بازار صادرات تخم‌مرغ ایران در حال نابودی

در حالی امسال ۱۰۰ هزار تن مازاد تولید تخم مرغ در کشور وجود دارد و ترکیه به تازگی برای حذف ایران از بازارهای منطقه به صادرات هر کارتن تخم مرغ ۱۳ دلار یارانه می‌دهد اما هنوز برنامه صادراتی در کشور نیست و پیشنهاد جایزه صادراتی هم مسکوت مانده است.

به گزارش فارس، زمانی که مقام معظم رهبری امسال را "سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نام‌گذاری کردند، نشان از توجه و لزوم حمایت از تولید داخل و نگرانی معظم له از چالش‌هایی است که در این حوزه وجود دارد.

خبرگزاری فارس طی سلسله‌ گزارش‌ها و گفتگوهای تفصیلی مشکلات موجود تولید را درصورت امکان با ارائه راهکارهایی از سوی متولیان در حوزه های مختلف صنعت و کشاورزی بررسی می‌کند.

بعد از شیوع آنفلوآنزای پرندگان که در اواخر سال ۸۸ مرغداری‌های ۴ استان کشور را درگیر کرد تقریبا یک میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه از مرغ‌ها که اکثر آنها تخمگذار بودند از بین رفته یا معدوم شدند، نتیجه آن شد که با کاهش عرضه در نیمه‌دوم سال ۸۹ قیمت هر شانه تخم مرغ به ۱۰ هزار تومان رسید، پس از آن مرغداری‌ها، جوجه ریزی‌ها را افزایش دادند اما چون تحت مدیریتی خاص انجام نشد باعث شد این بار به دلیل فراوانی عرضه در سال جاری قیمت به شدت کاهش یابد طوری که تولید کنندگان نصف قیمت تمام شده فروختند که به گفته آنها صنعت مرغداری کشور روزانه ۱.۵ میلیارد تومان ضرر می‌ببند.

در حال حاضر کشور امسال ۱۰۰ هزار تن مازاد تولید تخم مرغ دارد که نیازمند اتخاذ برنامه صادراتی است، تخم مرغها در انبارها انباشته شده و به ناچار و برای جلوگیری از فساد توسط دوره‌گردها روی وانت‌بارها به فروش می‌رسد.

اگرچه دولت اقدام به حذف تعرفه ۷۰ درصد صادرات کرد اما از نظر تولید کنندگان این اقدام دیر هنگام بوده است.

همچنین محدود بودن بازار های منطقه رقابت برای حضور در این بازارها را بیشتر کرده است اخیرا با حذف تعرفه صادرات تخم مرغ از سوی ایران ترکیه نیز به صادرات هر کارتن تخم مرغ ۱۳ دلار یارانه می‌دهد، در این میان تولید کنندگان کشور نیز پیشنهاد پرداخت جایزه صادراتی کرده‌اند تا در رهگذر رقابت منطقه‌ای پیروز میدان باشند که هنوز از سوی مسئولان پاسخی دریافت نکرده‌اند.

در خصوص مشکلات فعلی صنعت تخم مرغ کشور با سید‌فرزاد طلاکش رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌گذار ایران گفت‌وگویی انجام دادیم.

طلاکش گفت: خواب سنگین دولت و سحر‌خیزی واسطه‌ها جان مرغداران را خواهد گرفت بی‌تدبیری و انفعال مقامات دولتی به زودی ریشه صنعت تولید تخم‌مرغ را می‌سوزاند.

وی ادامه داد: در سالی که "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نام گرفته، صنعت مرغداری که بزرگترین صنعت کشور بعد از نفت است در هاله‌ای از ابهام و تهدید قرار گرفته است.

طلاکش گفت: مدعیان تنظیم بازار و حمایت از تولید‌کنندگان از همین ابتدای سال تولید و حمایت از کار و سرمایه ایرانی به پستوها پناه برده‌اند برای حداقل ۱۰۰ هزار تن مازاد تولید تخم‌مرغ که امکان انبار و مصرف آن نیست کسی پاسخگو نیست چه کسی مسئولیت زیان تخم‌مرغ در ازای هر کیلوگرم حداقل هزار و ۳۰۰ تومان است به دوش خواهد کشید.

طلاکش گفت: به واسطه فروش ۵۰ درصدی زیر قیمت، گله‌های مرغ تخم‌مرغ حذف می‌شوند آیا دولتی که در خصوص صنعت مرغ تخم‌گذار خود را به خواب زده است را می‌توان بیدار کرد.

وی گفت: مرغداران تولید‌کننده تخم‌مرغ از روی ناچاری و عدم حمایت از تولید در حال حذف گله‌های جوان خود هستند این در حالی است که دولت به آینده این صنعت و امکان گرانی مجدد آن در بازار نمی‌اندیشد.

رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌‌گذار اضافه کرد: با اینکه اخذ هر گونه عوارض صادراتی از کالاهای غیرنفتی در برنامه پنجم توسعه ممنوع شده اما دولت همچنان به وضع تعرفه در صادرات این نوع کالاها اصرار دارد.

طلاکش گفت: تولید بدون پشتوانه صادرات یا مصرف یعنی فاسد کردن نعمت الهی و ریختن آن در چاه است. در حالی که امروزه ماهانه بیش از ۱۵ هزار تن تخم‌مرغ در کشور تولید می‌شود که ۲ هزار تن آن مازاد است.

وی افزود: قیمت نهاده‌ها حداقل ۴۰ درصد افزایش یافته و خرید آن نقدی است در حالی که بدون حمایت‌های بانک و اخذ تسهیلات باید نهاده خود را تأمین کند.

