انتشار اسناد تخلفات گمرکی آریا برای نخستین بار

از اواسط تابستان سال 90 که فساد بزرگ مالی کشف شد، تاکنون فقط اسناد تخلفات بانکی و برخی زد و بندهای وی و همدستانش با برخی دستگاه‌های دولتی همچون وزارتخانه‌های وقت راه و صنایع و معادن منتشر شده بود.

به گزارش مهر، 19 فروردین ماه امسال برای نخستین بار حجت الاسلام محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه فاز جدیدی از پیگیری فساد بزرگ مالی را بازگو کرد و از دریافت گزارشاتی از گمرک در این باره خبر داد و گفت: «افرادی که حکم آنها قطعی شده از طرف دادگاه پرونده آنان به اجرای احکام ارسال شد و اجرای آن نیازمند مقدمات است. برخی باید حبس شوند، برخی رد مال دارند و برخی هم مجازات و شلاق. زمان حکم را نمی توانم اعلام کنم. البته گزارشاتی از گمرک به ما رسیده است که در حال رسیدگی هستیم. اگر ثابت شود تخلفی صورت گرفته ممکن است میزان جرایم افزایش یابد حتی احتمال تجدید محاکمه مفسدان هم وجود دارد».

در پی این اظهارات، ناصر سراج قاضي پرونده فساد بزرگ بانكي در گفت‌وگو با مهر از سنگين تر شده پرونده فساد بزرگ خبر داده است. وی در مورد كشف اسناد جديد از گمرك و برخي از منابع ديگر مرتبط با پرونده فساد بزرگ مالی گفته است: پرونده فساد بزرگ هر روز سنگين تر مي شود و اين اسناد به دست آمده نشان مي دهد كه فساد بزرگ بسيار سنگين‌تر اينها بوده است که در حال بررسي این اسناد هستيم.

بدین ترتیب خبرگزاری «مهر» با پیگیری فاز جدیدی از پیگیری فساد بزرگ مالی، به اسنادی تازه و دست اول از تخلفات گمرکی گروه آریا دست یافت که حکایت از آن دارد اکثر این تخلفات بعد از کشف بزرگترین فساد بزرگ مالی در اواسط تابستان 90 بررسی و به اثبات رسیده است.

بررسی تعداد 1872 فقره اظهارنامه گروه امیر منصور آریا

بررسی آمار استخراجی از 10 گمرک اجرایی کشور نشان می دهد تعداد 1872 فقره اظهارنامه گروه امیر منصور آریا و شرکتهای تابعه در سالهای 87 تا 90 درخواست که تا مورخ 91.04.26 تعداد 1263 فقره اظهار نامه جهت رسیدگی واصل که تاکنون 965 فقره اظهارنامه توسط هیات ویژه مورد رسیدگی قرار گرفت که ارزش مندرج در اسناد 732 فقره اظهار نامه معادل با 181 میلیون و 803 هزار و 929 دلار با احتمال بیش بود ارزش (گران نمایی) از 2 تا حداکثر 42 درصد و مجموعاً به ارزش 320 میلیون و 385 هزار و 699 درهم و 5 میلیون و 831 هزار و 140 یورو (تقریباً برابر با مبلغ 94 میلیون و 879 هزار و 37 دلار معادل 10 درصد ارزشهای اظهاری) با تنظیم صورت جلسه جهت انجام تشریفات قانونی و ابلاغ به صاحب کالا و بانک های عامل به دفتر تعیین ارزش گمرک ایران به عنوان متولی اعلام بیش بود ارزش به بانک های عامل ارسال گردیده است.

بیش بود ارزش معمولاً از سوی صاحبان کالا با انگیزه اخذ تسهیلات بانکی بیشتر و دریافت مابه التفاوت بین ارز دولتی و آزاد و سایر منافع نامشروع صورت می گیرد، ضمن اینکه طبق ماده 14 قانون امور گمرکی (مصوب سال 90) صاحب کالا موظف است براساس ارزش مندرج در اسناد خرید، کالای خود را اظهار و پس از پرداخت حقوق ورودی و تشریفات قانونی مربوطه کالای خود را ترخیص کند.

بررسی تعداد 243 فقره اظهارنامه وارداتی

با این حال، رسیدگی به اظهارنامه های وارداتی گروه امیر منصور آریا و شرکت های تابعه آن نیز حاکی از آن است که تا مورخ 91.06.13 علاوه بر 1574 فقره اظهار نامه اعلامی، تعداد 243 فقره اظهارنامه وارداتی دیگر نیز مربوط به سالهای 87 تا 90 و در مجموع به تعداد 1817 فقره در هیات ویژه رسیدگی مستقر در ستاد مرکزی گمرک ایران مورد بررسی قرار گرفت و با احتمال بیش بود ارزش (گران نمایی) به ارزش تقریبی 220 میلیون و 600 هزار و 537 دلار ( با احتساب مبلغ 23 میلیون و 976 هزار و 89 یورو بیش بود ارزش از محل ارز تخصیصی حساب ذخیره ارزی) برای انجام تشریفات قانونی و ابلاغ به صاحبان کالا و بانکهای عامل به دفتر بررسی و تعیین ارزش گمرک جمهوری اسلامی ایران ارسال شده است.

