هیولای قرن ۲۱، برق می‌بلعد و سرنوشت کشورها را رقم می‌زند

 هوش مصنوعی، بحث‌برانگیزترین فناوری قرن ۲۱ که از برق تغذیه می‌کند؛ پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ برای خاورمیانه ۲ درصد سوددهی داشته باشد که رقم آن ۳۲۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و ایران امروز سهم ناچیزی از این سفره ۳۲۰ میلیارد دلاری دارد و با بحران ناترازی برقی که در آن گرفتار شده است، بعید است چشم‌انداز روشنی در این صنعت تعیین‌کننده داشته باشد.

به گزارش خبرآنلاین، انقلاب هوش مصنوعی، دسترسی به بسیاری از داده‌ها را برای بشر راحت‌ کرد؛ بسیاری از کشورها به تکاپو افتادند تا در عادی‌ترین عملیات روزمره خود از این فناوری بهره‌مند شوند. شرکت‌های بزرگ دائماً به این فکر می‌کنند که چگونه می‌توانند هوش مصنوعی را ارتقا دهند و آنچه از آمار پیدا است، این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این حوزه می‌کنند.

بخش عظیمی از این سرمایه‌گذاری‌ها به‌طور مشخص، صرف تأمین انرژی هوش مصنوعی می‌شوند. باید در نظر داشت که میزان انرژی الکتریکی موردنیاز هوش مصنوعی به‌هیچ‌وجه قابل‌مقایسه با سایر ابزارهای فناوری نیست؛ این نیاز تا حدی برای توسعه هوش مصنوعی حیاتی است که به‌طور مثال، اخیراً غول‌های فناوری همچون مایکروسافت، گوگل و آمازون قراردادهایی را با اپراتورها و توسعه‌دهندگان نیروگاه‌های هسته‌ای به امضا رسانده‌اند تا بتوانند انرژی هوش مصنوعی را بدون ایجاد آلایندگی فراهم کنند.

هوش مصنوعی، تشنه برق است

امروزه هر صنعتی به‌نوبه خود به برق نیاز دارد اما آنچه هوش مصنوعی را از سایر صنایع متمایز می‌کند این است که نیاز هوش مصنوعی به برق یک نیاز دائمی است. بر اساس گزارش‌ها، مراکز داده هوش مصنوعی به یک پیک ثابت نیاز دارند و این باعث می‌شود که تأمین‌کنندگان دائماً مجبور باشند به‌طور مداوم بالاترین حد ممکن انرژی را در سراسر شبکه فراهم کنند.

گرچه فعلاً مراکز داده درصد کمی از مصرف انرژی جهانی را به خود اختصاص می‌دهند اما سهم آن‌ها در حال رشد است. تأمین برق در مراکز داده نیز حیاتی است چراکه از آن برای راه‌اندازی و خنک کردن سرورهای رایانه استفاده می‌شود.

علاوه بر نیاز خود هوش مصنوعی به انرژی، استقبال و استفاده از هوش مصنوعی هم هرروز بیشتر می‌شود و این افزایش تقاضا برای هوش مصنوعی نیز، خود منجر به افزایش نیاز به برق می‌شود.

باید در نظر داشت که تراشه‌های جدید، احتمالاً مصرف انرژی کارآمدتری خواهند داشت؛ اما صرفاً بهره‌وری نمی‌تواند نیاز انرژی هوش مصنوعی را برطرف کند، آن‌هم زمانی که این مدل‌ها هرروز بیش از روز قبل پیچیده‌تر می‌شوند.

بنابراین آنچه امروز شرکت‌های بزرگ می‌خواهند، دسترسی به منبعی برای تأمین انرژی است که بتواند با ایجاد کمترین آلاینده ممکن، انرژی موردنیاز هوش مصنوعی را تامین کند. تا پیش‌ازاین شرکت‌های بزرگ فناوری، بر روی انرژی بادی و خورشیدی سرمایه‌گذاری می‌کردند و حالا آن‌ها مجذوب انرژی هسته‌ای شده‌اند؛ چراکه انرژی هسته‌ای امکان دسترسی شبانه‌روزی به برق را فراهم می‌کند و درعین‌حال انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد.

شرکت گوگل اخیراً اعلام کرده است که قراردادی با استارتاپ Kairos Power برای تهیه راکتورهای کوچک مدولار در جهت تامین انرژی هسته‌ای منعقد کرده است؛ اولین راکتور آن تا سال ۲۰۳۰ راه‌اندازی خواهد شد. شرکت آمازون هم بر روی توسعه راکتورهای مدولار کوچک که توسط استارتاپ X-Energy تولید می‌شوند، سرمایه‌گذاری خواهد کرد. از سوی دیگر شرکت مایکروسافت نیز قراردادی را به‌منظور احیای یک راکتور در جزیره Three Mile با شرکت Constellation Energy به امضا رسانده است.

