حسام‌الدين سراج: جشنواره‌ فجر يك مناسبت سياسي است

حسام‌الدين سراج با همراهي گروه «نينوا» به مدت سه شب، بخش‌هايي از آلبوم «وداع» را در قالب كنسرت «شرح پريشاني» با شعرهايي از عمان ساماني به بهانه‌ي اربعين حسيني در تالار انديشه‌ حوزه‌ي هنري اجرا خواهد كرد.

به گزارش ايسنا اين خواننده كه بعد از مدت‌ها در تهران كنسرت برگزار مي‌كند، درباره‌ي اجراي اين برنامه توضيح داد: به شخصه اين كار را كنسرت تلقي نمي‌كنم و اين موسيقي را مناسبتي نمي‌ببينم، بلكه اجراي اين اثر كار معنوي و عرض‌ ادبي به پيشگاه سيد‌الشهداست.

سراج خاطر نشان كرد: تمام قطعات آلبوم «وداع» مربوط به محرم و اربعين مي‌شود كه شروع آن با قطعه «پريشاني» از گنجينه عمان است و با گفت‌وگوي حضرت علي‌اكبر (ع) و سيدالشهدا كه همان اذن ميدان خواستن علي‌اكبر از حضرت است، ادامه پيدا مي‌كند.اجراي شعر «غريبه» غلامرضا کافي نيز در قالب موسيقي سنتي و عرفاني از جمله قطعات ديگري است كه در آن موسيقي عربي استفاده شده است. در انتها نيز تصنيف‌گونه‌اي در ارتباط با فضاي محرم اجرا مي‌شود كه سنج و دمام آن را همراهي خواهد كرد.

به گفته‌ي سرپرست گروه بيدل، در اين اجرا شهرام ميرجلالي نوازنده‌ي عود، داوود ورزيده نوازنده‌ي ني، مسعود حقيقي و گروه كوبه‌اي همراهش با سنج و دمام و چند ساز كوبه‌اي‌ ديگر حضور خواهند داشت.

او با اشاره به اين ساز‌بندي عنوان كرد: در ضبط اين آلبوم محدوديت‌ كمتري داشتيم، اما قطعا در فضاي صحنه‌اي تركيب سازها براي حساسيت كمتر تغيير مي‌كند. اگر در اين اجرا يك دسته‌ي زهي نيز هم‌چون ضبط آلبوم به كار اضافه مي‌شد، قطعا همه چيز زيباتر بود، اما در اين جا اين امكان را نداشتيم. با اين وجود تلاش كرده‌ايم تا نقش اين سازها را در اجراي صحنه‌اي به سازهاي ديگري بدهيم و اين اتفاق لطمه‌اي به اجرا وارد نخواهد كرد.

اين خواننده در بخش ديگري از سخنان خود درباره‌ي اجراي مرثيه‌خواني در ايران توضيح داد: قبلا كارهايي در اين حوزه انجام شده است، اما از زماني كه عمان ساماني به عنوان شاعر در اين حوزه مطرح شد، نگرش جديدي را به واسطه‌ي شعر خود مطرح كرد.

 در اشعار عمان صنعت شعر، لطافت توام با حماسه و هم‌چنين جنبه‌ي عرفاني و در برخي از فراز‌ها حتي وجه عاشقانه ديده مي‌شود. ما نيز در اين اجرا تلاش كرده‌ايم بيان شعر عمان را اعم از حماسي‌بودن آن و يا بخش‌هاي عاطفي كه در ارتباط با گفت‌وگوي حضرت علي‌اكبر و سيد‌الشهداست به خوبي با زبان موسيقايي بيان كنيم.

او درباره دلايل عدم توجه گروه‌هاي موسيقي به موسيقي مذهبي بيان كرد: ما در حوزه‌ي موسيقي مذهبي با فقر ملودي روبه‌رو نيستيم، اما فقر شناخت داريم .گاه مداحان از اين فضا سوءاستفاده مي‌كنند و شعرها را به گونه‌اي مي‌خوانند كه اين فضا را مبتذل كرده است. در صورتي كه در گذشته مداحان اصيل، دستگاه‌هاي موسيقي، شعر و ملودي‌هاي خاص را مي‌شناختند و به آن تسلط داشتند.

