سازمان حج وزيارت نيز ازهمان ابتدا اجراي طرح قرباني برنامه ريزيهاي لازم جهت همراهي با اين طرح مفيد وراهگشا را صورت داده بطوريكه در بيش از يك دهه از شروع طرح قرباني همه ساله اجراي آن متحول و از پيشرفت و توسعه بهتري برخوردار بوده است.

در سال جاري براي انجام ذبح قُرباني ۶۲ نفر ذابح انتخاب و به عربستان اعزام شده اند. عزيزان ذابح قبل از استقرار در قربانگاه و انجام وظيفه اصلي خود در ديگر امور خدمت رساني به حجاج از جمله امداد و راهنمايي و آشپزخانه‌هاي متمركزنيز بكار گرفته ميشوند. در روز عيد قُربان هر ذابح به طور متوسط مي‌بايست به ذبح ۱۰۰۰ تا ۱۰۵۰ دام را ذبح كند.

به گزارش حج، قرباني يكي ازموضوعات واجب حج تمتع است كه بعد از انجام رمي جمره عقبه صورت مي‌پذيرد و از جمله امور مهم وگسترده اجرايي سازمان حج وزيارت است كه نياز به برنامه ريزي و هماهنگيهاي گسترده و دقيق دارد.

طبيعتاً باتوجه به تعداد قابل توجه حجاج كه مي‌بايست قرباني انجام دهند لزوما جهت نظم كار و جلوگيري از هرگونه بهم ريختگي و مشكلات احتمالي نياز به تنظيم سازوكارهاي مناسب براي اين امر كاملا ضروري مي‌باشد.

در دهه‌هاي شصت و هفتاد خود زائرين جهت قرباني اقدام مي‌كردند، به اين صورت كه دام را خريداري و سپس بعد از رمي جمره عقبه آن را به يك شخص ذابح مي‌سپردند تا ذبح نمايد و اين امر هم با توجه به كثرت جمعيت ونيز از لحاظ بهداشتي نبودن و آلودگي محيط باعث مشكلات عديده اي مي‌گشت و باتوجه به افزايش تعداد حجاج در سالهاي بعد عملا ديگر اين روش سنتي جوابگو نبود تا اينكه بانك توسعه اسلامي كه با همت كشورهاي اسلامي تاسيس شده است طرحي را با همكاري تعدادي از اين كشورها ازجمله جمهوري اسلامي ايران از سال ۱۳۷۹ به اجرا درآورده ودر سالهاي بعد تكميل كرد كه براساس آن بانك نسبت به تامين گوسفند مورد نياز و در اختيار قرار دادن آنها اقدام مي‌كرد.

در راستاي اين طرح در منطقه قربانگاه منا ۵ كشتارگاه تاسيس گرديده كه عبارتند از كشتارگاه‌هاي آبي، قرمز، سبز، زرد و مكانيزه معيصم كه قرباني مربوط به حجاج ايراني در كشتارگاه‌هاي آبي، قرمز و معيصم صورت مي‌پذيرد و در روز عيد قربان تقريباً ۵۰درصد ظرفيت كشتارگاه‌ها در اختيار جمهوري اسلامي ايران قرار مي‌گيرد.

سازمان حج وزيارت نيز ازهمان ابتدا اجراي طرح قرباني برنامه ريزيهاي لازم جهت همراهي با اين طرح مفيد وراهگشا را صورت داده بطوريكه در بيش از يك دهه از شروع طرح قرباني همه ساله اجراي آن متحول و از پيشرفت و توسعه بهتري برخوردار بوده است.

بانك توسعه در مرحله اجراي طرح در زمان معين از طريق مناقصه نسبت به خريد دام مورد نياز اقدام و دام‌هاي خريداري شده را در مزرعه نگهداري مي‌نمايد سپس از طريق بانك كوپن‌هاي ويژه اي كه رنگ آنها منطبق بارنگ كشتارگاه‌ها است چاپ و در اختيار مسئولين امور حج كشورهاي اسلامي قرار ميگيرد تا در زمان قرباني با ارائه اين كوپن‌ها به كشتارگاه‌ها ذبح انجام پذيرد.

سازمان حج وزيارت همه ساله با استفاده از تجربه قبلي و كارشناسي لازم و آزمونهاي عملي نسبت به انتخاب ذابحين مورد نياز اقدام و اين ذابحين را در موسم حج به عربستان اعزام مي‌كند.

در سال جاري براي اين امر تعداد ۶۲ نفر ذابح انتخاب و به عربستان اعزام شده اند. عزيزان ذابح قبل از استقرار در قربانگاه و انجام وظيفه اصلي خود در ديگر امور خدمت رساني به حجاج محترم از جمله امداد و راهنمايي و آشپزخانه‌هاي متمركزنيز بكار گرفته ميشوند. در روز عيد قربان هر ذابح به طور متوسط مي‌بايست به ذبح ۱۰۰۰ تا ۱۰۵۰ دام را ذبح نمايد.

