ضرر اقتصادی هر روز تعطيلي در تهران

روزنامه آرمان نوشت:

رئیس فراكسيون محيط زيست مجلس شوراي اسلامي، در موضوع آلودگي هوا اقدامات پيشگيرانه را مقدم بر تعطيلي دانست و گفت: تعطيلات پيش‌بيني نشده ضررهاي جبران‌ناپذيري به اقتصاد كشور وارد مي‌كند، لذا بهتر است پيش از اتخاذ هر گونه تصميمي در خصوص تعطيلات، اقدامات پيشگيرانه بر اساس سلسله مراتب تعيين شده به اجرا درآيد.

محمدرضا تابش آلودگي هواي تهران را يك پديده طبيعي دانست و تاكيد كرد: اما با وجود اين همه آلودگي ايجاد شده توسط بشر نمي‌توانيم طبيعت را مقصر صرف بدانيم، بلكه مي‌توانيم با اقداماتي اين پديده را كاهش دهيم و يا از شدت آن جلوگيري كنيم؛ نه اين‌كه تعطيل كردن شهر يعني آسان‌ترين راه را برگزيده و بر تكاليف و مسئوليت‌هاي انجام نشده توسط مسئولان ذي‌ربط سرپوش بگذاريم.

تعطيلات نابهنگام چرخه اقتصاد كشور را دچار اختلال مي‌كند

نماينده اردكان در خانه ملت ادامه داد: مسلما تعطيلات در كاهش آلودگي هوا تاثير دارد اما بايد قائل به يك كار علمي و تخصصي و رعايت مراحل تصميم‌گيري باشيم، با اين تعطيلات نابهنگام كه چرخه اقتصاد كشور را دچار آسيب جدي و جبران‌ناپذير مي‌سازد و برنامه‌ريزي مردم را مختل مي‌كند مخالفم، حتي اگر قرار است تعطيل كنيم بايد سلسله مراتب رعايت شود نه اين‌كه يكباره كل ادارات، مدارس و دانشگاه‌ها را تعطيل كنيم، هيچ منطقي بر اين تصميم حاكم نيست.

وي با بيان اين‌كه شدت افزايش آلودگي هوا به هفته‌هاي گذشته برمي‌گردد، خاطرنشان كرد: چرا از همان زمان محدوديت‌هاي ترافيكي را شديدتر نكرديم، اگر محدوديت‌هايي كه از روز دوشنبه به شدت اعمال مي‌شود را از ابتداي تشديد آلودگي هوا پيگيري مي‌كرديم امروز با وضعيتي مواجه نمي‌شديم كه بخواهيم پايتخت را چند روز تعطيل كنيم.

نزديك به 75 درصد آلودگي تهران مربوط به وسائط نقليه موجود است

عضو كميسيون برنامه و بودجه افزود: اگر به سابقه ضرورت مبارزه هدفمند و با برنامه با پديده آلودگي هوا خصوصا در كلان شهرها نگاه كنيم به سال 1379 مي‌رسيم كه برنامه كاهش آلودگي هوا به تصويب دولت رسيد و در قانون بودجه براي آن رديف و اعتباري مشخص و بر اساس آن اقدامات خوبي نظير حذف سرب از بنزين، حذف پيكان، كنترل دقيق توليد خودروهاي داخلي با رعايت استانداردهاي تردد، سخت گيري در خصوص خودروهاي ديزلي و  اين‌كه تعداد تردد آنها خصوصا در تهران اضافه نشود اعمال شد، اما متاسفانه اين سخت گيري‌ها بعدا تقليل يافت.

رئیس فراكسيون محيط زيست ادامه داد: نزديك به 75 درصد آلودگي تهران مربوط به وسائط نقليه موجود است كه تاثير خودروهاي ديزلي بعضا در ايجاد بعضي از آلاينده‌ها كمتر از خودروهاي بنزيني نيست، هم‌چنين آلودگي اتوبوس‌هاي گازسوز تقريبا با اتوبوس‌هاي ديزلي يكسان است.