سراج همچنين درباره‌ي مناسبتي‌بودن اين كنسرت و برنامه‌هاي مشابه آن توضيح داد: در كشور ما آن چه را كه به عنوان رسم قبول مي‌كنند، موسيقي مناسبتي است و موسيقي كه به عنوان سوگ يا ملودي ساخته مي‌شود، معمولا در راديو، تلويزيون نيز ترويج مي‌شود كه متاسفانه گاه در ميان آن كارهايي ضعيفي مي‌بينيم، اما به شخصه علاقه دارم در كنار بخشي از فعاليت‌هايم به موسيقي مذهبي بپردازم و افتخار مي‌كنم كه در اين عرصه كارهاي بسيار دارم و در عين حال آنها را مناسبتي نمي‌دانم.

او درباره‌ي احتمال اجراهاي ديگرش با همراهي گروه بيدل در تهران گفت: قطعا ما دوست داريم كه در تهران و ديگر شهرها كنسرت داشته باشيم، اگر اجازه بدهند. اما همان‌طور كه مي‌دانيد برگزاري كنسرت در ايران بسيار سخت است و مسوولان هميشه براي اين اتفاق تعارف مي‌كنند و رو‌دربايستي دارند، در حالي كه دو روز مانده به كنسرت هنوز مجوزي براي كار صادر نشده و امكان تبليغ وجود ندارد. به همين دليل هم بسياري از گروه‌ها ترجيح مي‌دهند كه در اين شرايط اجرا نروند.

او اضافه كرد: اين‌بار حوزه‌ي هنري به عنوان يك نهاد فرهنگي پيش‌قدم شد تا اين كنسرت براي سوگواري سيد‌الشهدا (ع) برپا شود، اما بعد از آن معلوم نيست كه اگر بخواهيم برنامه داشته باشيم اجازه مي‌دهند يا نه، اما اگر مجددا پيشنهادي از سوي حوزه يا ساير نهادها مطرح شود، قطعا تجربه خواهيم كرد.

سراج با اشاره به ديگر فعاليت‌هايي كه اين روزها در عرصه‌ي موسيقي انجام مي‌دهد، تصريح كرد: در حال حاضر دو آلبوم در دست دارم. يكي از آنها قرار است توسط حوزه منتشر شود. آلبوم ديگرم نيز با استفاده از اشعار استاد ابتهاج و نوازندگي اردشير كامكار و گروهي از جوانان انجام شده كه با آهنگسازي مديا فرج‌نژاد به زودي منتشر خواهد شد.

سراج درباره‌ي چگونگي فعاليت خود روي اشعار قيصر امين‌پور نيز توضيح داد: متاسفانه اين كار هنوز به جايي نرسيده است و هربار كه اشعار او را مي‌خوانم تنها تاسف مي‌خورم كه چرا هيچ كاري انجام نشده است، شايد همه‌ي اين‌ها از تنبلي من باشد.

سراج در بخش ديگري از سخنانش درباره‌ي حضور خود در جشنواره‌ي موسيقي فجر گفت: جشنواره‌ي فجر در قالب خاصي اجرا مي‌شود و عنوان آن يك مناسبت سياسي است، اما كنسرت آزاد، كنسرتي است كه همه‌ي مردم مي‌توانند آزادانه در آن شركت كنند يا نكنند. در قديم يك‌بار تجربه‌اي داشتم و در جشنواره اجرا رفتم، اما متاسفانه سالن خالي رفت، زيرا مسئولان به اين نكته فكر نكرده بودند كه اين سالن بايد تماشاگر داشته باشد. اين نحوه‌ي برگزاري درست نيست و به همين دليل ترجيح مي‌دهم در آن شركت نكنم.