سالانه ۳۰هزار تهرانی دچار "مسمومیت دارویی" می‌شوند

یک متخصص طب اورژانس با بیان اینکه ۸۰ درصد مسمومیت‌ها در کشور عمدی هستند، گفت: سالانه ۳۰ هزار نفر در تهران دچار مسمومیت‌های دارویی و شیمیایی می‌شوند.

دکتر حامد اقدم متخصص طب اورژانس در گفتگو با باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه مسمومیت از جمله مباحثی است که در طب اورژانس بسیار مورد بحث واقع می‌شود گفت: نحوه برخورد مناسب و اقدامات نجات بخش اولیه‌ای که توسط یک متخصص "طب اورژانس" و همه افرادی که به نوعی با بیمار اورژانسی در تماس هستند، بر بیماری که عمداً یا سهواً با یک ماده مشخص و گا‌ها نامشخص یا ترکیبی از مواد دچار مسمومیت شده است، می‌تواند تا حد بسیار زیادی از عوارض ناشی از مسمومیت کاسته و در بسیاری از مواقع کاملاً مانع ورود بیمار به مرحله بحرانی مسمومیت شود.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه ایران از جمله کشورهایی است که بیماران مراجعه کننده دچار مسمومیت، با سرعت بیشتری نسبت به گذشته در حال افزایش است و بر اساس آمار منتشر شده ۸۰ درصد مسمومیت‌ها در کشور عمدی هستند، ادامه داد: سالانه ۳۰ هزار نفر در تهران دچار مسمومیت‌های دارویی و شیمیایی می‌شوند.

این متخصص طب اورژانس ادامه داد: داروهای اعصاب مانند داروهای ضد افسردگی از کشنده‌ترین مسمومیت‌ها محسوب می‌شوند که متأسفانه در سال‌های اخیر مسمومیت با مواد خیابانی نوظهور نیز از جمله ترکیبات شبه آمفتامین، GHB، انواع دیگر مواد روانگردان و... شیوع زیادی یافته که مسمومیت با این مواد اغلب به صورت عمدی مورد سوء مصرف واقع شده و گاهی اوقات در افرادی که به عنوان Buddy Packer در حال حمل مواد می‌باشند، اتفاق می‌افتد.

وی تصریح کرد: مرور برخی آمار تکان دهنده در زمینه شیوع بالای مسمومیت در کشور اهتمام بیشتر گروه‌های مرتبط پزشکی را بیش از پیش در این زمینه می‌طلبد که این همایش و برگزاری چنین جلساتی می‌تواند در اطلاع رسانی و بررسی روش‌های معمول و توصیه‌های معتبر علمی در برخورد با بیماران دچار مسمومیت، و بر روز رسانی دانسته‌ها با یافته‌های علمی معتبر جهانی مفید باشد.

دکتر اقدم ادامه داد: اولین اقدام در بیمار مشکوک به مسمومیت تماس با اورژانس پیش بیمارستانی (۱۱۵) است که یکی از مشکلات موجود در این زمینه عدم وجود شرح حال مناسب از وجود یا عدم وجود مسمومیت و نوع دارو و در درجه بعد میزان و دوز داروی مورد استفاده می‌باشد.
 
وی با اشاره به اینکه باید شرایط موجود، سم یا داروی مسموم‌کننده برای همکاران اورژانس بیان شود که در مواردی بیماران ظروف دارو را در جایی مخفی کرده و یا ممکن است دارو را مصرف نکرده و فقط برای جلب توجه مصرف دارو را بیان نمایند، گفت: در مواردی عده‌ای برای اینکه امکان نجات خود را از بین ببرند، داروی مصرفی را عنوان نکرده و یا تعداد قرص مصرفی را نادرست بیان کنند که گشتن محل، سطل زباله یا زیر تخت بیمار محل‌های مناسبی است که می‌تواند حقایقی را آشکار کند.

این متخصص طب اورژانس ادامه داد: در صورت امکان، تمامی شواهد دال بر تعداد و نوع داروی مصرفی را باید در نظر داشت که اگر دارو ناشناخته است یا سم در ظرفی بدون برچسب قرار دارد، باید ظرف محتوی دارو یا سم برای انتقال به بیمارستان تحویل گرفته شود که بسیاری از سموم، خطر آلودگی برای دیگران دارند که در برخورد با بیمار و ترشحات وی (استفراغ) باید مراقب آلودگی بود.

دکتر اقدم با بیان اینکه باید توجه داشت که استفراغ در همه بیماران توصیه نمی‌شود و در مواردی بالا آوردن می‌تواند باعث ورود سم به مجاری هوایی شود که بد‌تر از خوردن آن است اظهار کرد: در افراد با کاهش هوشیاری، زنان باردار یا شیرده، مصرف مواد سوزاننده مثل اسید‌ها یا باز‌ها، مسمومیت با استرکنین یا بلع مواد نفتی نباید بیمار را وادار به استفراغ کرد ولی اگر فردی دچار کاهش هوشیاری باشد و خود به خود استفراغ کند، باید سریعا به پهلو خوابانده شود تا از ورود مواد استفراغی به مجاری هوایی جلوگیری شود.

وی ادامه داد: در صورت مصرف مواد سوزاننده مایع، مصرف شیر در دقایق اولیه به عنوان رقیق‌کننده توصیه می‌شود که شیر هم رقیق‌کننده و هم باعث کاهش حرارت تولیدی ناشی از مواد سوزاننده می‌شود ولی شیر را نباید برای مواد سوزاننده جامد (پودرهای شوینده) استفاده کرد.

این متخصص طب اورژانس اظهار کرد: در صورت نبود شیر در دسترس می‌توان از آب استفاده نمود که برای رقیق کردن باید از حجم زیادی شیر یا آب بهره برد.

وی در پایان با تاکید به اینکه پس از انتقال بیمار به اورژانس و بهبود، ممکن است که برای وی مشاوره روان‌پزشک درخواست شود که بسیاری از همراهان به این مشاوره واکنش نشان داده و عده‌ای آن را نوعی توهین به بیمار خود می‌دانند خاطر نشان کرد: واقعیت این است که تمام افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند امکان تکرار دارند که بهتر است قبل از هرگونه تکرار، اقدام به پیشگیری نمود که مراجعه به روان‌پزشک در این عرصه اقدامی پیشگیرانه است.