* وضعیت صنعتی مرغ تخم‌گذار در سال ۹۱

طلاکش گفت: تعداد مرغ‌تخم‌گذار فعال صنعتی در کشور حدود ۴۳ میلیون قطعه است و تعداد پولت در حال پرورش که وارد تولید تخم‌مرغ خواهد شد حدود ۱۲ میلیون قطعه است.

پیش‌بینی شده در سال ۹۱ مرغداری‌های صنعتی حدود ۸۰۰ هزار تن و مرغ بومی ۹۰ هزار تن تولید داشته باشند.

وضعیت مطالعه شده منحنی مصرف تخم‌مرغ بین ۸ سال گذشته نشان می‌دهد کمترین مصرف در ماه‌های خرداد و تیر و بیشترین مصرف در ماه‌های مهر و آبان است.

* وضعیت مرغداری تخم‌گذار در نیمه دوم سال ۹۰ و ۹۱

وی افزود: واحدهای تعطیل شده در اثر بیماری در سال‌های ۸۹ و ۹۰ در نیمه دوم سال ۹۰ اقدام به جوجه‌ریزی کرده‌اند. جوجه‌ریزی بدون برنامه و بدون پشتوانه بود و باعث شد حداقل ۱۰۰ هزار تن مازاد تولید تخم‌مرغ به ویژه در نیمه اول سال ۹۱ تولید شود. نرخ فروش تخم‌مرغ به دلیل مازاد شدید تولید و عدم صادرات و کاهش مصرف در جامعه و کارخانجات صنایع غذایی ۱۳۰۰ تومان کمتر از قیمت تمام شده به فروش رسید و مرغداران را با مشکل مواجه کرد.

* بازار‌رسانی تخم‌مرغ

وی تصریح کرد: اگر چه به تازگی تعرفه ۷۰ درصدی صادرات تخم‌مرغ حذف شده اما همانند یک بازی شطرنج کشور ترکیه نیز برای صادرات هر کارتن تخم‌مرغ ۱۳ دلار یارانه در نظر گرفته بنابر این لزوم ارائه مشوق‌های صادراتی نیز در کشور ما ضروری است. این موضوع به وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد شده اما متأسفانه تاکنون پاسخی نداده‌اند.

وی افزود: در سال ۹۱ کمیته تنظیم بازار تخم‌مرغ هیچ اقدامی در جهت حمایت از مرغدار نکرده و به مکاتبات کانون و سایر تشکل‌ها هم پاسخی نمی‌دهد این در حالی است که تولید‌کنندگان با زیان شدید مواجه هستند.

طلاکش همچنین افزود: به دلیل شرایط ویژه کشور در اواخر سال ۹۰ و ۹۱ قیمت نهاده‌های مصرفی خوراک طیور حداقل ۲ برابر و شرایط خرید آن کاملا نقدی و در عین حال با کمبود شدید مواجه شد که وضعیت تولید را در ابهام جدی وارد کرده و مسئولیت‌پذیری خاصی هم از سوی دستگاه های دولتی دیده نمی‌شود.

وی افزود: هزینه انبارداری در گمرکات کشور برای نهاده‌ها بر مبنای روز به صورت تصاعدی افزایش یافته و در نتیجه در چنین شرایط بحرانی هزینه کالا به شدت افزایش می‌یابد.

به گفته طلاکش از سوی دیگر پشتیبانی امور دام نیز در تأمین نهاده‌ها و یا خرید تضمینی تخم‌مرغ اقدام خاصی نکرده و یا اقدام آن مؤثر نبوده است.

طلاکش گفت: تولید‌کنندگان تخم‌مرغ تماما با انباشتگی محصول خود در انبارها مواجه بوده و کمبود فضای انباری و همچنین شرایط آب و هوایی فعلی که رو به سوی گرم شدن است طول مدت انبارداری را بسیار کوتاه کرده است.

طلاکش گفت: در صورت عدم اقدام فوری به حل مشکلات و حداقل جبران خسارت وارده در سال ۸۹ تعدادی از فعالان این صنعت از چرخه تولید حذف خواهند شد.

* پیشنهادات عملی برای حل مشکل تولید‌کنندگان تخم‌مرغ

دبیر ستاد کشوری ترویج مصرف تخم‌مرغ اظهار داشت: برای رفع مشکلات این صنعت و انجام صادرات لازم است مشوق‌های صادراتی حداقل ۵۰۰ تومان برای صادرات هر کیلوگرم تخم‌مرغ منظور شود.

وی افزود: از سوی دیگر قیمت تخم‌مرغ بر پایه قیمت تمام شده با حداقل ۱۰ درصد سود محاسبه و با تایید وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت معدن و تجارت اعلام و برای جلوگیری از اعمال نفوذ واسطه‌ها نسبت به حداقل ۱۵ روز ذخیره‌سازی تخم‌مرغ اقدام کنند و پشتیبانی امور دام نیز نسبت به تأمین ذخیره‌سازی تخم‌مرغ اقدام کند.

طلاکش ادامه داد: وزارت صنعت، معدن و تجارت هم نقدینگی برای ذخیره‌سازی موقت تخم‌مرغ را تأمین کند.سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان سازمان تعزیرات و کمیته تنظیم بازار تخم‌مرغ نیز از نرخ تمام شده حمایت کرده و اجازه دهد کانون و انجمن‌های وابسته به آن در جهت حفظ قیمت و پایداری تولید اقدام کنند.