دریاچه ارومیه کفن پوش شد/ طوفان نمک مخربتر از ریزگردها

مهر: بیش از 15 سال از هشدارهای زیست محیطی مبنی بر خشک شدن و نابودی دریاچه ارومیه می گذرد، اما به دلیل اجرایی نشدن یک طرح عملی برای برون رفت این تالاب از وضعیت بحرانی موجب شده دریاچه ارومیه رفته رفته رخت کفن بر تن کند.

به گزارش مهر، در حال حاضر طرح های متعدد با اعتبارات کلان از جمله بارورسازی ابرها، انتقال آب بین حوزه ای، اجرای طرح های آبیاری تحت فشار با هدف کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی و... به تصویب رسیده ولی در حال حاضر موانع زیادی از جمله عدم اجرای کارشناسی، کمبود اعتبار بر سر راه اجرایی شدن این طرح ها قرار گرفته تا دریاچه ارومیه روز به روز با بحران شدید دست و پنجه نرم کند.

عدم اختصاص حق آبه دریاچه ارومیه از رودخانه ارس، حضور تیم بارورسازی ابرها در آذربایجان غربی شرقی، بی توجهی به نقش استفاده از آب های زیرزمینی و کاهش منابع ورودی به دریاچه ارومیه، بالا بودن میزان تبخیر آب، کاهش بارندگی ها، احداث سدها از جمله مشکلاتی است که مسئولان مهمترین علل بحرانی شدن دریاچه ارومیه عنوان می کنند اما متاسفانه تاکنون راهکارهای عملی که برای برون رفت از این مشکلات طراحی شده قربانی بروکراسی های اداری و یا مانورهای تبلیغاتی و رسانه ای برخی مسئولان ودستگاه های اجرایی ذیربط شده است.

طرح های دریاچه ارومیه با کاهش اعتبار شدید مواجه است

استاندار آذربایجان غربی در خصوص بحران فعلی دریاچه ارومیه با بیان اینکه با سه راهکار جدی، کاهش بحران دریاچه ارومیه را پیگیری می کنیم اظهارداشت: این سه راهکاری در حال عملیاتی شدن هستند ولی متاسفانه با کمبود اعتبار مواجه هستیم.

وحید جلال زاده انتقال آب از حوزه های دیگر آبی به دریاچه ارومیه، صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی و باروری ابرها در حوزه بارندگی دریاچه ارومیه از جمله این راهکار ها ذکر کرد و بیان داشت: در حوزه کشاورزی نیز با توسعه آبیاری تحت فشار استان های آذربایجان غربی، شرقی و کردستان اقدامات خوبی درحال انجام است و اعتبار خوبی نیز برای پنج سال آینده پیش بینی شده است که باید سریع تر جذب شود.

بارورسازی ابرها نیمه دوم سالجاری اجرایی می شود

وی با بیان اینکه در بحث باروری ابرها در سال گذشته مطالعات خوبی انجام شد که امیدواریم امسال در فصل پاییز اقدامات خوبی انجام شود گفت: مراحل اجرایی این طرح در حال اتمام بوده و تا نمیه دوم سال اجرایی می شود.

این اظهارات در حالی عنوان می شود که جلال زاده اواسط سال 89 از بومی سازی بارورسازی ابرها در کشور و اجرایی شدن آن از پاییز یا زمستان سال 89 خبرداد بود.

اجرای طرح بارورسازی ابرها که دو سالی است از سوی سازمان محیط زیست کشور و اصرار کارشناسان این سازمان مبنی بر بهترین راه نجات دریاچه ارومیه قوت گرفته است در حال حاضر مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی واقع شده است.

در این خصوص نیز امیرشاهرخ حسنعلی‌ زاده، رئیس سازمان هواشناسی استان آذربایجان شرقی در گفتگو با رسانه ها اعلام کرد: روش باورر سازی ابرها،‌ روشی است که از سوی بسیاری از کارشناسان حوزه محیط زیست رد شده است.

