آیا رژیم غذایی شما سالم است؟

دکتر حمیدرضا فرشچی www.novindiet.com
متخصص تغذیه و متابولیسم و فوق تخصص دیابت و چاقی از انگلستان

آیا تا به حال به این نکته اندیشیده اید که عادات غذایی و نگرش های شما در مورد غذا  صحیح هستند و یا خیر . و آیا تا به حال به این اندیشیده اید که رفتارهای غذایی تان مورد تایید متخصصین می باشد و یا خیر؟

بهتر است که خصوصیات یک رژیم غذایی طبیعی را مرور کنید به ویژه اگر قصد کاهش وزن نیز دارید. ما در این مقاله به بحث و گفتگو در مورد  پاره ای  از عادات غذایی طبیعی و غیر طبیعی می پردازیم . بدین منظور نوعی پرسشنامه را تدارک دیده ایم که به شما در جهت شناخت بهتر عادات غذایی و نگرش ها و تصوراتتان در مورد غذا خوردن کمک می نماید. به موازات اینکه به پرسشنامه خود امتیاز می دهید متوجه خواهید شد که تا چه حد رفتارهای غذایی شما با توصیه متخصصین در مورد تغذیه سالم و کاهش وزن و حفظ وزن سالم مغایرت دارند.

در بخش زیر 6 عبارت آمده است . این عبارات توصیف کننده عادات و نگرش های مرسوم جامعه است . اگر با عبارتی کاملا و یا تقریبا موافق بودید گزینه صحیح را انتخاب کنید و اگر با عبارتی کاملا و یا تقریبا مخالف بودید گزینه غلط را انتخاب کنید.

سپس پاسخ ها و تصورات خودتان را با پاسخ ها و توضیحاتی که در مورد هر عبارت در انتهای مطلب آمده است مقایسه نمایید:

1- این طبیعی است که وقتی گرسنه هستید غذا بخورید و وقتی که احساس سیری می نمایید دست از غذا خوردن بکشید.
O صحیح          O غلط

2- افراد می بایست به تمایلات و ترجیحات غذایی خود اعتماد داشته باشند و از این تمایلات به عنوان ابزاری برای انتخاب های غذایی سالم استفاده نمایند.
O صحیح          O غلط

3- برای کاهش وزن می بایست  همیشه باید به یک دستورالعمل مشخص در مورد میزان کالری دریافتی روزانه و فعالیت بدنی پایبند باشید.
O صحیح          O غلط

4- این غیر طبیعی است که به دلیلی به غیر از تامین نیازهای بدنتان غذا بخورید.
  O صحیح          O غلط

5- غذاهای خوب می بایست به طور منظم و روزانه مصرف شوند و غذاهای بد می بایست از رژیم غذایی شما حذف شوند.
O صحیح          O غلط

6- از آنجا یی که برای کاهش وزن می بایست کالری کمتری را نسبت به  مصرف بدنتان دریافت نمایید پس قابل انتظار است که در اغلب اوقات کمی گرسنه باشید.
O صحیح          O غلط

پاسخ های صحیح در مورد سئوالات مذکور:

1- جواب سئوال اول: گزینه صحیح  انتخاب درست  است . طبیعی است که وقتی گرسنه هستید غذا بخورید و وقتی سیر می شوید دست از غذا خوردن بکشید. 

هر شخص سالمی یک سیستم بیوشیمیایی درونی دارد که گرسنگی و سیری را در پاسخ به نیاز های واقعی بدنش تنظیم می نماید. مشکلاتی نظیر غذا خوردن از روی احساسات و  کنترل ضعیف بر غذا خوردن ممکن است به مرور زمان منجر به از کار افتادن این سیستم طبیعی بدن گردد. ولی با اصلاح عادات غذایی تان می توانید مجددا با سیستم طبیعی بدنتان ارتباط برقرار کنید و از آن برای پایه ریزی عادات غذایی سالم و الگوهای غذایی مورد اعتماد استفاده کنید، حتی در زمانی که در تلاش برای کاهش وزن هستید.

2- جواب سوال دوم: گزینه صحیح انتخاب درست است. می بایست از ترجیحات غذایی بدنتان به عنوان ابزاری برای انتخاب های غذایی سالم استفاده کنید، حتی در زمانی که در تلاش برای کاهش وزن هستید.

