یکی از سلول‌های طبیعی مغز استخوان از کنترل خارج می‌شود و شروع به تخریب سلولی می‌کند. این روند تخریبی آنچنان بسرعت اتفاق می‌افتد که طی چهار تا شش هفته، سلول‌های غیر طبیعی، مغز استخوان را اشغال و سپس به جریان خون راه پیدا می‌کنند.

چنین اتفاقی با عوارضی چون کم‌خونی شدید، کبودی‌های زیر پوست، خستگی و ضعف سیستم ایمنی، شخص را از ابتلا به سرطان خون آگاه می‌کند.

اما داستان سرطان خون، ابتدایش تلخ و پایانش معمولا خوش است. به بیان دیگر، بیماری‌ای که نامش وحشت زیادی به دلمان می‌اندازد، در بسیاری موارد قابل درمان است. در واقع، درمان موفقیت‌آمیز سرطان‌خون طی ده تا 15 سال اخیر از بزرگ‌ترین دستاوردهای علم پزشکی و در واقع یک انقلاب پزشکی محسوب می‌شود.

دکتر بابک بهار، آنکولوژیست و فوق‌تخصص پیوند مغز استخوان در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این که سرطان خون، تست غربالگری ندارد و ممکن است بین چهار تا شش هفته و بدون پیش آگهی قبلی بروز کند، می‌گوید: اگر شخصی به سرطان خونی حاد مبتلا شود ترکیب خونی‌‌اش طی سه تا شش هفته کاملا به هم می‌خورد و با علائم سرطان خون چون افت پلاکت، کاهش گلبول‌های قرمز، افزایش گلبول‌های سفید، کم‌خونی، کبودی زیر پوست، تب، ضعف و نشانه‌های ضعف سیستم ایمنی چون کاهش وزن و عفونت خود را نشان می‌دهد. عوارض سرطان خون حاد با عوارضی چون افت پلاکت پایین، کم‌خونی، ضعف و کاهش وزن، توانایی انجام کار و فعالیت معمول روزانه را از بیمار می‌گیرد. البته احتمال ابتلا به سرطان خون حاد سالانه سه نفر در هر صد هزار نفر است.

درمان برای 80 درصد سرطان‌های خون

سرطان خون اگر از نوع حاد نباشد، سرطان خون مزمن محسوب می‌شود که در بیشتر موارد قابل درمان است.

دکتر بهار با تاکید بر این که بروز سرطان‌های حاد خونی بسیار ناگهانی است و خود را با ضعف، بی‌حالی و کبودی زیر پوست نشان می‌دهد، می‌گوید: درمان و نوع علائم سرطان‌‌های خونی حاد متفاوت است، اما در 80 درصد موارد با ارجاع بموقع بیمار با بهره‌گیری از روش‌های پیوند مغز استخوان درمان می‌شود. البته درمان اصلی در این نوع از سرطان نیز ابتدا از طریق شیمی‌درمانی است، اما پس از شیمی‌درمانی، درمان پیشرفته‌تر پیوند سلول‌های بنیادی مغزاستخوان برای بیمار انجام می‌شود.

این آنکولوژیست تاکید کرد: در واقع بعد از این‌که پلاکت‌ها، گلبول‌های سفید و قرمز با شیمی‌درمانی طبیعی شدند، پیوند مغزاستخوان از خواهر، برادر، پدر یا مادر بیمار یا حتی‌ دهندگان غریبه‌ای که تطابق بافتی با بیمار داشته باشد، انجام می‌شود.

سرطان‌خونی که همیشه خفته می‌ماند

برخلاف نوع حاد سرطان‌های خونی، سیر بیماری و بروز علائم بالینی در سرطان‌خون مزمن بسیار کند پیش می‌رود و ممکن‌است فرد مبتلا به سرطان برای مدت‌ طولانی و در واقع برای سال‌ها از وجود سلول‌های سرطانی در بدنش بی‌اطلاع باشد.

به گفته دکتر بهار، معمولا فاز خفته بیماری در افراد بالای 40 سال مبتلا به نوع خاصی از سرطان خون مزمن (CLL) طولانی است و به همین دلیل در روند درمان، فاز خفته بیماری در نظر گرفته می‌شود. علائم سرطان خون مزمن معمولا بسیار خفیف و جزئی است و علامت اصلی آن ضعف، بی‌حالی و بزرگ شدن طحال (بزرگ شدن قسمت چپ بدن) به دلیل افزایش گلبول‌های سفید است.

وی می‌افزاید: درمان سرطان خون مزمن معمولا با مصرف یک قرص صورت می‌گیرد که روزانه باید به مدت چهار تا شش سال مصرف شود. حتی برای بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان خون مزمن به درمان خاصی نیاز نیست و فقط لازم است بیمار پنج تا شش سال تحت‌نظر باشد.

زمینه ارثی در سرطان خون کم است

به گفته دکتر بهار، برخلاف اغلب سرطان‌ها، زمینه ارثی در سرطان‌های خون بسیار کم دیده می‌شود. برخی بیماری‌های ژنتیکی چون سندرم داون در ابتلا به سرطان خون بسیار نقش دارد. در واقع، ناهنجاری‌های ژنتیکی در بیماری‌ای چون سندرم داون، نقش بسیار مهمی در ابتلا به نوعی از سرطان خون با نام لوکمی دارد.

قرار گرفتن در معرض برخی موادشیمیایی خاص مانند بنزن نیز می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان خون را افزایش دهد. همچنین احتمال ابتلا به سرطان خون در افرادی که در معرض پرتوهای شدید قرار بگیرند مانند بازماندگان بعد از حملات اتمی یا رویدادهای رآکتورهای هسته‌ای بیشتر است. از سوی دیگر، افزایش سن همراه با تضعیف و نارسایی سیستم ایمنی بدن ممکن است با افزایش ابتلا به سرطان خون همراه باشد.

منبع: جام جم آنلاین