حال شاید پیشرفت پابه‌پای غول‌های فناوری بعید به نظر برسد اما امروز در جهانی زندگی می‌کنیم که باید بحران تأمین برق خود را برطرف کنیم تا بلکه حداقل در این انقلاب جهانی سهیم باشیم. البته باید در نظر داشت در قرن ۲۱ که کشورها از دغدغه تأمین برق خود عبور کردند و به فکر تأمین برق مراکز داده هوش مصنوعی هستند، شهروندان ما جداول قطعی برق روزانه را برای یکدیگر می‌فرستند بلکه از امورات روزمره خود که به برق نیاز دارد، عقب نمانند.

موقعیت جغرافیایی ایران برای انرژی خورشیدی و بادی و انرژی‌های تجدیدپذیر دیگر مناسب است؛ برای تأمین انرژی ابزاری همچون هوش مصنوعی که دائماً به یک منبع برق بدون قطعی با پیک ثابت نیاز دارد، نمی‌توان روی انرژی منابع تجدیدناپذیر حساب باز کرد. 

درحالی‌که اکثر شرکت‌ها و مراکز شناخته‌شده جهان، از طریق انرژی هسته‌ای انرژی موردنیاز خود را تأمین می‌کنند، در ایران اما از دیرباز بخش عظیم انرژی توسط منابع تجدید ناپذیر تأمین‌شده و این روند همچنان ادامه دارد. در هر نقطه از کشور، نیروگاه‌های حرارتی، نفت، گاز، زغال‌سنگ و مازوت می‌سوزانند تا بسته به ظرفیت خود، برق تولید کنند. اگرچه این منابع رو به اتمام هستند و به شکل فاجعه‌باری گاز گلخانه‌ای منتشر می‌کنند اما در کشور ما با این روش هرروز نزدیک به ۳۰هزار مگاوات برق تولید می‌شود تا درنهایت بیش از ۸۰ درصد از انرژی برق موردنیاز کشور تأمین شود. 

پیشرفت هوش مصنوعی به زبان آمار و ارقام

طبق آمار و ارقام موجود برآورد شده است که:

• تا سال ۲۰۲۴، حدود ۳۵ درصد از کسب‌وکارها از هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند
• پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، هوش مصنوعی ۱۵.۷ تریلیون دلار به اقتصاد جهانی کمک کند
•  ارزش بازار هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ از ۸۲۶ میلیارد دلار عبور خواهد کرد
• ۵۱ درصد از کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک از هوش مصنوعی بهره می‌برند
• احتمالا تا سال ۲۰۲۵، ۸۵ میلیون شغل به دلیل اتوماسیون ناشی از هوش مصنوعی از بین خواهد رفت
• پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵، هوش مصنوعی حدود ۹۷ میلیون شغل جدید ایجاد کند

با این تفاسیر، کشورهای سراسر جهان بسته به اینکه چگونه توسعه هوش مصنوعی را مدیریت می کنند، قدرت خود را افزایش یا کاهش می دهند. به عنوان مثال، گفته می‌شود که در ایالات متحده، درست مانند پروژه منهتن (پروژه‌ای است که منجر به ساخت بمب هسته‌ای شد) و پروژه آپولو (پروژه‌ای که برای فرود آوردن نخستین انسان روی سطح ماه بود)، هوش مصنوعی نیز تحت حمایت دولت توسعه پیدا کرده است. هوش مصنوعی، حتی در حوزه تسلیحات نظامی نیز می‌تواند باعث برتری کشورها به یکدیگر شود. به همین خاطر است که بسیاری از کشورها از ترس عقب ماندن از سایر کشورها، پیشرفت در این حوزه را جدی گرفته‌اند.

بنابراین، در میان سایر ابزارها، هوش مصنوعی می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور توازن قدرت را تغییر دهد. در آن زمان، کشورهایی که نتوانسته‌اند در دوران گذار این ابزار، با آن همراه شوند، احتمالا اقتصادشان را به دلیل فقدان توانایی برای توسعه هوش مصنوعی و گنجاندن آن در میان نیروی کار خود، متحمل ضرر بزرگی خواهند کرد.

تجمع اعتراضی علویان در شهر بانیاس سوریه (فیلم)

بیشتر بخوانید:

ناترازی ؛ واقعیت های بحران انرژی در ایران

ایران در قعر جدول استفاده از هوش مصنوعی

تماشاخانه

آنچه از بم برجای ماند / ۲۱ سال بعد، هنوز برخی زخم‌ها باز هستند (فیلم)

درماندگی ارتش اسراییل و روی آوردن به ربات ها / بیمارستان کمال عدوان با ربات منفجر شد (فیلم)

فیلم های دیگر