سرچنبک، جمعه‌بازار معروف تهران قدیم (+عکس)

در تلفظ نام این دو میدان اختلاف‌نظرهای زیادی وجود دارد. قدیمی‌های محله اودلاجان هنوز آن را با نام سرچنبک به یاد دارند ولی تاریخ‌نگارانی همچون مرحوم ناصر تکمیل همایون از آن به‌عنوان سرجنبک بزرگ و کوچک نام می‌برند و حتی نام سرجمبک نیز در باره این دو میدان مصطلح بود. مسعود نوربخش در کتاب «تهران به روایت تاریخ» از آن به نام سرچنبک نام می‌برد.

سرجمبک، سرچنبک یا سرجنبک نام دو میدان معروف محله اودلاجان بود که به‌عنوان محل اصلی دادوستد محله اهمیت خاصی داشت.

به گزارش همشهری آنلاین، در تلفظ نام این دو میدان اختلاف‌نظرهای زیادی وجود دارد. قدیمی‌های محله اودلاجان هنوز آن را با نام سرچنبک به یاد دارند ولی تاریخ‌نگارانی همچون مرحوم ناصر تکمیل همایون از آن به‌عنوان سرجنبک بزرگ و کوچک نام می‌برند و حتی نام سرجمبک نیز در باره این دو میدان مصطلح بود. مسعود نوربخش در کتاب «تهران به روایت تاریخ» از آن به نام سرچنبک نام می‌برد.

رحیم طوبایی از معتمدین محله اودلاجان که سال‌هاست کلیددار بقعه پیرعطا است می‌گوید: «اینکه چرا این میدان‌ها بانام سرچنبک یا سرجنبک معروف بود معلوم نیست. قدیمی‌ها می‌گفتند این کلمه از چنبک زدن به معنی چمباتمه زدن گرفته شده است. از طرفی هم چون این میدان‌ها در گوشه‌ای از محله بودند ممکن است به این نام مشهور شده باشند؛ اما بعضی‌ها می‌گویند این جنبک نام روستایی در تهران قدیم بود.»

میدان سرجنبک دیروز کوچه و پس کوچه های امروز

اگرچه نام دقیق این میدان و علت نام‌گذاری‌اش مشخص نیست ولی قدیمی‌های اودلاجان به‌خوبی به یاد دارند این دو میدان از معروف‌ترین محل‌های دادوستد در محله بود.

طوبایی می‌گوید: «سرچنبک بزرگ در شرق اودلاجان جنوب محله سادات و سرچنبک کوچک در جنوب میدان سرچنبک بزرگ و در شرق کوچه کلیمی‌ها قرار داشت. جمعه‌ها یک بازار محلی بزرگ در این میدان‌ها شکل می‌گرفت. چیزی شبیه جمعه‌بازارهای امروزی. گاری‌های طحافی دورتادور میدان‌دیده می‌شد. ازآنجایی‌که به محله کلیمی‌ها هم نزدیک بود اغلب دوره‌گردهای کلیمی هم آنجا می‌آمدند.»

طوبایی در ادامه می‌گوید: «دادوستد در اودلاجان بسیار پررونق بود. به‌واسطه نزدیکی به بازار تهران و کاروانسرایی که در اطرافش قرار داشت مشاغل متعددی هم در آن شکل‌گرفته بود. ازجمله چاروادارها و خرکچی‌ها، ساعت‌سازی‌ها، مطرب‌خانه‌ها، سنگ‌تراش‌ها، پینه‌دوزها، چراغ‌زنبوری فروش‌ها و زین‌سازی ها. در نزدیکی این میدان مغازه حاج خلیل زین‌ساز وجود داشت. زمانی که او ۹۰ ساله بود من نوجوان بودم. هنوز هم مغازه زین‌سازی‌اش را به خاطر دارم. خدابیامرز مرد دست‌به‌خیر و مردم‌داری بود. اهالی اودلاجان حتماً باید زین اسب‌هایشان را از دکان او تهیه می‌کردند چون باور داشتند که دستش برکت دارد.»

بجز دو میدان سرچنبک، میدان‌های دیگری همچون میدان سرچال در محله کلیمی‌ها، میدان حصیرباف‌ها، میدان درویش‌ها، میدان کاه فروش‌ها و میدان مال فروش‌ها هم از معروف‌ترین میدان‌های اودلاجان بود.