توسعه مترو و اتوبوس‌هاي برقي از راه‌هاي مقابله با آلودگي هوا در تهران

تابش درباره راهكارهاي كاهش آلودگي هواي تهران اظهار كرد: راه مقابله با آلودگي هوا در تهران توسعه مترو، استفاده از اتوبوس‌هاي برقي و ايجاد ترامواست كه دولت و شهرداري بايد نسبت به اين مهم توجه داشته باشند، گلايه‌اي كه اينجا بر دولت وارد است اين‌كه چرا با وجود تصويب تخصيص ارز مورد نياز براي متروي تهران به اين قانون عمل نكرده است.

وي ادامه داد: يادم مي‌آيد در زمان شهرداري رياست جمهوري فعلي، دولت هشتم با اصرار شهردار وقت تنها با ورود 500 اتوبوس ديزلي به ناوگان حمل و نقل شهري در تهران موافقت كرد و قرار شد باب اين امر بسته شود و اتوبوس‌هاي ديزلي تبديل به اتوبوس‌هاي ترجيحا برقي شوند اما از آن سال به بعد مرتب به تعداد اتوبوس‌هاي ديزلي اضافه شده و كسي هم به اين موضوع رسيدگي نمي‌كند.

تابش خاطرنشان كرد: جالب اينجاست حتي اتوبوس‌هاي BRT هم كه مسير مستقيمي را طي مي‌كنند و مي‌توانند و بايد برقي باشند اغلب ديزلي هستند، از سال 79 تا به حال 10 سال است از اجراي برنامه جامع كاهش آلودگي هوا مي‌گذرد و ضرورت داشت تحليل جامعي در خصوص چگونگي عملكرد اين برنامه انجام گرفته و نقاط ضعف و قوت آن شناسايي و در آن بازنگري صورت مي‌گرفت اما ظاهرا عزمي براي انجام اين كار وجود ندارد.

چرا شماره‌گذاري خودروهاي ديزلي مجددا آغاز شده است؟

عضو كميسيون برنامه و بودجه در ادامه گفت‌وگو با ايسنا تاكيد كرد: ضمن اين‌كه قرار بود از سال 83 گازوئيل كم گوگرد توليد شود، استاندارد معمول گوگرد گازوئيل 50PPM و در كشورهاي پيشرفته 5PPM است در حالي كه گازوئيل توليد شده در ايران در بهترين حالت 500PPM گوگرد دارد كه آلودگي زيادي را در جو منتشر مي‌كند، اما به نظر مي‌رسد اين موضوع نزد برخي مسئولان از اهميت آن‌چناني برخوردار نيست چراكه شماره‌گذاري خودروهاي ديزلي كه به دليل ايجاد آلودگي زيست محيطي در تهران متوقف شده بود متاسفانه از يك ماه پيش مجددا آزاد شده است.

نايب رئیس كميسيون هدفمندكردن يارانه‌ها با اشاره به قانون ممنوعيت احداث صنايع در شعاع 120 كيلومتري تهران گفت: ايجاد صنايع در شعاع 120 كيلومتري تهران سبب ايجاد رفت و آمدهايي مي‌شود كه تاثير غيرمستقيم در آلودگي محيط زيست دارد، به همين منظور ممنوع شده بود اما اين شعاع اخيرا به 70 كيلومتر كاهش يافته است.

رئیس فراكسيون محيط زيست با بيان اين‌كه قرار بود تا پايان برنامه چهارم توسعه دو ميليون خودروي فرسوده از رده خارج و تبديل به احسن شوند، اظهار كرد: اما تا به حال حدود نصف اين عدد محقق شده است.

وي ادامه داد: از سال‌هاي گذشته تعداد زيادي از خودروها براي كاهش آلايندگي كاتاليست نصب كردند كه مدت زمان زيادي از اين امر سپري مي‌شود و بايد كاتاليست‌ها تعويض شوند اما كسي پيگير اين امر نيست و با توجه به هزينه حدود 80 هزار توماني آن بايد به مردم براي انجام اين امر كمك شود.

به گفته تابش، امسال استاندارد آلودگي خودروها يورو 2 بود در حالي كه بايد استاندارد يورو 3 به مرحله اجرا درآيد اما هيچ عزم جدي‌اي براي اين كار وجود ندارد.