بر اساس برنامه ريزيهاي صورت گرفته زائرين ايراني قبل از اعزام به عربستان وجه قرباني را كه درسال جاري برابر ۳۴۰۰۰۰ تومان بوده است به حساب واسط سازمان واريز كرده اند و سازمان حج وزيارت نيز با انتقال وجوه ارزي به عربستان آن را به حساب بانك توسعه واريز كرده است.

همچنين قبل ازاعزام به عربستان زائران از طريق فرمهاي تهيه شده نسبت به دادن وكالت در توكيل به مدير كاروان جهت نظارت بر روند قرباني به نيابت از ايشان اقدام مي‌كنند.

در قراردادهاي منعقده با بانك توسعه اسلامي اين بانك موظف شده است دامهارا منطبق با اصول سلامت و مسائل شرعي مشخص شده توسط هر كشور اسلامي تهيه و در اختيار قرار دهد.

از طرف سازمان حج و زيارت نيز با سازوكاري مناسب دامهاي تهيه شده مورد بررسي مجدد قرار مي‌گيرد كه همه دامها سلامت داشته باشند و منطبق بر اصول شرعي و فقهي براي قرباني حجاج باشند وجهت اين كار از ذابحين و روحانيون ناظر كمك گرفته مي‌شود.

در ادامه كار ذابحين در قربانگاه‌ها مستقر مي‌شوند و بعد از اذان صبح روز عيد و اقامه نماز صبح شروع بكار ذبح مي‌نمايند و اين امر تا غروب روز عيد ادامه خواهد داشت. جهت اطمينان حجاج محترم از روندذبح دام و انجام پذيرفتن قرباني براي هر يك از حجاج محترم ايراني قبلا از طرف سازمان حج وزيارت كارتهايي تهيه و در اختيار كاروانها قرار گرفته كه طي آن ازهر كاروان ۴ نفر (مدير يا معاون كاروان، روحاني يا معين كاروان، و دونفر نماينده كاروان و زائرين) در زمان ذبح دام‌هاي مربوط به هر كاروان در محل قربانگاه حضور داشته و بر امر قرباني كردن نظارت دارند.

طبق روندهاي تهيه شده از طريق قرعه كشي به وسيله سيستمهاي نرم افزار رايانه اي براي نوبت دهي به كاروان‌ها جهت انجام دادن قرباني‌هاي مربوطه اقدام گرديده و به نوبت امور ذبح دامها انجام خواهد گرفت. ذكر اين نكته نيز لازم است كه در روز عيد ابتدا قرباني متعلق به افراد مشمول وقوف اضطراري و سپس براي افراد وقوف اختياري ذبح خواهد گرديد. در طي روند ذبح ابتدا مدير و يا نماينده كاروان كه در منطقه جمرات در كنار كاروان مستقر است از طريق تلفن به نماينده‌هاي كاروان در محل قربانگاه خبر مي‌دهد كه اعمال مربوط به رمي جمره عقبه آن كاروان صورت پذيرفته است و سپس كار قرباني صورت پذيرفته و از طريق نماينده‌هاي كاروان پايان امر قرباني به كاروان اطلاع داده مي‌شود تا بتوانند اعمال بعدي را انجام دهند.

مسئولين طرح قرباني با اشاره به اينكه دامها همه ساله از طريق مناقصه بانك توسعه اسلامي از كشورهاي مختلفي تهيه و به عربستان منتقل ميشوند اعلام داشتند بنا به گفته مسئولان بانك توسعه دامهاي سال جاري بيشتر از كشورهاي آفريقايي تهيه شده اند و پس از ذبح و آماده سازي براي مصرف نيازمندان واقعي ارسال خواهد شد.

آقايان حويزاوي و نظافتي در پايان نكاتي را از باب توصيه به مسئولين كاروان‌ها و حجاج محترم اعلام داشتند كه از اين قرار است: گاهي برخي از عوامل در روز عيد باعث كندي روند قرباني شده و حتي در برخي مواقع باعث ميگردد امر قرباني برخي از كاروان‌ها به روز بعد از عيد موكول شود؛ بايد توجه داشت كار ذبح دام بخشي از امور اجرايي در قربانگاه است و بخش مهم ديگر آن امور سلاخي وآماده سازي ذبيحه هاست كه نه از طريق عوامل سازمان حج وزيارت كه از طريق عوامل كشتارگاه‌ها صورت ميگيرد و با عنايت به سختي و وقت گير بودن آن معمولا به كندي پيش رفته درنتيجه روند اجراي قرباني را مختل مي‌نمايد؛ همچنين برخي مواقع به علت ترافيك در مسير، دامها به موقع به محل قربانگاه منتقل نمي‌شوند و يا حتي در پاره اي از مواقع مشكلات فني از جمله قطعي برق باعث بروز اختلال در امر كشتار مي‌شود.