وی گفت: متأسفانه برخی از این پزشکان که از نظر مالی اشتباه کردند معتقدند همین که هست و نمی‌خواهند از قانون تبعیت کنند ما امیدواریم این تعداد معدود باشند چرا که آبروی جامعه پزشکی را می‌برند اما اگر برخوردی هم نشود آنها برای عده دیگر الگو می‌شوند.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور با تشریح دستاوردهای نظام سلامت بعد از انقلاب گفت: برنامه کنترل جمعیت آمریکایی نبود اما ادامه آن لازم نبود.

به گزارش فارس، سیدعلیرضا مرندی امروز در نشست خبری در محل فرهنگستان علوم پزشکی گفت: اگر مراقبت‌های اولیه بهره‌مندی از بهرورز را افزایش دهیم می‌توانیم بسیاری از شاخص‌هایی که امروز وجود دارند را کاهش دهیم.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در تحقیقی که در مورد کاهش قند خون در افراد دیابتی انجام شده نشان می‌دهد که افرادی که زیرنظر بهرورزها بوده‌اند، نتایج بهتری داشته‌اند.

مرندی گفت: اینکه از مراقبت‌های اولیه می‌گذریم اشتباه است و به دنبال خرید تجهیزات گرانقیمت پزشکی می‌رویم در حالی که به درستی هم از آنها استفاده نمی‌کنیم.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور ادامه داد: تمرکز کشورها باید بر روی مراقبت‌های اولیه سلامت باشد که در اوایل انقلاب انجام می‌شد اما چون آن موقع بی‌سوادی رایج بود و فقط ۳۷ درصد زنان و ۵۷ درصد مردان باسواد بودند مراقبت‌ها به گونه دیگری اجرا می‌شد.

وی تصریح کرد: هر چه زمان گذشت با اجرای نهضت سوادآموری و کمک آموزش و پروش اکنون شاخص بی‌سوادی به ۱۰ درصد رسیده و فقط برخی از مسن‌ها به کم‌سوادی دچارند البته جای تأسف است که بسیاری از کودکان کار از تحصیل محروم می‌شوند و درصد قابل توجهی از دختران و پسران یا وارد مدرسه نمی‌شوند یا تحصیلاتشان تا پایان متوسطه نمی‌رسد.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور تصریح کرد: در اوایل انقلاب سالانه ۳۶ هزار کودک زیر ۵ سال بر اثر بیماری اسهال فوت می‌کرد در حالی که این رقم با آموزش و آگاهی والدین، تأمین آب آشامیدنی سالم و تغذیه با شیر مادر برطرف می‌شد.

مرندی گفت: با انجام این اقدامات اکنون به سالی ۳۰۰ مورد رسیده‌ایم همچنین سالانه ۱۱ هزار مرگ نوزاد بر اثر کزاز ثبت می‌شد که به دلیل زایمان غیربهداشتی و واکسن نزدن مادران رخ می‌داد اما ظرف چند سال به ۸ هزار مورد و اکنون به ۲ تا ۳ مورد رسیده است.

وی تصریح کرد: افرادی که حدود ۱۰ میلیون نفر در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند از خدمات بهداشتی و درمانی مناسب بهره‌مند نیستند در حالی که اگر سیستم ارائه خدمات را به حاشیه‌ها ببریم و آب آشامیدنی سالم را تأمین کنیم شاخص مرگ و میرها بهبود می‌یابد.

وی با اشاره به اینکه در اوایل انقلاب حدود ۱۴ هزار پزشک در کشور فعالیت می‌کرد گفت: با تأسیس دانشکده‌ها و ایجاد رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی هدف توزیع عدالت در کشور را دنبال کردیم تا پزشکان به مناطق محروم و استانهایی بروند که هیچ نوع پزشکی نداشتند.

وی گفت: البته امروز نیز بسیاری از مناطق، پزشک به تعداد کافی ندارند و آن هم به دلیل عدم پرداخت‌های منظم است که امیدواریم اصلاح شود.