وي درباره تاثير آلودگي هوا براي شهروندان تهراني گفت: بالا رفتن شدت آلودگي هوا سبب افزايش غلظت خون و در نهايت باعث بروز سكته‌هاي قلبي و مغزي مي‌شود، ضمن اين‌كه بالا بودن منواكسيدكربن، افزايش استرس و سردردها را در پي دارد و در درازمدت تاثيرات سوء قابل توجهي بر جسم و روان انسان‌ها خواهد داشت. بر اساس برآورد مشترك سازمان محيط زيست و بانك جهاني در چند سال قبل، آثار سوء آلودگي هوا بر سلامت انسان‌ها در بخش بهداشت و درمان سالانه حدود 9 ميليارد دلار است كه عدد بسيار بزرگي است.

خسارت ساليانه آلودگي هوا در ايران

رئیس كميته اقتصادي كميسيون بودجه درباره برآورد مالي تعطيلات و ضررهايي كه به اقتصاد كشور وارد مي‌شود، گفت: بر اساس برآورد سال 2005 بانك جهاني خسارت سالانه آلودگي هوا در ايران حدود 15 ميليارد دلار معادل يك و شش دهم (6/1) درصد توليد ناخالص داخلي است، اگر از منظر اقتصادي بخواهيم تعطيلي هر روز را با يك حساب سرانگشتي و ساده در كشور و در تهران محاسبه كنيم مي‌توانيم دو شاخص را مورد توجه قرار دهيم؛ اما از اقتصاددانان درخواست مي‌كنم كه هزينه و آثار سوئي كه يك روز تعطيلي بر اقتصاد كشور دارد را محاسبه و به اطلاع مردم برسانند تا تصميم‌گيران تصميمات بهتري در ارتباط با تعطيلات اتخاذ كنند.

تابش درباره شاخص‌هاي مدنظر در محاسبه ضررهاي يك روز تعطيلي بر اقتصاد كشور گفت: روزهاي كاري كشور در سال حدود 288 روز است كه مي‌توانيم با تقسيم توليد ناخالص داخلي بر تعداد روزهاي كاري در سال، اثري كه هر روز تعطيلي در كل اقتصاد كشور دارد را هم براي تهران و هم براي كل كشور محاسبه كنيم، شاخص ديگر ضرر دولت از قبل مالياتي كه در هر روز تعطيل از دست مي‌دهد، است.

در اين صورت وصولي ماليات ساليانه را بر تعداد روزهاي كاري تقسيم مي‌كنيم. نماينده اردكان در خانه ملت با اعلام اين خبر كه ضرر دولت از ماليات از دست رفته را محاسبه كرده‌ام، افزود: پيش‌بيني وصول ماليات براي سال 89 حدود 350 هزار ميليارد ريال است، تعداد روزهاي كاري در سال هم 288 روز است، اگر اين 350 هزار ميليارد ريال را تقسيم بر 288 روز كاري كنيم دولت حدود هزار و دويست ميليارد ريال به ازاي هر روز تعطيلي در كشور ماليات از دست مي‌دهد، از آنجاكه سهم استان تهران از وصول ماليات‌ها قريب 25 درصد يا يك چهارم كشور است، هر روز تعطيلي در تهران حدود 30 ميليارد تومان ضرر مالياتي به دولت وارد مي‌كند.

رئیس فراكسيون محيط زيست ادامه داد: برآورد توليد ناخالص داخلي (G.D.P) به قيمت جاري در سال 89 حدود چهار ميليون، ميليارد ريال است اگر اين عدد را تقسيم بر 288 روز كاري كنيم حدود 14 هزار ميليارد ريال يا هزار و چهارصد ميليارد تومان ضرر به ازاي هر روز تعطيلي متوجه كشور مي‌شود، كه باز سهم تهران از اين ضرر 25 درصد است يعني حدود 350 ميليارد تومان ضرر و زيان هر روز تعطيلي در تهران است، البته اين فقط پيامدهاي اقتصادي تعطيلات است كه تاكيد مي‌كنم اقتصاددانان اين خسارات را در كشور و تهران به صورت دقيق محاسبه كنند.

