جثه هاي كوچك،چهره هاي آفتاب سوخته،چشمان قرمز و خسته شان، ترحم هر انساني را برمي انگيزد، فرزنداني از اين مرز و بوم كه در اوان كودكي در سخت ترين شرايط و در دماي بيش از ۴۵ درجه با وجود تعريق زياد، مي خوانند، مي نويسند و فرياد الف، ب، ت و ... سر مي دهند تا بيسواد باقي نمانند.

به گزارش ايرنا، اين استان با وسعت ۱۸ هزار و ۷۱۴ كيلومتر مربع در ناحيه جنوب شرق كشور واقع شده و پهناورترين استان كشور است. اين استان از شمال به استان هاي خراسان جنوبي و يزد، از جنوب به استان هرمزگان از شرق به استان سيستان و بلوچستان و از غرب به استان فارس محدود مي شود و مركز آن شهر كرمان است.

براساس آخرين تقسيمات كشوري، استان كرمان داراي ۲۰ شهرستان، ۶۳ شهر، ۵۱ بخش و ۱۴۶ دهستان است. شهرستان‌هاي اين استان عبارت است از انار، بافت، بردسير، بم، جيرفت، رابر، راور، رفسنجان، رودبارجنوب، ريگان، زرند، سيرجان، شهربابك، عنبرآباد، فهرج، قلعه گنج، كرمان، كوهبنان، كهنوج، منوجان.

براساس اين گزارش خبرنگاران حوزه آموزش و پرورش به روستاي ميان شهر شهرستان قلعه گنج از مناطق محروم استان كرمان براي مشاهده مدارس كپري اعزام شدند كه آنچه در پي مي آيد حاصل مشاهدات خبرنگار حوزه آموزش و پرورش ايرنا است.

شايد عكس هايي از مدارس كپري را در اينترنت ديده باشيد كه جمعي از دانش آموزان در مكاني به نام كپر دور هم جمع شده و در هوايي به اصطلاح صاف و آبي با حضور معلم و حداقل امكانات در حد چندين ميز و يك تخته سياه به تحصيل مشغول هستند، اما وقتي از نزديك به سراغ اين مدارس مي رويد، باورتان نمي شود كه آنها در چه شرايط سختي تحصيل مي كنند به گونه اي كه از شدت گرما، تعريق كرده و حتي آب آشاميدني كافي براي نوشيدن ندارند.

كتاب هاي درسي نو خود را با دستان كوچك اما خشك و زمخت چنان با لطافت به دست گرفته كه نو بودن كتاب ها در دستان خشك آن ها بيشتر خودنمايي مي كند، آنها بي توجه به اطراف، وجود حشرات موذي، گرماي بيش از اندازه، كم آبي و هزاران مشكل ديگر با معلم خود همكلام شده و فرياد سوادآموزي سر مي دهند.

گويا گرماي بيش از ۴۵ درجه ميان شهر از توابع قلعه گنج استان كرمان، آن هم در فصل پاييز، آن ها را به مردان و زنان كوچك و مقاومي تبديل كرده كه خم بر ابرو نمي آورند و در مدارسي به نام كپري الف باي زندگي را مي آموزند.

آن ها كودكان سرزمين خشكي و گرما هستند كه از زندگي درس استواري و مقاومت را آموخته اند اما با اين حال شايد اولين سووالي كه به ذهن هر انساني با ديدن چنين شرايطي خطور كند اين باشد كه آيا مي شود كودكاني در اين سرزمين پهناور با چنين شرايط سختي تحصيل كنند؟

آري كودكان ابتدايي ميان شهر با چنين شرايطي تحصيل مي كنند اين دانش آموزان تحت پوشش مجتمع ايثار بازگرسورگ آباد هستند كه ۴۵۰ دانش آموز را تحت پوشش دارد.

مدارس روستاي ميان شهر به نام محدثه با استقرار چهار كپر و دو كانكس فقط دانش آموزان ابتدايي را پوشش داده و دانش آموزان اين مدرسه بندرت ادامه تحصيل داده و حاضر مي شوند براي گذران دوره راهنمايي و متوسطه به دلايل اختلافات طايفه اي، دوري راه و غيره به روستاهاي اطراف بروند.

براساس اين گزارش، در حالي دانش آموزان اين مدرسه در كپر تحصيل مي كنند كه در فاصله ۸۰۰ متري اين مدرسه، مدرسه محدثه قرار گرفته كه به گفته مسوولان آموزش و پرورش والدين دانش آموزان روستاي ميان شهر به دلايل اختلافات طايفه اي حاضر نيستند فزندانشان را به اين مدرسه بفرستند در حالي كه برخي از مسوولان اين مدرسه مي گويند، مدرسه محدثه به دليل فضاي كم، جوابگوي دانش آموزان مدرسه كپري محدثه نيست و براي دانش آموزان خود نيز با كمبود دو كلاس مواجه هستند.