* برنامه کنترل جمعیت آمریکایی نبود

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور با اشاره به شرایط افزایش جمعیت در اوایل انقلاب گفت: کشورهای دیگر مانند ایتالیا هر ۷۲۰ هزار سال یک بار جمعیتشان ۲ برابر می‌شد اما کشور ما محاسبه کردیم که هر ۱۷.۵ سال، ۲ برابر می‌شود. در آن زمان آموزش و پروش چند شیفته بود و تأمین غذا برای این افراد به دلیل کوپنی بودن،‌بسیار سخت بود در نتیجه ارائه خدمات را دچار مشکل می‌کرد.

وی تصریح کرد: ظرفیت‌های آموزش عالی بسیار کم بود و نگران این بودیم که افزایش جمعیت به از دست رفتن امنیت منجر بشود به همین دلیل به تنظیم خانواده پرداختیم و در آن زمان خدمت بزرگی به کشور بود در حالی که اکنون می‌گویند کسی که این برنامه را ارائه کرد آمریکایی بوده در حالی که اگر جمعیت دو برابر شده بود امروز با این امکانات چگونه نیازها را برطرف می‌کردیم و در واقع امنیت تهدید می‌شد.

مرندی گفت: البته اشتباه کردیم که برنامه کنترل جمعیت را دقیق پیگیری نکردیم در آن زمان با جمعیت‌شناسان مشورت کردیم که آنها مأیوس بودند نسبت به اینکه برای سال ۹۱ جمعیت به ۲.۵ برابر برسد. در وزارت بهداشت نیز آن را پیگیری نکردیم و مردم هم کاری به قانون نداشتند و تنظیم خانواده را خلاف شرع می‌دانستند.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور ادامه داد: اما زمانی که حضرت امام (ره) فرمودند که کنترل جمعیت قابل بحث است مردم این کار را شروع کردند و چون خواست مردم بود اجباری در آن وجود نداشت.

وی اظهار کرد: اما خطری که به تازگی از کنترل جمعیت گفته می‌شود به درستی اشاره شده و باید رشد جمعیت از کندی آن خارج شود و امکاناتی را برای ازدواج بیشتر، فرزندآوری سریع و کوتاه کردن فاصله فرزندآوری ایجاد کرد اگر تمام این شرایط اصلاح شوند از روند کاهنده جمعیت به سمت سالمندی جلوگیری خواهد شد.

مرندی گفت: آن موقع کار ارزشمندی انجام دادیم اما استمرار آن مضر بود و باید زودتر متوجه آن می‌شدیم و جلویش را می‌گرفتیم.

* تجهیزاتی که بی‌خودی تزریق شد و در انبارها تلنبار شد

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور با اشاره به گرانی دارو و تحریم‌های ماههای اخیر گفت: در سال‌های اخیر از طرح ژنریک دارویی فاصله گرفتیم در نتیجه بِرندهای دارو وارد و گران شد.

وی ادامه داد: تا آن موقع تجهیزات پزشکی به دقت و وسواس وارد می‌شد و سطح‌بندی تجهیزات پیش‌بینی شد اما کم‌کم به فراموشی سپرده شد و از طرف مجلس و نمایندگان فشارهایی وارد شد تا دارو و تجهیزات پزشکی بدون سطح‌بندی وارد شود در نتیجه تجهیزات و دارو گران شد.

مرندی ادامه داد: جمع اعتبارات برای ارز، دارو و تجهیزات پزشکی در گذشته اگر گران می‌شد ۴۰۰ میلیون دلار پیش‌بینی می‌شد اما اکنون بودجه‌ای که تصویب می‌شود بدون در نظر گرفتن سطح‌بندی خدمات است.

