پنتیوم نخستین تراشه اینتل برای کامپیوترهای شخصی به منظور استفاده موازی یا پردازش بود که به طور چشمگیری سرعت آنها را افزایش می داد. این تراشه دارای بیش از 3.1 میلیون ترانزیستور در مقایسه با 1.2 میلیون ترانزیستور تراشه "80486" بود.

شرکت اینتل تولید کننده مدارهای نیمه رسانا کامپیوتری است و دفتر مرکزی آن در سانتا کلارا، کالیفرنیا قرار دارد. اینتل در ژوییه 1968 توسط دو مهندس آمریکایی به نام‌های "رابرت نویس" و "گوردون مور" تاسیس شد. بر خلاف برخی از شرکت‌های نوپا در "سیلیکون ولی" که فعالیت خود را از گاراژهای خانگی آغاز کردند، اینتل سرمایه گذار مطرحی به نام "آرتور راک" را نیز پشتیبان خود می دید و فعالیت‌هایش را با سرمایه‌ای 2.5 میلیون دلاری آغاز کرد.

بنیانگذاران اینتل افرادی با تجربه و میانسال بودند. نویس در سال 1959 مدار مجتمع سیلیکونی را هنگام در اختیار داشتن سمت مدیر کلی شرکت "فیرچایلد سِمیکانداکتور" اختراع کرده بود. مور نیز ریاست بخش پژوهش و توسعه این شرکت را بر عهده داشت. پس از تاسیس اینتل، نویس و مور برخی دیگر ار کارکنان فیرچایلد از جمله "اندرو گراو" را استخدام کردند. نویس، مور و گراو طی سه دهه نخست تاریخ اینتل ریاست و مدیر عاملی این شرکت را بر عهده داشتند.

نخستین محصولات اینتل شامل تراشه‌های حافظه می شدند که "1101"، نخستین تراشه اکسید فلزی جهان نیز از آن جمله بود. 1101 فروش خوبی نداشت، اما پس از آن، معرفی "1103"، تراشه یک کیلوبیتیDRAM ، نخستین تراشه‌ای بود که حجم چشمگیری از اطلاعات را در خود ذخیره می کرد و از این رو، محصولی موفقیت آمیز بود. این تراشه نخستین بار توسط "هانی ول" (Honeywell) برای جایگزینی حافظه کامپیوترهای تولیدی این شرکت خریداری شد.

به دلیل آنکه DRAM از قیمت ارزان‌تر و مصرف انرژی کمتری نسبت به تراشه‌های آن دوران برخوردار بود، خیلی زود به تراشه استاندارد حافظه در کامپیوترهای سراسر جهان مبدل شد. پس از موفقیت DRAM ، اینتل در سال 1971 وارد بازار بورس شده و به یک شرکت عمومی مبدل شد. در همان سال، اینتل تراشه حافظه فقط خواندنی قابل برنامه ریزی و پاک شدن (EPROM) را معرفی کرد که موفق‌ترین خط تولید این شرکت تا سال 1985 بود.

همچنین، "تد هاف"، "فدریکو فاگین" و "استن میزر"، مهندسان اینتل، در سال 1971 یک ریزپردازنده چهار بیتی چند منظوره و نخستین ریزپردازنده تک تراشه به نام "4004" را تحت قرارداد با شرکت ژاپنی "نیپون"، تولید کننده ماشین حساب، تولید کردند که به اینتل اجازه می داد تمامی حقوق این فناوری را برای خود حفظ کند.

البته تمامی فعالیت‌های اینتل در آن دوران موفقیت آمیز نبود. در سال 1972، این شرکت تصمیم گرفت تا با خرید شرکت "میکروما" وارد بازار رو به رشد ساعت دیجیتال بشود، اما آنها درک درستی از نیاز مصرف کنندگان نداشته و در سال 1978 با ضرری 15 میلیون دلاری میکروما را به فروش رساندند.

در سال 1974، اینتل تقریبا 83 درصد از بازار تراشه DRAM را به خود اختصاص داده، اما به واسطه ظهور شرکت‌های خارجی، سهم اینتل تا سال 1984 از این بازار به 1.3 درصد رسید. با این وجود، اینتل تمرکز فعالیت‌های خود را از تراشه‌های حافظه به سوی ریزپردازنده‌ها تغییر داده بود.

در سال 1972، اینتل "واحد پردازشگر مرکزی" (CPU ) هشت بیتی "8008" را معرفی کرد. دو سال بعد، CPU "8080" معرفی شد که 10 برابر سریعتر از 8008 بود و در سال 1978، نخستین ریزپردازنده 16 بیتی اینتل به نام "8086" روانه بازار شد.

در سال 1981، شرکت IBM ریزپردازنده 16 بیتی "8088" را به عنوان CPU کامپیوترهای شخصی خود انتخاب کرد. روند افزایشی تقاضا برای کامپیوترهای رومیزی و همراه موجب شد تا IBM قراردادی با مایکروسافت برای توسعه سیستم عامل DOS امضا کند. در نهایت، مایکروسافت سیستم عامل ویندوز را برای کامپیوترهای IBM تولید کرد که ترکیب آن با تراشه‌های اینتل، اتحاد "وینتل" را شکل داده و این شرکت‌ها بازار را در اختیار خود گرفتند.

