بسیاری از حیوانات توانایی فعال تغییر ظاهر خود برای استتار و تطابق با محیط اطراف را دارند. اما سیستمهای مصنوعی برای تقلید از این فرآیند بسیار پیچیده بوده و به مراحل متعددی برای تشخیص محیط، پردازش ویژگیها و تغییر ظاهر نیاز دارند.
به گزارش یورونیوز، این سیستمهای استتار مصنوعی، به گفته دانشمندان، به شدت به دستگاههای الکترونیکی متکی هستند که مشکلاتی مانند ساختار پیچیده، کاربری ضعیف و هزینه بالا ایجاد میکنند.
در یک مطالعه جدید اما دانشمندان نوعی از یک ماده را ابداع کردهاند که از فرآیندی خاص به نام خودتطبیقی فوتوکرومیک (SAP) استفاده میکند. این ماده، مانند سلولهای روی پوست آفتابپرست یا اختاپوس، توانایی تطابق با محیط اطراف را دارد.
زمانی که این مواد در معرض طول موجهای خاصی از نور قرار میگیرند، مولکولهای آنها بازآرایی شده و باعث تغییر رنگ ماده میشوند. این مواد از رنگهای آلی و مولکولهایی شیمیایی به نام «ترکیبات افزایشی دهنده-پذیرنده استنهاوس» ساخته شدهاند که هنگام قرارگیری در معرض نور، ساختار و خواص شیمیایی خود را تغییر میدهند.
دانشمندان در توضیح خود آوردهاند: «این مواد در حالت اولیه خود سیاه هستند و به صورت خودکار با نور منعکسشده یا منتقلشده از پسزمینه، به رنگ دیگری تغییر میکنند.»
دانشمندان برای ارزیابی این مواد دو آزمایش انجام دادند. در یک آزمایش، ظرف شفافی حاوی محلول این ماده در جعبههای اکریلیکی با رنگهای مختلف مانند قرمز، سبز، زرد و سیاه قرار گرفت. نتایج نشان داد که محلول رنگ خود را با رنگ جعبه اکریلیکی تطبیق میدهد.
در آزمایش دیگر، ظرف حاوی محلول از این ماده در محیطهایی با رنگهای قرمز، سبز یا زرد قرار گرفت. در این شرایط نیز محلول در کمتر از یک دقیقه رنگ خود را با محیط تطبیق داد.
به گفته پژوهشگران، این مواد پتانسیل بالایی برای استفاده در «سیستمهای استتار، پوششهای هوشمند، دستگاههای نمایشگر» و حتی «فناوری ضدجعل» دارند.
دکتر وانگ دونگشنگ، محقق اصلی این مطالعه، در این باره گفت: «به کارگیری این فناوری در پوشاک میتواند فرد را به طور مؤثر ‘نامرئی’ کند.»
دانشمندان امیدوارند در تحقیقات آینده، محدوده رنگی این مواد را به رنگهای بنفش و آبی که در نسخه فعلی قابل دستیابی نیستند، گسترش دهند.
دکتر وانگ در این خصوص گفت: «با اضافه کردن مولکولهای فوتوکرومیک بیشتر یا تنظیم ترکیب مواد، میتوانیم تغییرات رنگی دقیقتر و سرعت تغییر بالاتری را به دست آوریم.»
به اعتقاد محققان، این پیشرفت میتواند آینده استتار و فناوریهای مرتبط را به شکل چشمگیری تغییر دهد.