يكي از اهالي روستاي ميان شهر كه در اطراف مدرسه كپري محدثه سكونت دارد، مي گويد: ما نمي توانيم فرزندان را به مدرسه ديگري بفرستيم چون جاده منتهي به مدرسه ديگر، طولاني و خطرناك است و برخي از دانش آموزان ضمن تصادف با ماشين به حال خود رها شده و گاها فوت مي كنند.

دانش آموز يكي از كلاس هاي كپري به نام علي كه در پايه پنجم ابتدايي تحصيل مي كند، مي گويد: تابستان ها در كپر بسيار گرم و زمستان ها بسيار سرد است، ما دوست داريم تا در مدرسه تحصيل كنيم از طرفي درس خواندن در كپر خطرناك است چون روز گذشته يكي از هم كلاسي هاي ما را عقرب نيش زد كه او را به بيمارستان برده و گفتند بايد ۲۴ ساعت استراحت كند.

معلم يكي از كلاس هاي كپري نيز مي گويد: سرويس بهداشتي مناسبي در اين مكان وجود ندارد و آنچه كه بيش از اندازه ما و بچه ها را آزار مي دهد، گرماي بيش از اندازه است اين گرما به گونه اي است كه آب هاي زيرزميني خشك شده و كار كشاورزي با اين وضعيت روبه اتمام است به همين دليل مردم اين منطقه به مكان ديگري كوچ كرده و به اين ترتيب مدارس كپري ديگري در اثر اين مهاجرت ها شكل مي گيرد.

وي ادامه مي دهد: بايد فكر اساسي براي مبارزه با كپرزايي صورت گيرد اگر مردم اين مناطق با مشكل كم يا بي آبي مواجه نشوند هرگز به مكان ديگري كوچ نمي كنند تا كپرهاي ديگري شكل گيرد.

يكي ديگر از معلمان اين روستا كه در يكي از كلاس هاي كپري تدريس مي كند، مي گويد: در اين مدرسه كپري حدود ۷۰ دانش آموز در بدترين شرايط تحصيل مي كنند، اين در حالي است كه برخي از كتاب هاي پايه سوم و ششم ابتدايي هنوز به اين منطقه ارسال نشده است.

وي ادامه مي دهد: دانش آموزان از خوردن آب آشاميدني سالم محروم هستند و بايد از خانه هاي خود آب آشاميدني را كه از قبل آن را جوشانده به مدرسه بياورند و از آن استفاده كنند.

اين معلم پايه دوم ابتدايي مي گويد: گاه گرما به حدي مي رسد كه بچه ها به بيرون از كپر رفته و خود را بصورت كامل در آب فرو برده و به داخل كپر مي آيند اما از شدت گرما به سرعت لباس هايشان خشك مي شود و اين شرايط در مجموع بسيار آزاردهنده است.

يكي از اهالي روستا مي گويد: مسوولان آموزش و پرورش مي توانند براي بچه هاي ما سرويس بگيرند تا با خيال راحت فرزندانمان را به مدارس اطراف بفرستيم اما از اين كار اجتناب مي كنند.

اين در حالي است كه به گفته يكي از مسوولان آموزش و پرورش كرمان اهالي روستا به دليل اختلاف طايفه اي حاضر نيستند، فرزندانشان را به روستاهاي اطراف بفرستند.

اين گزارش مي افزايد، خبرنگاران حوزه آموزش و پرورش براي مشاهده مدرسه محدثه كه در ۸۰۰ متري مدرسه كپري محدثه واقع شده، مي روند.

در اين مدرسه ۱۵۷ دانش آموز ابتدايي تحصيل مي كنند كه اين مدرسه براي پاسخگويي به نياز دانش آموزان با كمبود دو كلاس درس مواجه است، براين اساس دانش آموزان مدارس كپري محدثه نيز نمي توانند به اين مدرسه براي تحصيل مراجعه كنند.

ايوب فلاحي فرماندار قلعه گنج مي گويد: چند سال گذشته در اين روستا جشن كپرزدايي را با حضور روستاييان عشاير برگزار كرديم، كپرزدايي در همين روستا نيز انجام شد و ديگر چيزي به نام مدرسه يا خانه كپري وجود نداشت اما وقتي چشمه ها روبه خشك شدن رفتند همه اين پديده ها دوباره شروع به رشد كرد.