وی اظهار کرد: تجهیزات دارو را بی‌خودی به دانشگاه‌های کشور دادیم و به جاهایی دادیم که ۱۰ سال در انبار ذخیره کرد و از آن استفاده نشد چرا که بیخودی خریداری شده بود و نتیجه آن فقط گران شدن این اقلام بود.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور ادامه داد: حتی به لیست دارویی کشور (فارماکوپه) متعهد نبودیم به لیستی که متخصصان آن را تأیید کردند بی‌توجهی شد و خارج از آن دارو به شدت وارد و گران شد هر دارویی را پزشکان می‌نوشتند و هر آزمایشی را تجویز می‌کردند و این تجویزها از هیچگونه گایدلاینی تبعیت نمی‌کرد.

مرندی گفت: در نتیجه پزشکان شروع به نوشتن نسخه‌های بی‌جا کردند و کسی هم بر آن کنترلی نکرد و به دلیل اینکه بی‌حساب و کتاب رفتار کردیم بیمه‌ها به طور کامل به سمت ورشکستگی رفتند.

وی افزود: ما اکنون نگران ورشکستگی کشور هستیم. در حالی که ما تلاش می‌کنیم سقف بودجه را بالا ببریم اما تا یک حدی می‌توان آن را بالا برد. اینکه نمی‌توانیم هر چه تخصیص یافته را بدهیم به دلیل این است که باید معقول عمل کنیم و راهنماهای بالینی داشته باشیم و عالمانه رفتار کنیم و آن را بومی کنیم.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور گفت: اگر به راهنماهای بالینی توجه شود نیاز به دارو و تجهیزات پزشکی کمتر می‌شود و داروهای سرطانی که امروز مصرف می‌کنیم حتی اثر مخرب دارد و عمر را کوتاه می‌کند اما چون نظارتی بر آن نیست متوجه عواقب آن نمی‌شویم.

مرندی قاتل اولیه در حوزه سلامت را بیماری قلبی دانست و گفت: پس از آ‌ن سرطان و دیابت قرار دارند و ۷۵ درصد بیماری‌ها غیرواگیر است در حالی که قابل پیشگیری هستند برای این بیماری‌ها تجهیزات پزشکی گرانقیمت لازم نیست بلکه با یک رژیم غذایی سالم می‌توانیم سلامت را به مردم هدیه کنیم.

وی افزود: به جای دادن کوپن فراوان قند و روغن باید کوپن میوه، سبزی و گوشت به مردم داده شود همچنین بی‌تحرکی مردم باید کم شود و برای زنان خانه‌دار فضایی را فراهم کنیم تا بتوانند ورزش کنند و سیگار نکشیدن را به مردم آموزش دهند.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور افزود: به جای افتتاح بخش قلب در این شهر و آن شهر و آوردن تجهیزات گران‌قیمت اگر این کارها را بکنیم مرگ و میر کم می‌شود و سرطان‌ها تا ۳۵ درصد قابل پیشگیری خواهد بود.

وی با تأکید بر اینکه تمام تلاش‌ها و هزینه‌ها بر روی پیشگیری باید متمرکز شود افزود: اگر این روال مصرف دارو و تجهیزات ادامه یابد. نمی‌توانیم برای ۵ سال آینده جوابگوی کشور باشیم و تمام بودجه کشور نیز با این رویه مصرف، جوابگو نخواهد بود.

* آنهایی که دنبال داروی گران هستند، افراد بانفوذ و پولدارند

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور گفت: با وجود اینکه به دنبال واردات بی‌رویه تجهیزات پزشکی رفته‌ایم اما آنهایی دنبال دارو تجهیزات گران هستند که خودشان نفوذ دارند و پولدار هستند که در این میان مردم بیشترین ضرر را می‌بینند. این در حالی است که درآمد کشور محدود است که اگر به شدت به آن نپردازیم اضافه کردن اعتبار بهداشت و درمان اشتباه خواهد بود.

مرندی افزود: باید قید و بند کارشناسی بگذاریم و اگر تخصیص این اعتبارات روشن نشود و تبیین نشود که به چه منظور داده می‌شود فقط هزینه پزشکی را گران می‌کند و ما به عنوان پزشکان قوی‌تر می‌شویم و مردم متضرر می‌شوند چرا که از جیب می‌پردازند.

