۵۰ قطعه لوح گِلی دوران هخامنشی كه در سال ۱۳۸۳ از دانشگاه شیكاگو به ایران بازگردانده شدند به همراه آثاری از تمدن جیرفت و اشیاء مفرغی لرستان كه همگی با پیگیری های حقوقی ایران به كشور بازگردانده شدند، پس از سال ها در معرض دید عموم مردم قرار گرفتند.

به گزارش ایرنا، موزه ملی ایران به مناسبت هفته میراث فرهنگی این نمایشگاه را به صورت رایگان دایر كرده است و این آثار كه شامل ۱۱۸ شیء از تاریخ باستانی این سرزمین هستند، تا دهم خرداد در بخش نمایشگاهی این موزه میهمان خواهند بود.

آیین افتتاحیه این نمایشگاه با عنوان «جلوه های جاودانگی» روز پنج شنبه با حضور مسوولان میراث فرهنگی و نیز كارشناسان و باستان شناسان مطرح كشور در موزه ملی ایران برگزار شد.

اشیای تاریخی استردادی شامل ۱۱۸ قلم شی از تمدن جیرفت است كه در سال ۱۳۸۳ از حراجی بركت لندن بازگردانده شود؛ ضمن آنكه ۱۸ قلم شی از تمدن هلیل رود كه از پر‌كارترین و زیباترین ظروف سنگ صابون و مرمر متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد به شمار می روند و در سال ۱۳۹۰ از حراجی بركت لندن بازگردانده شدند، نیز به نمایش درآمده است.

۳۰۰ قلم گِل‌ نبشته بر روی تخت ‌جمشید متعلق به تمدن هخامنشیان نیز كه به صورت امانی به موسسه شرق شناسی سیكاگو تحویل داده شده بود و در سال ۱۳۸۳ با پیگیری حقوقی به كشور بازگردانده شد و همچنین آثاری مفرغی از تمدن لرستان كه متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است و از امارات به ایران بازگردانده شده است، از دیگر بخش های این نمایشگاه را تشكیل می دهد.

در آیین افتتاحیه این نمایشگاه مستندی درباره تلاش های صورت گرفته برای استرداد این اموال و ارزش تاریخی و معنوی آن به نمایش درآمد. دكتر «عبدالمجید ارفعی» باستان شناس برجسته كه عمر علمی خود را صرف مطالعه روی الواح گلی تخت جمشید صرف كرده است و تا پایان سال نیز كتابی شامل متون ترجمه این الواح از زبان عیلامی به فارسی منتشر می كند، سخنران ویژه این مراسم بود.

وی در سخنانی به اهمیت این الواح در كشف حقایقی از سیستم اداری و پرداخت مالیات در دوران پادشاهی داریوش اول تا سال هفتم دوره اردشیرهخامنشی اشاره كرد و گفت: این گل نوشته ها در دو بخش باروی و خزانه تخت جمشید یافت شدند كه گل نوشته های بخش بارو مربوط به سال های ۱۵ تا ۲۸ سلطنت داریوش بزرك است و متن های مربوط به خزانه نیز به سال سی ام سلطنت داریوش تا سال هفتم اردشیر اول اختصاص دارد.

ارفعی تاكید كرد كه بیشتر این الواح به پرداخت دستمزد كارگران، حمل و نقل كالا، نامه فرادست به فرودست و نیز اخذ مالیات و حتی اعطای بذر كشاورزی برای سال بعد زراعی به كشاورزان اختصاص دارد و برخی نیز نامه های مسوولان رده بالای حكومتی از جمله عمومی داریوش بزرگ و خانواده سلطنتی باز می گردد.

این باستان شناس افزود: بررسی این الواح، نمای روشنی از سیستم اقتصادی و مالیاتی آن دوره را رمزگشایی می كند.

به گفته ارفعی، نیمی از متون این الواح گلی مربوط به متن سفرهای مقامات دولتی از تخت جمشید به شوش و یا برعكس بوده است.

در ادامه این مراسم پیام دكتر «یوسف مجید زاده» سرپرست هیات كاوش جیرفت كه اكنون در فرانسه به سر می برد، قرائت شد كه وی در این پیام به مرور فعالیت های صورت گرفته از سوی هیات باستان شناسی جیرفت برای صیانت از آثار به دست آمده از این حوزه تمدنی پرداخته بود.

تقدیر از عوامل مجموعه تلویزیونی «شهر دقیانوس» كه به كوشش باستان شناسان در حوزه تمدنی جیرفت و تلاش برای جلوگیری از قاچاق این اشیاء اشاره داشت مورد قدردانی قرار گرفتند و «محمود پاك نیت» به نمایندگی از بازیگران این مجموعه و «مهرداد خوشبخت» كارگردان جوایز خود را دریافت كردند.

«مسعود علویان صدر» معاون میراث فرهنگی كشور در این مراسم بر ضرورت مستندسازی آثار تاریخی برای پیگیری و جلوگیری از قاچاق این اشیاء به خارج از كشور تاكید كرد و گفت: باید آثار موجود در موزه ها در قالب نرم افزاری جامع مستندسازی شوند تا به عنوان یك سند در پیگیری های حقوقی مورد استفاده قرار گیرد.

وی با یادآوری اینكه بخشی از آثار میراث فرهنگی كشور در اختیار مردم قرار دارد، اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی و مجلس شورای اسلامی به دنبال تهیه طرحی هستند تا راه حلی برای صیانت از این اشیاء و ثبت آنها بیابند.

علویان صدر وعده داد كه ۲۸ اردیبهشت ماه در روز جهانی موزه ها نخستین مجوز مجموعه داران خصوصی صادر شود تا آنها از این پس به صورت خصوصی به فعالیت های خود ادامه دهند.

رونمایی از كتاب «آثار گنجینه جیرفت» نوشته دكتر یوسف مجید زاده به دو زبان فارسی و انگلیسی و شامل پیگیری های صورت گرفته برای بازگشت آثار جیرفت از حراجی بركت لندن به تهران از دیگر بخش های این برنامه بود.