وی با وجود اصرار سازمان محیط زیست کشور برای اجرای این طرح، بارورکردن ابرها برای نجات دریاچه ارومیه را صرف هزینه اضافی می‌ داند ومی‌ گوید: با بارورکردن ابرها دریاچه ارومیه سیرآب نمی‌شود.

در این میان استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اجرای طرح انتقال آب بین حوزه ای گفت: طرح انتقال آب از حوزه آبریز زاب به دریاچه ارومیه کلنگ زنی شده و عملیات اجرایی آن نیز با 150 میلیارد ریال اعتبار در حال انجام است که امیدواریم با رایزنی های انجام شده بودجه اختصاصی به این پروژه ها افزایش یابد.

جلالزاده با اشاره به اختصاص هزار میلیارد ریال در قالب بحث ریزگردهای ، نجات تالابهای بین المللی در معرض تهدید اظهارداشت: یکی دیگر از طرح های نجات دریاچه ارومیه انتقال آب از حوزه آبریز ارس به دریاچه ارومیه با 250 میلیارد ریال است که هنوز اجرایی نشده است.

جلال زاده گفت: متاسفانه حق آبه دریاچه ارومیه از رودخانه ارس پرداخت نمی شود و این آب مستقیم به دریای خزر سراریز می شود.

طرح انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه اجرایی نشد

بحث انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه ارومیه نیز از طرحهای بحث برانگیز است؛ نماینده مردم ارومیه انتقال آب از رودخانه ارس با اختصاص اعتبارات کلان طرحی با هدف تامین آب شرب شهرهای تبریز عنوان می کند.

نادر قاضی پور در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از اجرایی نشدن این طرح اظهارداشت: با اجرای طرح انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه ارومیه تنها آب شرب شهرهای صوفیان و شبستر از استان آذربایجان شرقی تامین می شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر این طرح هنوز اجرایی نشده و دریاچه ارومیه در وضعیت بسیار نامناسب هر روز در حال نابود شدن است.

قاضی پور اظهارداشت: مهم ترین علت پروژه انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه، برون رفت از بحران خشکی این دریاچه است اما متاسفانه در اصل این پروژه قرار است آب شرب شهرستان های شبستر و صوفیان را تامین کند و کسی به فکر دریاچه ارومیه نیست.

وی پینشهاد داد: آذربایجان شرقی آب شرب لازم برای شهرهای خود را از ارس تامین کند و اجازه بدهد آب مورد نیاز دریاچه ارومیه از رودخانه زرینه رود که در حال حاضر برای تامین آب شرب به تبریز منتقل می شود به دریاچه ارومیه سرازیر شود.

بر اساس اعلام برخی کارشناسان در روزهای گذشته رود خانه زرینه رود 48 درصد آب دریاچه ارومیه را تامین می کرد اما متاسفانه آب این رودخانه در قالب عملیات اجرایی دو مرحله برای تامین آب شرب، صنعت و گردشگری آذربایجان شرقی به این استان منتقل می شود.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نخستین تاثیر نابودی دریاچه روی مردم را مهاجرت اعلام کرد و بیان داشت: اگر دریاچه ارومیه خشک شود کشاورزی به طور کامل از بین می رود و به طور جدی می توانم بگویم که استان آذربایجان از بین می رود.

طرح بارورسازی ابرها باید در آذربایجان غربی مستقر می شد

قاضی پور همچنین با انتقاد از اجرای نه چندان موفق طرح بارورسازی ابرها در استان آذربایجان شرقی گفت: این طرح باید در استان آذربایجان غربی اجرا می شود.

آنچه از صحبت های مسئولان و وضعیت فعلی دریاچه ارومیه می توان انسباط کرد موازی کاری، عدم مدیریت اصولی و عدم اعتقاد راسخ مسئولان برای نجات دریاچه ارومیه بیش از کمبود اعتبار و طرح های اجرا نشده ای است که مرگ دریاچه ارومیه، دومین دریاچه شور دنیا را شتاب بخشیده است.

