41 سال از دفن اولين متوفي در بهشت زهرا(س) مي‌گذرد و ظرفيت اين آرامستان در حالي رو به پايان است كه توسعه مجدد اين مجموعه از شرايط فعلي تقريبا غيرممكن است؛ با اين وجود، مديريت شهر تهران هنوز براي ايجاد آرامستان در ديگر نقاط شهر اقدام عملياتي انجام نداده است.

اكبر توكلي‌نژاد، مديرعامل سازمان بهشت زهرا(س) در گفت‌وگو با ايسنا، با بيان اين‌كه در حال حاضر حدود 5 هزار قبر خالي در بخش توسعه‌اي اين آرامستان وجود دارد، اظهار كرد: اين ظرفيت تنها تا 7 سال آينده جوابگوي نياز تهران براي دفن اموات است.

وي خاطرنشان كرد: از ابتداي تاسيس بهشت زهرا(س) تا پايان سال 89، حدود يك ميليون و 595 هزار متوفي در اين مكان آرميده‌اند كه حدود 327 هزار نفر از آنها نوزاد، 752 هزار نفر مرد و 514 هزار نفر نيز زن بوده‌اند.

حسن بيادي، نايب رئيس شوراي اسلامي شهر تهران نيز در اين باره گفت: سه طبقه كردن قبور بهشت زهرا(س) و نيز به‌كارگيري مجدد قبوري كه بيش از 30 سال از زمان دفن متوفي در آن گذشته، از مهم‌ترين اقدامات براي ظرفيت‌سازي بهشت زهرا(س) محسوب مي‌شود.

وي كه ظرفيت فعلي بهشت زهرا(س) را متناسب نيازهاي شهر تهران نمي‌داند، تصريح كرد: توسعه اخير بهشت زهرا(س) با اختصاص فضايي در نزديكي باقرشهر به آرامستان، با همه كش‌وقوس‌ها و مسائلي كه در پي داشت، فرصتي چندساله را در اختيار مديران شهري قرار داد تا نسبت به مكان‌يابي و احداث گورستان‌هاي آينده شهر تهران اقدام كنند.

بيادي از تذكر به خانواده‌هاي صاحبان قبور 30 سال به بالا نيز اشاره و اظهار كرد: سازمان بهشت زهرا(س) به لحاظ شرعي و قانوني30 سال موظف به حفظ قبر و اموات مدفون در آن است و پس از آن، قبر مي‌تواند مجددا به كار گرفته شود.

احداث قبور دو طبقه جديد به جاي قبور 30 ساله

مديرعامل سازمان بهشت زهرا (س)، با بيان اين‌كه هم‌اكنون حدود 600 هزار قبر در اين آرامستان وجود دارد كه بيش از 30 سال از زمان دفن آنها مي‌گذرد، گفت: در صورت درخواست صاحبان متوفي، در هر يك از اين قبور، دو طبقه قبر جديد احداث مي‌شود و بابت هر يك از طبقات، 2 ميليون و 200 هزار تومان از صاحبان متوفي دريافت مي‌شود.

به گفته توكلي‌نژاد، در حال حاضر قبور عمومي كه اغلب اموات در آن دفن مي‌شوند، سه طبقه هستند كه طبقه اول رايگان بوده و براي هر يك از طبقات ديگر، 350 هزار تومان دريافت مي‌شود.

گفتني است كه قبرهاي خالي يا خالي شده قطعه‌هاي قديمي بهشت زهرا هم هستند كه با قيمت‌هاي چند برابر به فروش مي‌رسند.

مهلت 7 ساله شهرداري

با اين همه، شهرداري تهران پس از الحاق زمين‌هاي شرقي بهشت‌ زهرا(س) به اين آرامستان و مشكلاتي كه به دليل معارضات مكان در نظر گرفته براي آرامستان جديد تهران به وجود آمد، اقدام عملياتي ديگري را آغاز نكرده است و احداث آرامستان‌هاي جديد با الگوي توزيع در 4 نقطه تهران مدت‌هاست كه مسكوت مانده. بهشت زهرا(س) همچنان تنها آرامستان فعال كلانشهر تهران است و تنها 7 سال ديگر براي پيكر مسافران ديار باقي جاي دارد. به نظر مي‌رسد شهرداري تهران بايد قدر مهلت 7 ساله‌اي كه با اين همه دشواري به دست آورده را بيشتر بداند.

تاريخچه بهشت زهرا(س)

اولين تلاش‌ها براي طراحي، اجرا و احداث آرامستاني به نام بهشت زهرا(س)، با هدف پايان دادن به تعدد آرامستان‌ها در سطح شهر تهران در سال 1345 انجام گرفت و از پي آن، مديريت وقت شهر، قطعه زميني به وسعت 314 هكتار در جنوب تهران و در مسير تهران ـ قم را به اين امر اختصاص داد.

اين زمين پس از فعاليت‌هاي عمراني و توسعه فضاي سبز آماده بهره‌برداري رسمي شد. اما در ابتدا به دليل وجود آرامستان‌هاي متعدد در محله‌هاي تهران، با عدم اقبال عمومي مواجه شد تا اين‌كه بالاخره در 27 تيرماه سال 1349 با آرام گرفتن مرحوم «محمدتقي خيال» در «قطعه يك، رديف يك، شماره يك» بهشت زهرا(س)، اين آرامستان رسما مورد بهره‌برداري قرار گرفت.

وسعت اين آرامستان تنها تا بهمن ماه سال 1376 كفاف داد و از آن پس، مديران وقت سازمان بهشت زهرا(س) با خريد و تملك 110 هكتار زمين در قسمت شمال و شمال شرق اين محدوده، نسبت به توسعه بهشت زهرا(س) اقدام كردند. اما فضاي الحاق شده به آرامستان نيز تنها تا سال 1387 دوام آورد تا مديران سازمان، اين بار نسبت به الحاق زميني به وسعت 160 هكتار در بخش شرقي بهشت زهرا(س) ـ باقر‌شهر و كهريزك ـ اقدام كنند.