تاوان سنگین کوچک ‌کردن معده

جام جم آنلاین: ایران جزو کشورهای چاق دنیاست، یعنی چاقی دغدغه خیلی‌ها در زمانه ما محسوب می‌شود. خیلی از کسانی که دارای اضافه وزن زیاد هستند، به دنبال روش‌های آسان، سریع و موثر برای کاهش وزنشان می‌گردند.
 
غافل از آن‌که هر شیوه لاغری غیر از رژیم غذایی اصولی و ورزش نرم و مداوم، خالی از عارضه نیست و حتی گاهی عوارض ناشی از کاهش وزن شدید در کوتاه‌مدت از طریق روش‌های متعدد لاغری می‌تواند سلامت شخص را به طور جدی به خطر بیندازد.
 
یکی از این روش‌های پر عارضه که خیلی از افراد چاق هم علاقه‌مندند آن را انجام دهند، عمل جراحی معده با هدف محدود‌کردن حجم معده یا جذب کمتر مواد غذایی است.
 
متخصصان گوارش تاکید می‌کنند این روش در لاغر شدن افرادی که بالای ۱۲۰ کیلوگرم وزن دارند موثر است، اما به دلیل تاثیرات منفی در کاهش جذب ویتامین‌ها و املاح ضروری بدن و بروز کم‌خونی و اسهال خالی از خطر نیست.
 
دکتر ستار جعفری، متخصص بیماری‌های گوارشی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: عمل جراحی معده می‌تواند در کاهش وزن افرادی که بسیار چاق هستند تا ۷۰ درصد طی یک‌سال مفید باشد. اما مسأله اینجاست که این کاهش وزن اگر همراه با رژیم غذایی مناسب نباشد، برگشت‌پذیر خواهد بود.
 
عمل جراحی معده با دو هدف اصلی یعنی کوچک‌کردن حجم معده و کاهش جذب مواد غذایی صورت می‌گیرد.
 
به گفته دکتر جعفری، وقتی حجم معده کوچک می‌شود، فرد غذای کمتری میل می‌کند و به سیری می‌رسد. در روش دیگر این نوع جراحی‌ها هم بخشی از روده که مسوول جذب بسیاری از مواد غذایی، ویتامین‌ها و املاح است برداشته می‌شود تا مواد غذایی کمتری جذب شود.
 
این متخصص گوارش اضافه می‌کند: در روش اول جراحی‌ها، معده را با دوختن به دو ناحیه تقسیم می‌کنند و قسمت کوچک‌تر که معمولا حجمی معادل پنج تا ۱۰ درصد کل معده را دارد، مسوولیت نگهداری غذا را به عهده می‌گیرد و قسمت بزرگ‌تر معده به ترشح آنزیم‌های معمول می‌پردازد، اما غذا وارد آن نمی‌شود. در روش دیگر قسمتی از روده که در جذب مواد غذایی نقش مهمی دارد، از مسیر خارج می‌شود. به این ترتیب فرد خیلی سریع‌تر از قبل احساس پرشدن معده و سیری خواهد داشت و مواد غذایی کمتری نیز توسط سیستم گوارش او جذب می‌شود.
 
متخصصان گوارش تاکید می‌کنند عمل جراحی بای‌پس معده یک عمل جراحی سنگین و طولانی است که طی پنج ساعت بیهوشی انجام می‌شود. چنین عملی به طور قطع خالی از عوارض حین عمل از جمله بیهوشی و احتمال وارد شدن آسیب به ارگان‌های داخل شکم مانند طحال، مری و روده‌ها نیست.
 
لاغری زیر تیغ جراحی
 
لاغری از طریق عمل بای‌پس معده درافرادی که نسبت شاخص توده بدنی نسبت به قدشان (BMI) بالای ۴۰ است، یعنی دچار چاقی مفرط هستند، توصیه می‌شود.
 
دکتر جعفری در این باره توضیح می‌دهد: این دسته از افراد بار‌ها رژیم‌های غذایی مختلف را تجربه کرده، اما قادر به کاهش وزن در حد وزن ایده‌آل خود نشده‌اند و پس از پایان دوره رژیم درمانی به وزنی به مراتب بیشتر از وزن اولیه خود بازگشته‌اند. اکثر این افراد که در واقع بیمار محسوب می‌شوند، در یک دوره بحران روحی شدید به سر می‌برند و در چنین شرایطی عمل جراحی معده به آن‌ها توصیه می‌شود. البته گروه دیگری از افراد با شاخص توده بدنی ۳۵ تا ۴۰ که در اثر چاقی دچار عوارضی چون فشار خون، دیابت، کلسترول و بیماری‌های قلبی ـ عروقی شده‌اند و لاغری در آن‌ها به امری ضروری برای حفظ سلامتشان تبدیل شده است هم می‌توانند از این روش برای کاهش وزن بهره ببرند.
 
بای‌پس معده فقط برای چاقی مفرط
 
بجز افرادی که دارای اضافه وزن ریاد نیستند، دسته دیگری از افراد نیز هستند که هرگز نباید عمل بای‌پس معده انجام دهند. دکتر جعفری درباره این افراد می‌گوید: کسانی که باردارند، دچار کم‌کاری تیروئید هستند یا سابقه زخم‌معده، زخم مری یا بیماری‌های التهابی لوله گوارش دارند، هرگز نباید عمل بای‌پس معده انجام دهند. همچنین کسانی که مشکلات انعقادی دارند یا به الکل و مواد مخدر معتاد هستند، گزینه مناسبی برای این نوع عمل جراحی محسوب نمی‌شوند.
 
زندگی پس از بای‌پس چندان شیرین نیست
 
گرچه متخصصان گوارش بر این باورند که عمل بای‌پس معده برای افراد بسیار چاق قابل توصیه است، اما تاکید می‌کنند کاهش وزن ناشی از این روش بدون رعایت رژیم لاغری پس از یک‌سال برگشت‌پذیر خواهد بود.
 
دکتر جعفری نیز می‌گوید: این افراد باید بدانند این نوع عمل جراحی به کاهش جذب املاح ویتامین‌های گروه B، D، کلسیم و آهن منجر می‌شود و فرد را دچار سوءتغذیه جدی می‌کند، در نتیجه مصرف دائم مولتی‌ویتامین‌ها در این افراد ضروری است. همچنین احتمال بروز کم خونی، اسهال، بوی بد دهان و مدفوع چرب نیز در افراد پس از عمل بای‌پس معده وجود دارد. همچنین کسانی که روده‌شان را دستکاری می‌کنند در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا، بر افروختگی، تپش قلب و ناراحتی‌های بالای شکم هستند.