استاندار آذربایجان غربی 18 تیرماه سالجاری در نشست با اصحاب رسانه از کمبود اعتبارات اجرای طرح های نجات دریاچه ارومیه گلایه مند است از طرفی نماینده مردم ارومیه درمجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اعلام می کند هیچ کمبود اعتبار برای اجرای طرح های نجات دریاچه ارومیه وجود ندارد عدم مدیریت صحیح از منابع موجود را مشکل اصلی بیان می کند.

اعتبار برای نجات دریاچه ارومیه به اندازه کافی وجود دارد

قاضی پور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه اعتبار برای نجات دریاچه ارومیه به اندازه کافی وجود دارد اظهارداشت: باید زمینه استفاده درست و مناسب در قالب طرح ها و راهکارهای عملی از این اعتبارات فراهم شود.

وی ادامه داد: چرا مسئولان اعتبارات کلان برای برگزاری جشن های نوروزی شاهنشاهی یا جشنواره های متعدد را تامین می کنند اعتبارات نجات دریاچه ارومیه ازوضعیت بحرانی را نه؟

ریزگردها یا طوفان نمک

متاسفانه در سالهای اخیر پدیده گرد و غبار از کشورهای عربی مشکلات زیست محیطی زیادی برای بخش ها و مناطق مختلف کشور به وجود آورده است، به گفته کارشناسان در صورت نابودی دریاچه ارومیه که برخی مسئولان زیست محیطی مدت زمان آن را سه الی چهار سال تخمین زده اند شاهد هجوم طوفان نمک در بخش های مختلفی از کشورمان خواهیم بود.

به گفته نادر قاضی پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی خشک شدن دریاچه ارومیه آسیب های جهانی به دنبال خواهد داشت

در حال حاضر بروز پدیده گرد و غبار در کشورهای عربی ناشی از بی توجهی مسئولان این کشور به محیط زیست بوده و کم توجهی به وضعیت فعلی دریاچه ارومیه مشکل مشابه همانند بحران گرد و غبار در منطقه از جمله طوفان نمک را به وجود می آورد.

قاضی پور معتقد است در صورت بروز طوفان نمک نه تنها کشور بلکه کشورهای منطقه ازجمله جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و ... نیز با مشکلات زیست محیطی مواجه می شوند.

حذف سهم کشاورزان مناطق محروم برای توسعه آبیاری تحت فشار

صرفه جویی آب دربخش کشاورزی و استفاده از آبیاری تحت فشار در حال حاضر حلقه مفقوده ای است که نمی توان گفت مورد بی توجهی بلکه کم توجهی قرار گرفته است چرا که اجرای این طرح با توجه به اهمیتی که دارد رضایت بخش نبوده و باید با شتاب هر چه سریعتر اجرایی شود، استاندار آذربایجان غربی در این زمینه نیز گفت: با تصویب اخیر دولت نیز سهم کشاورزان در مناطق محروم برای توسعه آبیاری تحت فشار حذف شده که این موضوع نیز در تسریع در اجرای طرح های آبیاری تحت فشار موثر خواهد بود.

دریاچه ارومیه از سال 76 شروع به خشک شدن کرده است و در عرض 13 سال، سطح آب دریاچه کاهش زیادی پیدا کرد و در حال حاضر دریاچه مملو از نمک، گویی که کفن پوشیده باشد، به انتظار مرگ خود نشسته است.

دریاچه ارومیه بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی واقع شده و حوضه آبریز آن علاوه بر این دو استان، کردستان را هم دربر می گیرد.

خشک شدن دریاچه ارومیه، خطر تبدیل شدن قسمت زیادی از زمین های استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی به نمکزار را به همراه دارد و تاکنون ۲۰۰ هزار هکتار به اراضی بیابانی کشور اضافه کرده است.