همه ما از یکسری ترجیحات و ذائقه های فطری برخوردار هستیم ( برای مثال ذائقه شیرینی دوست و یا نمک دوستی و یا ذائقه  چربی دوستی)  در شرایط طبیعی این ترجیحات غذایی شما را به انتخاب های غذایی سالم برای تامین نیازهای بدنتان سوق خواهد داد. متاسفانه اغلب ما در محیطی زندگی می کنیم که گزینه های بسیاری در اطراف ما هستند که ما را به سمت ترجیحات غذایی ذاتی مان سوق می دهند ولی ارزش غذایی نداشته و فقط حاوی کالری و یا نمک و چربی و شکر بیش از حد  می باشند. این توصیحات بدین معنا هستند که شما نیاز خواهید داشت که اطلاعات تغذیه ای خود را تقویت کنید تا بتوانید به سمت انتخاب های غذایی سالم تر هدایت شوید . بدانید که تلاش برای سرکوب کامل تمایلتان به غذاهای شیرین و چرب و یا شور اغلب بیشتر از آنکه موجب حل شدن مشکلتان گردد موجب می شود که مشکلاتتان بیشتر شوند و راه حل اصلی رعایت تعادل در مصرف و انتخاب گزینه های سالمتر است.

3- جواب درست به سئوال سوم گزینه غلط بود و این تصور غلطی است که برای کاهش وزن می بایست که یک فقدان کالری را مداوما  حفظ نمایید.

بدن شما مانند یک حساب بانکی روزانه نیست و اغلب پروسه مصرف یا ذخیره انرژی بر پایه اعمال جاری شما درطی یک دوره زمانی هستند و این بدین معنا نیست که شما فقط با یک وعده غذایی پرانرژی دچار افزایش وزن شوید. محاسبه کالری دریافتی و مصرف شده در طی 24 ساعت تنها یک راه  ساده برای بررسی امور است. ولی دریافت کالری بیش از حد در یک روز بدین معنا نیست که کار از کار گذشته و می بایست پرخوری را ادامه دهید و شروع  مجدد رژیم غذایی را به زمانی دیگر موکول کنید و همین طور لازم نیست در روز بعد به کم خوری شدید و محددیت غذایی روی آورید. چرا که این مشکل فقط یک دست انداز کوچک در جاده بسیار طولانی سلامت محسوب می شود و نباید آن را بیس از حد مهم جلوه داد.

4- جواب درست به سوال 4 انتخاب گزینه غلط بود. طبیعی است که در کنار نیازهای غذایی به دلایل دیگری نیز غذا بخورید.

به هر حال هیچ وقت غذا تنها به معنای سوخت برای بدن نیست و یک نوع لذت هم محسوب می شود و اگر انسان غذا خوردن را فقط به عنوان تامین سوخت بدنش در نظر بگیرد خود را از بخشی از  لذت های زندگی محروم کرده است. عکس العمل های بدن به غذا متفاوت اند برای مثال ایجاد احساس لذت و تسکین حالات ناخوشایند روانی مانند : اضطراب، عصبانیت، استرس و روحیه ضعیف. ما از اولین روزهای زندگی خود و از دوران طفولیت فرا میگیرم که غذا خوردن را با استراحت و آرامش و معاشرت های اجتماعی  ادغام کنیم. به علاوه انواع فرهنگ های بشری مفهوم های اجتماعی و معنوی متفاوتی را به غذا خوردن اختصاص می دهند و لذا کاملا طبیعی است که غذا ها را بدان منظور ها مصرف نماییم. البته  نباید از غذا به عنوان ابزاری برای بهبود احساسات و دوری از احساس ها و تفکرات نامطلوب استفاده کنیم. بنابراین هدف صحیح  از غذا خوردن تامین نیازهای بدن در کنار برخورداری از لذتها ی مرتبط با آن است.

5- جواب درست به سوال 5 انتخاب گزینه غلط است. یک جسم سالم و فعال می تواند مقادیر مشخصی از تمام مواد مغذی را استفاده نماید از جمله شکر و چربی اشباع ، ولی مقادیر مصرف می بایست معقول و کنترل شده باشند . تغذیه سالم و طبیعی به معنای پیروی همیشگی از قوانین خشک و انعطاف ناپذیر نیست بلکه می بایست تعادلی را بین لذت و تندرستی و تغذیه سالم و کنترل وزن برقرار کنید.

6- جواب صحیح به سوال6  انتخاب گزینه غلط  است. شما نباید همواره احساس گرسنگی داشته باشید. تا زمانی که چربی های اضافه در بدنتان وجود داشته باشند بدنتان می بایست قادر باشد که یک نقص کالری معقول را بدون تجربه احساس گرسنگی مزمن مدیریت نماید. اگر روال غذا خوردنتان طبیعی باشد می توانید انتظار احساس گرسنگی را هر چند ساعت یکبار داشته باشید ولی اگر مداوما احساس گرسنگی می نمایید ممکن است به این دلیل باشد که بیش از حد کم غذا می خورید و درصدد هستید که وزنتان را بسیار سریع کاهش دهید  و یا شاید تعادل را بین وعده های غذایی تان رعایت نمی کنید. همچنین امکان دارد روند اشتها و گرسنگی شما برای صرف غذا غلط است (یعنی اغلب غذا را به دلایلی غیر از نیاز و اشتهای طبیعی بدن  صرف می کنید.)