اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای و افزایش اضطراب و افسردگی

بازی‌های رایانه‌ای، محبوب‌ترین سرگرمی در جوامع مدرن محسوب می‌شوند و رقابت، هیجان بازی و تنوع افراد در سنین مختلف می‌تواند باعث اعتیاد به بازی‌ها شود.

یک متخصص مشاوره توانبخشی ضمن تشریح تاثیر اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای بر سلامت جسمی و روانی دانش آموزان،‌ می‌گوید: درحالیکه در ایران بخش اعظمی از اوقات فراغت دانش‌آموزان در خارج از مدرسه، صرف بازی‌های رایانه‌ای می‌شود، تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که تنش‌هایی که این بازی‌ها در دانش‌آموزان ایجاد می‌کند منجر به افزایش میزان اضطراب، اختلالات خواب و افسردگی در آنها خواهد شد.

شادی نوروزعلی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بازی‌های رایانه‌ای، محبوب‌ترین سرگرمی در جوامع مدرن محسوب می‌شوند و رقابت، هیجان بازی و تنوع افراد در سنین مختلف می‌تواند باعث اعتیاد به بازی‌ها شود.

وی ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد این بازی‌ها رایج‌ترین برنامه‌های تفریحی هستند. فرایند بازی‌های رایانه‌ای به گونه‌ای طراحی شده که کودکان و نوجوانان تلاش می‌کنند به سطح بالاتری از بازی برسند و در آن غوطه‌ور شوند. علاقه به ادامه این رقابت به حدی است که کودکان و نوجوانان را از محیط اطراف‌شان جدا و همچنین از دست دادن امتیاز و جا ماندن در این رقابت، آنها را مضطرب می‌کند.

این متخصص مشاوره توانبخشی با تاکید بر اینکه در حال حاضر در ایران بخش اعظمی از اوقات فراغت دانش‌آموزان در خارج از مدرسه، صرف بازی‌های رایانه‌ای می‌شود، دلایل جذابیت این بازی‌ها برای کودکان و نوجوانان را به دلیل هیجان‌انگیز بودن، آسان و در دسترس بودن آنها مطرح کرد.

به گفته نوروزعلی، از سویی دیگر زندگی آپارتمان‌نشینی و کاهش مراوده با همسالان و کاهش بازی‌های حرکتی، نیز به این مسئله دامن زده است. طبق آمار منتشرشده از سوی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و سایر منابع معتبر، تعداد بازیکنان بازی‌های دیجیتال در ایران در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۴ میلیون نفر بوده است.

وی با استناد به تحقیقات انجام شده در این زمینه یادآور شد: تنش‌هایی که این بازی‌ها در دانش‌آموزان ایجاد می‌کند، باعث تحریک ناگهانی و تکرارشونده سیستم سمپاتیک و همچنین افزایش ترشح کورتیزول می‌شود که می‌تواند میزان اضطراب دانش‌آموزان را بیشتر کند، منجر به اختلالات خواب و افسردگی دانش‌آموزان شود و میزان پرخاشگری آنها را افزایش دهد.

این متخصص مشاوره توانبخشی با اشاره به تاثیر بازی‌های رایانه‌ای بر وضعیت جسمی کودکان و نوجوانان تصریح کرد: این بازی‌ها درصد زیادی از وقت دانش‌آموزان را پر می‌کند و فرصت کمتری برای بازی‌های حرکتیِ آنها باقی می‌ماند؛ همین مسئله باعث آسیب‌های جسمی در کودکان و نوجوانان خواهد شد. علاوه بر این نیز،‌ چشمان فرد، به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه، تلویزیون، تلفن همراه و تبلت، به شدت تحت فشار نور قرار می‌گیرد و دچار عوارض منفی می‌شود.

نوروزعلی بیان کرد: هیجان همیشگی هنگام بازی، بر روی فیزیولوژی فرد تأثیر گذاشته و پیامدهای منفی بر دستگاه گردش خون و گوارش، تغییرات فشار خون و تعداد ضربان قلب می‌گذارد. به طوریکه طبق گفته «پل اینیچ»، محقق آمریکایی، اندازه ضربان قلب و ترشح هورمون‌ها حین بازی‌های رایانه‌ای افزایش می‌یابند و کسانی که تنها به بازی نگاه می‌کنند و حتی در آن شرکت نمی‌کنند، فشارهای عصبی زیادی را متحمّل می‌شوند. همچنین هیجان زیاد باعث انقباض دائم عضلات شده و کودکان و نوجوانان را دچار عوارضی مانند تیک‌های عصبی، جویدن گوشه لب و ناخن، قفل شدن دندان‌ها، اخم و چین و چروک صورت می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، هنگامی که حرکات فیزیکی محدود می‌شود و کودک ساعت‌ها وقت خود را رو به روی تلویزیون یا رایانه می‌گذارند، استخوان و مفاصلی که در این دوران باید نهایت رشد خود را داشته باشد، از تکامل بازمانده و آسیب می‌بینند و در نتیجه رشد کودک دچار اختلال می‌شود.