وي ادامه مي دهد: كپرنشيني همواره وجود داشته و مردم اين گونه مناطق با تغييرات آب و هوايي و مواجه شدن با كمبودها از جمله بي آبي به مناطق ديگر كوچ كرده و براي اينكه فرزندانشان از تحصيل باز نمانند اقدام به برپايي كپر مي كنند.

غلامرضان رجائي رئيس اداره كل نوسازي مدارس استان كرمان در مورد وضعيت مدارس كپري توابع اين استان مي گويد: كپرزدايي از سال ۷۶ در دستور كار آموزش و پرورش قرار گرفت و طي پنج فاز ۴۰ مدرسه در قالب ۱۷۰ كلاس درس كپري در منطقه قلعه گنج جمع آوري شد اما از آنجا كه عشاير مرتب در حال كوچ هستند به همين دليل در اثر جابجايي جمعيت و شرايط اقليمي، تراكم دانش آموزي در برخي از اين مناطق ايجاد شده و در نهايت مدارس كپري شكل مي گيرد.

وي ادامه داد: در منطقه جنوب كرمان طي پنج سال ۴۹۶ مدرسه در قالب يكهزار و ۲۶۵ كلاس كپري جمع آوري شد.

وي اضافه مي كند: از آنجا كه عشاير حاضر نيستند فرزندانشان از تحصيل باز بمانند اقدام به ايجاد كپر كرده و از آموزش و پرورش مي خواهند تا براي فرزندان آن ها معلم اعزام كند.

رجائي ادامه مي دهد: سال گذشته براي توسعه مدارس در منطقه محروم قلعه گنج و مبارزه با كپرنشيني ساخت ۱۳ مدرسه در قالب ۵۷ كلاس درس در دستور كار اداره نوسازي مدارس كرمان قرار داشت كه به دليل كمبود بودجه اين امر محقق نشد.

وي با بيان اينكه مدارس شبانه روزي بويژه براي دختران با هدف جلوگيري از ايجاد پديده باز ماندن از تحصيل در مناطق محروم شهرستان هاي استان كرمان ساخته شد، گفت: در شهرستان قلعه گنج نيز مدارس شبانه روزي احداث شده اما از آنجا كه پراكندگي جمعيت در اين منطقه بيش از ساير مناطق استان است، پديده كپرنشيني همچنان باقي است.

رجائي اضافه مي كند: ساخت مدرسه در روستاي ميان شهر در دستور كار آموزش و پرورش است هرچند يكي از خيرين قول داده تا با همكاري اداره نوسازي در اين مكان مدرسه اي جديد احداث كند.

وي با بيان اينكه كلاس هاي كپري اين روستا غيراستاندارد است، تصريح كرد: البته اداره نوسازي مدارس استان كرمان اقدامات بسياري در مسير كپرزدايي و مدرسه سازي انجام داده كه متاسفانه نيمه خالي ليوان هميشه ديده مي شود.

رجائي اضافه مي كند: اين منطقه همواره با محروميت هايي مواجه بوده اگر در يك مقطعي از زمان اين منطقه داراي آب و برق نبود اما اكنون در بسياري از اين مناطق آب و برق وجود دارد.

رجائي اضافه مي كند: كپرزايي در نتيجه جابجايي جمعيت بوجود مي آيد كه در بسياري از موارد از توان آموزش و پرورش خارج است.

به گفته وي در شهرستان قلعه گنج ۱۵ هزار و ۶۸۸ نفر به جز پيش دبستاني ها تحصيل مي كنند كه بيش از ۵۸۰ نفر در مقطع ابتدايي در قالب ۵۹ كانكس و ۱۴ كلاس كپري مشغول به تحصيل هستند.

رئيس اداره نوسازي استان كرمان مي گويد: كتاب پايه سوم ابتدايي و پايه هفتم هنوز به دست دانش آموزان نرسيده است.

هرچند پديده كپر، زاييده جابجايي جمعيت است اما شرايط اقليمي و كمبودهايي كه اهالي روستا با آن مواجه مي شوند و به ناچار اقدام به كپرزايي مي كنند را نبايد ناديده گرفت، آنها در بدترين شرايط زندگي كرده و فرزندان آن ها نيز محكوم هستند تا در بدترين شرايط تحصيل كنند.

آنها نيازمند كمك خيرين و مسوولان هستند تا گرد و غبار كهنه خستگي را از چهره هايشان بزدايد و سايه محبت و مهرباني را بر سرشان بيفكند.