همه آنچه از دندان‌ قروچه نمی دانید

دندان‌قروچه معمولاً در خواب عميق يا زمانيکه فرد استرس دارد اتفاق مي‌افتد. متخصصين عقيده دارند که دو تا سه نفر از هر 10 کودک دچار دندان‌قروچه مي‌شوند ولي اکثر آنها به مرور زمان آن‌را ترک مي‌کنند.

آیا شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که وقتی از خواب بیدار می شوید در قسمت فک ، سر و به خصوص دندانها احساس درد می کنید.آیا تا به حال کسی به شما نگفته که در هنگام خواب بسیار نا آرام هستید و  به شدت دندان هایتان را به هم می سائید.اگر می توانید از کسی کمک بگیرید و از او بخواهید ببیند که آیا زمانی که شما خواب هستید دندان قروچه می کنید یانه. در این صورت مشکل سردرد و فک درد صبحگاهی خود را پیدا کرده اید.

در مورد دندان‌قروچه

دندان‌قروچه عبارت پزشکي است که به ساييدن دندان‌‌ها به هم يا گره‌کردن فک اطلاق مي‌شود. دندان‌قروچه معمولاً در خواب عميق يا زمانيکه فرد استرس دارد اتفاق مي‌افتد. متخصصين عقيده دارند که دو تا سه نفر از هر 10 کودک دچار دندان‌قروچه مي‌شوند ولي اکثر آنها به مرور زمان آن‌را ترک مي‌کنند.

 انواع دندان قروچه

در کل دو نوع دندان قروچه وجود دارد:

▪ نوع اولیه: زمانی که علت مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد.

▪ نوع ثانویه: زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی مانند اختلالات روانی (اضطراب و افسردگی)، مصرف داروها (مانند داروهای ضدافسردگی) یا بعضی بیماری ها (مانند پارکینسون) یا آپنه تنفسی (اختلال در تنفس هنگام خواب) همراه است. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می شود. البته در بعضی موارد، دندان قروچه به یک عادت تبدیل می شود و در این حالت با درمان و رفع مشکل زمینه ای باز هم این عادت از بین نخواهد رفت.

 علایم دندان قروچه

دندان قروچه معمولا علامت مشخصی ندارد اما ممکن است فشار دندان ها به همدیگر به حدی باشد که بر سطح دندان ها اثر بگذارد و مینای دندان را از بین ببرد. از بین بردن مینای دندان، باعث افزایش حساسیت دندان ها، ترک خوردن دندان ها و حتی شکستگی آنها می شود.

 در دندان های عقبی هم گاهی باعث از بین رفتن برجستگی های روی سطح دندان ها می شود. البته در بعضی مواقع علایم دیگری هم دیده شوند مثلا سردرد، دندان درد، لق شدن دندان ها، تحلیل لثه، درد گردن، بی خوابی، زخم یا درد در قسمت گونه، گوش درد، صدا هنگام باز و بسته کردن فک، حساسیت شدید دندان ها و دندانه دارشدن زبان به خصوص در قسمت های کنار هم گاهی به چشم می خورند.

برخي از کودکان بيش‌فعال هم دچار دندان‌قروچه مي‌شوند و گاهي‌اوقات کودکاني که دچار بيماري‌ها و مشکلات ديگر (مثل اختلالت دماغي) هستند يا داروهاي خاصي استفاده مي‌کنند هم دندان‌قروچه مي‌کنند.

چگونه بفهمیم دندان‌قروچه داریم؟

چون دندان‌قروچه اغلب در طی خواب رخ می دهد، بیشتر افراد متوجه آن نمی شوند، اما سردرد مداوم یا آرواره (فک) زخمی نشان دهنده ی دندان‌قروچه است.

بیشتر اوقات، فرد مبتلا به دندان‌قروچه توسط فرد دیگری (مثل همسر) که شب ها کنار او می خوابد از مشکل خود آگاه می شود.اگر احتمال می دهید در خواب دچار دندان‌قروچه هستید، به یک دندانپزشک مراجعه کنید و مشکل خود را با او در میان بگذارید.

دندانپزشک، داخل دهان و آرواره های شما را بررسی می کند تا علامتی از دندان‌قروچه مثل ساییدگی و زخمی شدن آرواره و دندان های غیر عادی را ببیند.

مضرات دندان‌قروچه

بسياري از موارد دندان‌قروچه که هيچ عارضه جانبي ندارند، تشخيص داده نمي‌شوند درحاليکه برخي ديگر از موارد آن ايجاد سردرد يا گوش‌درد مي‌کند. اما معمولاً اين مشکل به‌خاطر صداي سايشي که ايجاد مي‌کند براي ساير اعضاي خانواده آزاردهنده است.

