متاسفانه این بیماری بدون علامت است و تا وقتی که شکستگی ایجاد نشود در فرد مبتلا به پوکی استخوان هیچ علامتی دیده نمی شود. شایع ترین مشخصه این بیماری شکستگی های خود به خود در نقاط مختلف بدن است. مانند: درد ناگهانی و شدید در ستون فقرات که علامت مهم شکستگی های ستون فقرات است، ممکن است شکستگی مهره ها بدون درد اتفاق افتد و به صورت خمیدگی ستون فقرات و کاهش قد بیمار دیده شود. بهترین روش تشخیص پوکی استخوان سنجش تراکم استخوان است.

عوامل تاثیر گذار در ایجاد پوکی استخوان

سن: با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می شود.
جنس: زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری می باشند، به ویژه اگر یائسگی زودرس یا قطع قاعدگی به مدت بیش از یک سال اتفاق بیفتد.
نژاد: در بعضی از نژادها مثل نژاد آسیایی این بیماری بیشتر دیده می شود.
ارث: وجود سابقه بیماری در افراد فامیل و اطرافیان منجر به افزایش احتمال بروز بیماری در فرد می گردد.
اختلالات هورمونی: وجود اختلالات هورمونی(مانند پرکاری تیروئید و پاروئید، کم کاری غدد جنسی و…) خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان را افزایش می دهد.
داشتن جثه لاغر و کوچک: منجر به افزایش احتمال ابتلای فرد به بیماری پوکی استخوان می شود.
تحرک بدنی: افرادی که مدت طولانی از جای خود حرکت نمی کنند(مانند بعضی سالمندان،کارمندان پشت میزنشین بدون تحرک و…)بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان می باشند.
مصرف طولانی مدت ترکیبات کورتون دار(به مدت بیش از سه سال)و داروهای ضد صرع نیز خطر ابتلا را افزایش میدهد.
یائسگی: در این دوران دفع کلسیم به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد زیرا تعادل طبیعی استخوان در زنان نیاز به میزان طبیعی هورمون زنانه استروژن دارد. در یائسگی، کاهش سریع این هورمون عامل عمده کاهش کلسیم استخوان هاست و در نتیجه پوکی استخوان است.

عوامل تغذیه ای موثر در ایجاد پوکی استخوان
کمبود ویتامین D

عدم تامین ویتامین «د» مورد نیاز بدن یا تماس ناکافی با نور آفتاب خطر ابتلا به پوکی استخوان را به خصوص در سالمندان افزایش می دهد. به همین دلیل توصیه می شود اوقاتی در روز را (حدود 20-15 دقیقه) در بیرون از منزل بگذرانید تا نور ملایم و مستقیم خورشید بتواند پوست شما را برای ساختن ویتامین «د» تحریک کند.

عادات غلط غذایی

کسانی که عادت به مصرف الکل و سیگار دارند و یا قهوه، چای، نوشابه های گازدار و نمک به مقدار زیاد مصرف می کنند بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. زیرا این مواد عمدتا باعث افزایش دفع ادراری و کاهش جذب کلسیم می شوند.

عوامل موثر در پوکی استخوان

جوش شیرین باعث کاهش جذب کلسیم

که در نان های سبوس دار وجود دارد جذب کلسیم را تا حدود زیادی کاهش می دهد اما در صورتی که خمیر نان به خوبی تخمیر شده باشد(ور آمده باشد) جذب کلسیم بهتر انجام میگیرد. بنابراین مصرف نان هایی که با جوش شیرین تهیه می شوند باعث کاهش جذب کلسیم می گردد زیرا خمیر نان به خوبی تخمیر نشده است.

اسید اگزالیک

این اسید از جذب کلسیم جلوگیری می کند زیرا در ترکیب با کلسیم ترکیبات نا محلول اگزالات کلسیم تشکیل می شود که غیرقابل جذب است. اگزالات در برخی از میوه ها و سبزی ها نظیر ریواس، اسفناج و چغندر وجود دارد. به همین دلیل فقط 5 درصد کلسیم موجود در اسفناج جذب می شود.

سوءجذب چربی ها نیز اثر منفی بر جذب کلسیم دارد.
کاهش اسید معده یا برداشتن قسمتی از روده نیز باعث ایجاد اختلال در جذب کلسیم می گردد.

استفاده از ملین ها و فیبر زیاد

این مواد به دلیل آنکه سرعت عبور غذا را از روده افزایش دهند، اثر منفی بر جذب بسیاری از ریز مغذی ها از جمله کلسیم دارند. دریافت زیاد فیبر در صورتی که بیش از 30 گرم در روز باشد اثر منفی بر جذب کلسیم دارد.

رژیم غذایی پر پروتئین (مانند مصرف بیش از حد غذاهای گوشتی) دفع ادراری کلسیم را زیاد می کند.
رژیم غذایی که کلسیم بدن را تامین نکند منجر به افزایش احتمال ابتلا به بیماری پوکی استخوان می شود.

منبع: دونفره