برخی از نامه های مهم گمرکی درباره گروه آریا

در نامه نیمه اول سال 91 مدیرکل بازبینی و حسابرسی گمرک به معاونت حقوقی و نظارت گمرک ایران آمده است: در اجرای دستور ریاست کل گمرک ایران و تاکیدات آن مقام  مبنی بر بررسی اظهارنامه های وارداتی گروه سرمایه گذاری امیرمنصور اریا و شرکت های تابعه آن در این اداره کل، به استحضار می رساند طبق مکاتبات به عمل آمده تعداد 1872 فقره اظهارنامه گروه مذکور طی سالهای 87 لغایت 90 در مورخ 3/3/91 از 10 گمرک کشور درخواست که با پیگیری انجام شده گمرکات انزلی، اهواز و گمرک تهران تا مورخ 91.04.26 نسبت به ارسال 1263 فقره اظهارنامه درخواستی اقدام که در مرحله اول تعداد 900 فقره اظهارنامه توسط گروه کارشناسی این اداره کل مورد بررسی قرار گرفته که از این تعداد 663 فقره با احتمال بیش بود ارزش در 8 مکاتبه اداری از 91.03.24 تا 91.04.04 جهت اعلام نظر به دفتر محترم تعیین ارزش ارسال شد که دفتر مذکور بدون اظهارنظر کارشناسی کلیه اظهارنامه های ارسالی را اعاده و تقاضای بررسی موضوع بیش بود را در هیات مسئول رسیدگی مطرح و هیات مذکور نیز پس از رسیدگی مجدد به موضوع در مرحله دوم تعداد 965 فقره اظهار نامه را تا مورخ 91.04.26 مورد بازنگری قرار داده که تعداد 786 فقره آن با احتساب حداقل 2 و حداکثر 42درصد احتمال بیش بود ارزش پس از تنظیم صورتجلسه و جهت انجام تشریفات قانونی به دفتر تعیین ارزش گمرک ایران ارسال شد.

در ادامه این نامه می خوانیم: براساس توافق حاصله در جلسه مورخ 91.04.25 با حضور مقام ریاست کل گمرکات ایران، آن معاونت، معاونت محترم امور گمرکی، مدیرکل دفتر تعیین ارزش، مسئول رسیدگی به پرونده گروه مذکور و اینجانب مقرر شد سایر اظهارنامه های موجود پس از رسیدگی اولیه برای بررسی بیش بود ارزش به دفتر تعیین ارزش گمرک ایران ارسال و طبق دستور صادره آن مقام، روند پیشرفت و نتایج حاصل از رسیدگی پرونده از طریق دفتر محترم حقوقی به داستانی کل کشور اعلام شود.
در همین حال، دهم مردادماه سال 91 نیز کارشناس بازبینی، کارشناس مسئول و رئیس اداره بازبینی گمرک در نامه ای مشترک به معاونت حقوقی و نظارت گمرک ایران نوشتند: احتراماً پیرو گزارش مورخه 91.05.03 به استحضار می رساند تعداد 246 فقره دیگر از اظهارنامه های گروه صنعتی صفا مورد رسیدگی و نتایج رسیدگی به شرح ذیل اعلام می شود:

1- از کل اظهارنامه های بررسی شده گمرک امام خمینی (ره)، اظهار نامه های ورق های آهن با توجه به متال بولتن موجود تنها 5 فقره اظهار نامه های کوتاژهای 6000301 و 6002200 و 6002199 و 6002202 و 6002201 با متال بولتن مطالبات که بیش بود ارزش معادل 14 درصد متصور است، بقیه اظهارنامه های ورق آهن به دلیل عدم دسترسی به متال بولتن قابل رسیدگی از بعد ارزش نبوده ضمناً 12 فقره اظهارنامه های ورق رول به شماره کوتاژهای 1000132 و 7001399 و  5002758 و 1001022 و  5002109 و  5002329 و  5002505 و  7001147 و  1000649 و 7000574 و 2000335 و 1000884 سالهای86 تا 89 به ماخذ 40 درصد اظهار و ترخیص شده که به نظر می سد ماخذ کالاها 6 درصد مجموعاً مبلغ 36 میلیارد و 531 میلیون و 626 هزار و 118 ریال کم پرداخت است.