در برخي شرايط، دندان‌قروچه مي‌تواند موجب از بين بردن ميناي دندان، دندان‌تراشه، افزايش حساسيت دما و درد شديد صورت و مشکلات فک مثل بيماري مفصل شقيقه‌اي (TMJ) ‌شود. اما اکثر کودکاني که دندان‌قروچه مي‌کنند، دچار بيماري مفصل گيجگاهي نيستند مگراينکه اين دندان‌قروچه مزمن باشد.

کمک به کودکاني که دندان‌قروچه مي‌کنند

علت دندان‌قروچه چه فيزيکي باشد و چه رواني، کودکان مي‌توانند با ريلکس شدن قبل از خواب دندان‌قروچه خود را کنترل کنند. بعنوان مثال، گرفتن دوش آب گرم، گوش دادن به موسيقي آرامش‌بخش يا خواندن کتاب مي‌تواند مفيد باشد.

براي دندان‌قروچه‌اي که علت آن استرس است، بايد از فرزندتان سوال کنيد که چه چيز ناراحتش کرده است و راهي براي کمک به او پيدا کنيد. مثلاً کودکي که نگران دور ماندن از خانه در مسافرتي است که قرار است با مدرسه بروند، والدين بايد به او اطمينان دهند که نزديک او خواهند بود و هر اتفاقي که برايش بيفتد به کمک او خواهند رفت.

اگر موضوع پيچيده‌تر از اين بود، مثل نقل‌مکان به يک شهر جديد، درمورد نگراني‌هاي فرزندتان با او صحبت کنيد و سعي کنيد ترس‌هايش را از بين ببريد. درصورت نياز بد نيست که با پزشک نيز مشورت کنيد. درموارد نادر، مسکن‌هاي ساده براي متوقف کردن دندان‌قروچه کافي نيستند.

 اگر کودکتان براي خوابيدن مشکل دارد يا متفاوت با معمول رفتار مي‌کند، دندانپزشک يا پزشک او ارزيابي و معاينات بيشتري را توصيه خواهند کرد. اينکار مي‌تواند به تعيين علت استرس و پيدا کردن راه درماني مناسب آن کمک کند.

دندان‌قروچه چه مدت طول مي‌کشد؟

دندان‌قروچه کودکي معمولاً تا زمان نوجواني از بين مي‌رود. در اکثر کودکان با افتادن دندان هاي شيري، دندان‌قروچه هم برطرف مي‌شود. اما تعداد کمي از کودکان تا نوجواني هم دندان‌قروچه را ادامه مي‌دهند و اگر علت دندان‌قروچه استرس باشد، تا زمان برطرف شدن استرس دندان‌قروچه ادامه مي‌يابد.

درمان دندان قروچه

1. در نخستین اقدام برای معاینه دندان ها نزد دندان پزشک بروید.

2. آرواره ها را با جویدن نوبتی قطعات نان یا کاهو با دندان های هرطرف ، ورزش دهید تا خسته شوند؛زیرا با خسته کردن ملایم ماهیچه های آرواره کمتر آن هارا به هم می فشارید و همچنین باعث استراحت شبانه ی آن ها می شوید.

3. آرامش داشته باشید! چون دندان قروچه عمدتا عادت مقابله با تنش روانی است، با انجام ورزش و روش های آرامش بخشی ، اعصاب خود را آرام کنید.

4. محافظ دندان بگذارید.استفاده از محافظ دندان که در برخی از ورزش ها کاربرد دارد،مانع دندان قروچه ی شبانه می شود. همچنین دندان پزشک می تواند محافظ مخصوصی در پشت دندان هایتان کار بگذارد که مانع به هم خوردن آن ها می شود و اگر بخواهید دندان قروچه کنید ، پلاستیک محافظ را گاز می زنید.

5. مفصل را تصحیح کنید. در موارد شدید دندان قروچه ، دندان پزشک متخصص با کارگذاشتن وسایل مخصوص یا عمل جراحی مفصل جا به جا شده را که باعث گرفتگی ماهیچه ها شده است به جای خود برمی گرداند و ثابت می کند.

6. اگر دندان قروچه به قدری شدید است که دندان هایتان را می ساید ، روکش دندان بگذارید.

7. پرشدگی را تنظیم کنید. اگر پرشدگی دندانتان بلندتر از حد عادی ست ، دندان پزشک می تواند آن را کمی کوتاه و به اندازه کند.

منبع: باشگاه خبرنگاران