به گفته وي، اين تعطيلات علاوه بر تاثيرات سوء اقتصادي پيامدهاي منفي روحي و رواني ديگري هم به دنبال دارد، نظم كشور را دچار اختلال مي‌كند، برنامه‌هاي مردم و مسئولان را به‌هم مي‌زند، بخش خصوصي خسارات هنگفتي متحمل مي‌شود، قشرهاي مختلف اجتماعي نظير پزشكان، اصناف، دانشجويان و...هم با مشكل مواجه مي‌شوند و  از نظر حقوقي هم دريافت‌ها، پرداخت‌ها و مراجعات بانكي و حضور در محاكم قضايي از رهگذر اين تعطيلات دچار وقفه و معضل مي‌شوند.

رئیس فراكسيون محيط زيست تاكيد كرد: براي كاهش آلودگي هوا مسوولان بايد قبل از هر تصميمي در خصوص تعطيلي اقدامات پيشگيرانه‌ را اعمال كنند، مثل محدوديت تردد يا بزرگ‌تر كردن محدوده طرح ترافيك؛ اقدامي كه از روز گذشته انجام شد. در صورتي كه از هفته‌هاي گذشته وضعيت اضطراري هواي تهران را داشتيم، چه بسا اگر اين محدوديت‌ها زودتر اعمال مي‌شد مجبور نمي‌شديم يكباره چند روز همه شهر را تعطيل كنيم.

تابش هم‌چنين خاطرنشان كرد: بنابراين در چنين تصميماتي رعايت سلسه مراتب علمي و تخصصي بسيار حائز اهميت است، شايد در اولويت قرار دادن تعطيلي مدارس كه تاثير بسزايي در كاهش بار ترافيك دارد مي‌توانست در كاهش آلودگي هواي تهران موثر باشد، بنابراين براي كاهش آلودگي هوا بايد تصميمات سنجيده و تخصصي با تاكيد بر اقدامات پيشگيرانه و به صورت مرحله‌اي اتخاذ شود؛ به نحوي كه نخست مدارس، بعد دانشگاه‌ها، پس از آن ادارات و در نهايت بنگاه‌هاي اقتصادي تعطيل شوند، از آنجاكه اين‌گونه تصميمات پيامدهاي بسيار منفي اقتصادي و اجتماعي به دنبال دارد بهتر است با دقت بيشتر و بهتر اتخاذ شود.

وي با بيان اين‌كه بر اساس قانون، مرجع تصميم‌گيري در رابطه با تعطيلي كميته اضطرار است، خاطرنشان كرد: نمي‌دانم كميته اضطرار تشكيل شده يا نه؟ چون يك روز گفتند استاندار در رابطه با تعطيلات تصميم گرفته و روز ديگر اعلام شد رئیس سازمان محيط زيست تصميم براي اعمال تعطيلات را اتخاذ كرده است. اگرچه اين افراد عضو كميته اضطرار هستند اما تنها آن مرجع مي‌تواند در ارتباط با تعطيلات تصميم‌گيري كند، البته اولويت اين است كه نخست اقدامات پيشگيرانه بر اساس مراحلي كه گفته شد انجام گيرد و در نهايت با ادامه آلودگي هوا و عدم كاهش آلودگي تصميم به تعطيلي كل شهر بگيرند.

رئیس فراكسيون محيط زيست در خاتمه تاكيد كرد: موارد مذكور انتقاداتي است كه به دولت (سازمان محيط زيست و وزارتخانه‌هاي صنايع، معادن و نفت) و شهرداري و دستگاه‌هاي مربوطه در خصوص آلودگي هواي تهران وارد است، اگر هر دستگاه مسووليت‌ها و رسالت‌هاي خود را به نحو مطلوب انجام مي‌داد و دستگاه‌هاي نظارتي نظير سازمان بازرسي كل كشور و مجلس نيز بر انجام صحيح تكاليف قانوني توسط دستگاه‌هاي ذيربط نظارت مي‌نمودند، شدت آلودگي هوا را در تهران و كلان‌شهرها شاهد نبوديم، مردم نباید تاوان اين سوء مديريت‌ها را بپردازند.