علی حقجو - قدرت يكي از مهمترين مباحث علوم سياسي است و بقاء در قدرت نيز دست كمي از به‌دست آوردن آن ندارد به ويژه كه شيريني آن به مذاق افراد غيرمهذب خوش آيد؛ به اين منظور تلاش در به‌دست آوردن و استمرار آن بسي مهم است.

قدرت‌طلبان از ديرباز از شيوه نظامي استفاده نموده و با چيره شدن بر حريف، قدرت را به دست مي‌گرفتند. اين شيوه در قرون اخير به كودتاي نظامي يا جنگ‌هاي داخلي يا خارجي تبديل شده است كه در ليبي، مصر، سوريه، عراق و... (در سه دهه قبل) شاهد آن بوديم، ليكن در عصر كنوني و با توجه به ساختار قدرت و رويكرد نظام‌ها به دموكراسي، اين فرايند كمي پيچيده‌تر شده و با روش‌هاي دموكراسي به قدرت دست مي‌يابند و از رأي مردم بهره مي‌برند مانند آنچه در آمريكا و اروپا مشاهده مي‌كنيم.

در دهه اخير نيز با رويكرد جديدي مواجهيم و آن اينكه اگر قدرت‌طلب در اقليت باشد از شيوه‌هاي موسوم به انقلاب رنگي استفاده مي‌كند؛ چنانچه در اوكراين، گرجستان و... به نظاره نشستيم و كساني كه در اقليت بودند با ادعاي تقلب و حضور در صحنه و محاصره اركان حكومت(دولت، پارلمان و...) بالاخره غالب شده و به اهداف خويش رسيدند، هرچند در بعضي از كشورها مثل ايران (انتخابات رياست جمهوري نهم - خرداد سال88) اين شيوه جواب نداد و دست قدرت‌طلبان رو شد. در سوريه نيز چون زمينه انقلاب رنگي نبود به خشونت گرائيد و ناكام ماند. شيوه‌هاي ديگري نيز براي كسب قدرت يا بقاء در قدرت وجود دارد مانند جابه‌جايي آراء تا تغيير قانون اساسي كه از آن به كودتاي خزنده يا سفيد ياد مي‌شود. اما امروزه با شيوه جديدي مواجهيم كه مخاطرات روش‌هاي قبلي را ندارد و از آن به كودتاي اجتماعي تعبير مي‌نماييم كه در اين مقال به بعضي از ابعاد و ويژگي‌هاي آن پرداخته‌ايم، بدان اميد كه از عوارض آن مصون شويم.

جدول ويژگي‌هاي كودتاي اجتماعي

رديف	روش / وسيله	هدف	نتيجه
1	ارائه خدمات همه جانبه در حوزه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي مثل يارانه، مسكن مهر، هديه به اقشار مختلف، استثناء كردن اقشار مختلف از قوانين، همه را نان خور دولت كردن و استخدام‌ها	براي جلب رضايت مردم	افزايش پايگاه اجتماعي خود افزايش محبوبيت عمومي داخلي و خارجي تخريب رقيب و مخالفان كاهش آراء رقيب و مخالفان
2	تخريب ديگران(در حوزه رواني) با اتهام فساد مالي، فساد سياسي، گروه گرايي، وابستگي به قشر خاص و بيان نقاط ضعف	به منظور كاهش پايگاه اجتماعي رقيب و مخالفان به نحوي كه هيچ‌كس سالم نماند	افزايش پايگاه اجتماعي خويش با پاك و سالم نشان دادن خود و ياران از طريق سياه جلوه دادن ديگران
3	افزايش فشارها به مردم در موضوع اقتصادي، تورم، ارز، سكه طلا، ماشين، دارو، حج، ارز مسافر، انرژي و تحريم‌ها	به منظور نشان دادن اثر دخالت ديگران	كاهش محبوبيت ديگران و عدم اقبال به آنها و كسب امتياز
		به منظور نشان دادن كمبود اختيارات خود	افزايش محبوبيت خود و اقبال به وي، لغو محدوديت‌ها و فشارها تا خود را سوپرمن نشان دهند
		ناقص نشان دادن ساز و كار ساختارها (قانون اساسي و مجلس)	تغيير به نحو دلخواه و اشخاص فعلي
4	ايجاد توقعات كاذب در مردم مثل حق نوزاد، خانه ويلائي، يارانه 5 برابري، زمين چند هكتاري، انتقال آب دريا به كوير	براي جلب نظر مردم به خود	هيچ‌كس نمي‌تواند چنين شعارهايي بدهد زيرا بايد پاسخگو باشد. هيچ‌كس نمي‌تواند در رقابت با او پيروز شود زيرا نمي‌تواند چنين شعارهايي را تحقق باشد مردم از نامزدي حمايت مي‌كنند كه معتقد و مجري چنين شعاري باشد