* لیست سیاه پزشکان زیرمیزی بگیر را نخواندم

وی در مورد اسامی اعلام شده در لیستی که به تازگی در مورد پزشکان زیرمیزی بگیر منتشر شده گفت: لیستی که مسئول وزارت بهداشت به رئیس کمیسیون بهداشت مجلس داده را نخواندم اما دیده‌ام که لیستی که ظاهراً لیست اسامی این پزشکان بوده به کمیسیون رفته است.

مرندی گفت: البته دادن این لیست به هفته‌های قبل برمی‌گردد و هنوز در کمیسیون بهداشت مجلس مطرح نشده اما تا آنجایی که من باخبرم از زمان وزارت وحید دستجردی به دفعات مطرح شده و وزارت بهداشت قرار بوده لیست را تهیه کند.

وی افزود: وزارتخانه قرار بود تعداد معدودی از پزشکان را که بیشترین تخلفات را کردند اعلام کند تا آنجایی که اطلاع دارم وزارت بهداشت این لیست را تهیه کرده است و اگر اشتباهی شده در اعلام اسامی پزشکان باید آن را اصلاح کند البته اسمی هم مطرح نشده است.

وی گفت: متأسفانه برخی از این پزشکان که از نظر مالی اشتباه کردند معتقدند همین که هست و نمی‌خواهند از قانون تبعیت کنند ما امیدواریم این تعداد معدود باشند چرا که آبروی جامعه پزشکی را می‌برند اما اگر برخوردی هم نشود آنها برای عده دیگر الگو می‌شوند.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور گفت: این پزشکان حتی مصاحبه کرده‌اند که دریافت زیرمیزی‌های بالا حقشان است به نظر می‌رسد باید خطی کشیده شود تا نظام و جامعه پزشکی بدنام نشود و وزارت بهداشت نیز به آن اذعان دارد تا هر گونه تلاشی انجام دهد تا آبروی جامعه پزشکی حفظ شود.

مرندی افزود: یکی از راه‌هایی که آبروی پزشکان را حفظ می‌کند این است که وزارت بهداشت و نظام پزشکی پاسبانی کند و چنانچه مراقبت را نداشته باشند ما ضرر می‌کنیم اینکه گفته شود عیب‌ها را بپوشانیم خوب است اما سالهاست که این مسئله مطرح می‌شود و باید برای اصلاح آن کاری کرد.

وی با اشاره به تعرفه‌های غیرواقعی و نادرست گفت: این را قبول داریم اما از تعدادی پزشک صحبت می‌شود که ماهانه چند صد میلیون و میلیارد بدون دادن مالیات درآمد دارند و می‌گویند کوتاه نمی‌آییم. باید راجع به آنها فکری کرد وظیفه ما هم نیست ما به عنوان مجلس باید نظارت کنیم و این وظیفه وزارت بهداشت است اصلاح در ضمن پوشاندن اوضاع باید انجام شود و نباید شجاعت غیرمنطقی به افراد متخلف بدهیم.

*اجرا نشدن پزشک خانواده به دلیل آمد و رفت‌های سیاسی بوده است

مرندی در مورد عدم اجرای برنامه پزشک خانواده گفت: زمانی که بنده وزیر بهداشت بودم دولت و مجلس از نظر سیاسی با من مخالف بود اما هرگز برنامه‌ای ارائه نشد که تصویب نشود بنابراین اگر برنامه‌ای در این سالها اجرا نشده به دلیل مشکل مدیریتی بوده است.

وی افزود: مشکل این نیست که بودجه نباشد و اشکال برنامه پزشک خانواده کمبود اعتبار نبوده بلکه مدیریت هم لازم است. هر چقدر پول باشد و آن را خرج کنیم که مدیریت نمی‌خواهد مهم این است که در قالب توان کشور کاری کنیم.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور ادامه داد: اشکال کار در این بوده که هر بار گروه سیاسی در کشور عوض می‌شود افرادی به سیستم بهداشت و درمان می‌آیند که در ستاد مرکزی وزارتخانه نبوده تا پخته شوند و با سلیقه‌ای که ۱۸۰ درجه با قبلی متفاوت بوده به میدان می‌آید.