یکی دیگر از مشهورترین محصولات اینتل تراشه 32 بیتی "80386" بود که در سال 1985 روانه بازار شد. پس از آن، با معرفی ریزپردازنده‌های "پنتیوم" در سال 1993، اینتل سیستم نامگذاری عددی را کنار گذاشته و استفاده از نشان‌های تجاری برای محصولات خود را آغاز کرد. پنتیوم نخستین تراشه اینتل برای کامپیوترهای شخصی به منظور استفاده موازی یا پردازش بود که به طور چشمگیری سرعت آنها را افزایش می داد. این تراشه دارای بیش از 3.1 میلیون ترانزیستور در مقایسه با 1.2 میلیون ترانزیستور تراشه "80486" بود. تراشه پنتیوم در کنار سیستم عامل ویندوز 3.x بیش از پیش به توسعه چشمگیر بازار کامپیوترهای شخصی کمک کرد.

البته تراشه‌های پنتیوم همواره بی اشکال نبودند. مهمترین رویداد از این نظر در خط تولید پنتیوم که با عنوان "نقص پنتیوم" شناخته می شود به عملکرد نادرست CPUهای 3.1 میلیون ترانزیستوری پنتیوم در بخش ریاضی باز می گردد که مهندسان اینتل پس از عرضه این محصول در سال 1993 آن را شناسایی کردند. با این وجود، آنها تصمیم گرفتند تا این مساله را مسکوت نگه داشته و مشکل را با به روز رسانی‌هایی در تراشه برطرف کنند.

اما "توماس نایسلی"، ریاضیدان کالج لینچ برگ در ویرجینیا غربی نیز این نقص را شناسایی کرد. در ابتدا، گراو، مدیر عامل وقت اینتل، در برابر فراخواندن این محصول مقاومت کرد، اما شرکت IBM اعلام کرد که کامپیوترهای مجهز به این CPU را روانه بازار نخواهد کرد. در نتیجه، فراخوان اجباری ضرری 475 میلیون دلاری را برای اینتل در پی داشت.

اگرچه این ضربه‌ای بزرگ برای اینتل بود، اما اتحاد این شرکت با مایکروسافت همچنان اجازه قدرت نمایی به رقبای دیگر را نمی داد. شرکت‌هایی مانند AMD ، موتورولا و سان مایکروسیستمز به ندرت تهدیدی جدی برای بازار ریزپردازنده‌های اینتل محسوب می شدند. بر همین اساس، اتحاد وینتل متهم به انحصارگرایی شد. در سال 1999، مایکروسافت در دادگاه منطقه‌ای آمریکا متهم به انحصارگرایی شده و در سال 2009 نیز اتحادیه اروپا جریمه‌ای 1.45 میلیارد دلاری برای اینتل به اتهام اقدام‌های انحصارگرایانه در نظر گرفت. همچنین، اینتل مجبور به پرداخت 1.25 میلیارد دلار به شرکت AMD برای خاتمه اختلافات حقوقی در زمینه اعمال فشار به تولیدکنندگان کامپیوترهای شخصی برای عدم استفاده از CPUهای پیشین شد.

تا اواسط سال‌های 1990 شرکت‌های بزرگ تولید کننده کامپیوترهای شخصی مانند IBM و HP قادر به طراحی و تولید کامپیوترهای شخصی بر اساس تراشه‌های اینتل بودند، اما اینتل قصد داشت تا تولید کنندگان کوچک نیز از محصولات این شرکت استفاده کرده و بازاریابی آنها سریعتر انجام شود. از این رو، طراحی و تولید مادربردهایی که از قطعات ضروری مانند کارت گرافیک و تراشه‌های شبکه سود می بردند، در دستور کار اینتل قرار گرفت. تا سال 1995، اینتل بیش از 10 میلیون مادربرد به تولید کنندگان کامپیوترهای شخصی فروخت که حدود 40 درصد از مجموع بازار کامپیوترهای شخصی را شامل می شد. اما در اوایل قرن 21، شرکت تایوانی ایسوس در تولید مادربردهای کامپیوترهای شخصی از اینتل پیشی گرفت.

در پایان قرن بیستم تراشه‌های اینتل و شرکت‌های رقیب مانند AMD در تمامی کامپیوترها به استثنای محصولات شرکت اپل یافت می شدند. از سال 1984، کامپیوترهای مکینتاش اپل از CPUهای تولیدی موتورولا استفاده می کردند. اما در سال 2005، "استیو جابز"، مدیر عامل وقت اپل، این صنعت را با اعلام خبر استفاده از CPUهای اینتل در محصولات آینده خود شوکه کرد. از این رو، به استثنای برخی از کامپیوترهای فوق پیشرفته که "سِرور" و "مین فریم" نامیده می شوند، ریزپردازنده‌های اینتل را می توان در هر کامپیوتر شخصی یافت.

ویدیویی متفاوت از جنگنده F۱۴ نیروی هوایی ایران در نمایشگاه هوایی کیش (فیلم)

بیشتر بخوانید:

معرفی برندهای مطرح جهان؛ اوراکل

تماشاخانه