2- در خصوص اظهار نامه های گمرک امیرآباد نیز که کلاً ورق آهن است، از تعداد کل 45 فقره اظهارنامه متال بولتن همزمان تعداد 7 فقره  اظهارنامه به شماره کوتاژهای 700375  و 700374و 7000376 و 7000343 و 7000458 و 7000342 در دسترس بوده که با مقایسه پروفرم‌های آنها بیش بود ارزش احتمالی بین 18 درصد تا 47 درصد ملاحظه شد، در خصوص بقیه اظهارنامه ها متال بولتن همزمان در دسترس نمی باشند.
در تاریخ 28 دی ماه سال 90 مدیرکل دفتر تعیین ارزش گمرک ایران در نامه ای به سرپرست گروه حسابرسی دیوان محاسبات مستقر در گمرک ایران نوشته است: باتوجه به بررسی های این دفتر در خصوص کالای وارده ، پروفیل موضوع دو فقره اظهار نامه به شماره کوتاژهای 7010037 مورخ 1389.39.13 و 5044816 مورخ 1388.12.25 به نام شرکت آهن و فولاد لوشان که از طریق گمرک شهریار ترخیص شد، حاکی از بیش بود ارزش یا گران نمایی است و جهت بررسی و اعلام نظر دقیق تر نیاز به کاتالوگ، بروشور و آنالیز کالا بوده که پس از درخواست طی نامه شماره 24.22.8447.20039 مورخ 1390.10.6 شرکت موصوف نسبت به ارایه موارد خواسته شده ابراز عجز و ناتوانی می نماید. لذا بیش بود ارزش با توجه به سوابق مشابه از پروفیل به میزان 90 درصد معادل 477000 یورو اعلام می شود، مراتب متعاقباً به بانک گشاینده اعتبار نیز ابلاغ خواهد شد.
به گزارش مهر، در نامه تاریخ 28 تیرماه سال 91 مدیرکل دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک به مدیرکل دفتر تعیین ارز گمرک ایران آمده است: در اجرای توافق حاصله در جلسه مورخ 91.4.25 با حضور مقام ریاست کل، معاونت حقوقی و نظارت و معاونت امور گمرکی و پیرو نامه شماره 20.109.3091.76630 مورخ 91.4.28 به پیوست 91 فقره اظهارنامه وارداتی گروه سرمایه گذاری امیرمنصور آریا و شرکتهای زیرمجموعه آن از گمرک تهران جهت رسیدگی به ارزش های اظهاری از بعد بیش بود  احتمالی ارسال می گردد. لازم به توضیح است که ردیف های یک لغایت 63 فهرست ارسالی طبق بررسی به عمل آمده و با در نظر گرفتن ارزش و تناسب وزنی با احتمال بیشتر مشمول بیش بود ارزش تشخیص داده شده، لذا خواهشمند است دستور فرمایید پس از رسیدگی لازم این اداره کل را از نتایج اقدامات آگاه کنند.
همچنین در نامه مورخ یکم مردادماه سال 91 مدیرکل دفتر بررسی و تعیین ارزش گمرک به دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک ایران آمده است: بازگشت به نامه شماره 52.109.3091.82440 مورخ 91.5.7 اعلام می دارد ارزش کل اظهارنامه های مورد بررسی (790 فقره) مجموعاً 1165447463.45 دلار و جمع کل بیش بود  ارزش 138.518.481 دلار محاسبه شده است.
در ادامه مدیرکل دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک در نامه ای در تاریخ سوم مردادماه سال 91 به ناظر گمرکات استان گیلان نوشته است: از آنجایی که بیشترین تعداد اظهارنامه های تسلیمی گروه امیرمنصور آریا و شرکت های زیر مجموعه آن متعلق به گمرک انزلی بوده و دایره ارزش آن گمرک در زمان ترخیص بسیاری از آنها را مشمول بیش بود ارزش تشخیص داده ولی مقتضی جهت پیگیری و انعکاس آن به دفتر تعیین ارزش برای اقدامات قانونی بعدی به عمل نیاورده است، لذا خواهشمند است دستور فرمایند موضوع بررسی و علت سهل انگاری را جهت اقدامات بعدی به این دفتر اعلام کنند.
به گزارش مهر، در نامه پنجم شهریورماه سال 91 دفتر بررسی و تعیین ارزش گمرک به دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک ایران تصریح شده است: بازگشت به نامه مورخ 91.5.1 ضمن اعاده اظهارنامه های ارسالی مجموعاً 283 فقره مربوط به سالهای 78 تا 86 اعلام می دارد با توجه به شمول مرور زمان و بروز رسانی سوابق و اطلاعات ارزش در بانک های اطلاعاتی دستی و رایانه ای، دسترسی به سوابق سالهای 78 لغایت 86 امکان  پذیر نبوده، لذا رسیدگی و اعلام نظر مقدور نمی باشد.

در خصوص سال 86 نیز سوابق متال بولتن نیمه دوم سال 2007 در سایت FTP  گمرک ایران موجود می باشد که قابل دسترسی جهت کارشناسان آن دفتر است.
خبرگزاری مهر، برخی اسناد تخلفات گروه امیر منصور آریا را عینا منتشر کرد و در این باره قضاوت را به افکار عمومی واگذار می‌کند.