مرندی افزود: حتی به اعتقاد مدیران خلاف شرع است که مدیران کل و رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی تغییر نکنند بنابراین این افراد زمانی که به کار می‌آیند از اول باید یاد بگیرند که چه کنند در نتیجه عمرمان را از دست می‌دهیم و نقش ارجاع و ... از بین می‌رود.

وی گفت: اما اگر یک گروه به طور کامل آن را ادامه می‌داد و گروه بعدی ادامه‌دهنده راهش می‌شد تاکنون برنامه پزشک خانواده اجرایی شده بود هر وزیری که می‌آید سیاست‌ها را عوض می‌کند و متأسفانه آسان‌ترین کار در کشور این است که در اتاق را ببندیم و بنویسیم چون ارائه کردن و عمل کردن سخت است و ممکن است زیر سؤال برویم.

مرندی گفت: ماه‌های آخر هر وزارتی تازه متوجه می‌شوند که ارجاع چیست در حالی که اجل به آنها اجازه نمی‌دهد و زمانی ندارند که آن را اجرایی کنند متأسفانه شایسته‌سالاری به معنای از خود انتخاب کردن افراد است و عمده مشکل ما بحث مدیریتی است.

* شاید تا سال ۹۳ پرداخت از جیب مردم به ۲۰ درصد برسد

مرندی در مورد پرداخت از جیب مردم در هزینه‌های پزشکی گفت: در کمیسیون تلفیق مجلس کمک شده تا پیشنهاد افزایش بودجه حوزه سلامت رأی بیاورد با این حال ما فقط نگرانیم که این اعتبارات چگونه هزینه شود.

وی گفت: اگر برنامه‌ای نداشته باشیم اعتبارات طور دیگری هزینه می‌شود و در نتیجه درمان گران می‌شود و اصلاحی هم نخواهد شد اما اگر بتوانیم اعتبارات را درست مدیریت کنیم شاید پرداخت از جیب مردم در سال ۹۳ به کمتر از ۳۰ درصد و شاید حتی به ۲۰ درصد برسد.

* ریتالین را در داروهای سنتی چرخ می‌کنند و به مردم می‌دهند

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور با اشاره به برنامه‌های این فرهنگستان در حوزه طب سنتی گفت: طب سنتی بسیار گسترده است و به قرآن و عترت برمی‌گردد و در رابطه با ارتقای سلامت مردم است.

وی ادامه داد: متأسفانه در این حوزه نیازی به پول زیادی نیست و به همین دلیل کسی به دنبالش نمی‌رود و آن بُعدی که به دارو برمی‌گردد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است در حالی که نباید باشد.

مرندی افزود: متأسفانه اکنون طب سنتی نظارت درستی ندارد و حتی شنیده می‌شود سموم و مضرات بسیاری در داروهای گیاهی استفاده می‌شود و حتی قرص ریتالین را در آن چرخ می‌کنند تا اثرگذار باشد این بسیار خطرناک است و باید نظارت وسیعی بر آن شود.

وی گفت: نامه‌ای را فرهنگستان به معاونت طب سنتی وزارت بهداشت نوشته که اگر نظارت‌ها افزایش نیابد همین اعتمادی که به طب سنتی وجود دارد از بین می‌رود.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور افزود: داروهای گیاهی زیادی با منشأ طب سنتی و ایرانی وجود دارد که باید در دفترچه‌های بیمه تحت پوشش قرار گیرند با این حال اگر نظارتی بر این داروها نشود فقط دکانی برای عده‌ای می‌شود و آن قدر این داروها را گران خواهند کرد که حتی داروهای در دسترس هم نایاب شود.