‌ادای نذر با پیشکش سرطان

 محرم و صفر که می‌شود بازار خیلی چیزها هم رونق می‌گیرد. مغازه‌هایی که می‌توان سور و سات نذری را در آنها پیدا کرد. سبزی فروش و قصاب و خوار و بار فروش. البته بعضی هم سود زیادی روانه جیب و حسابشان می‌شود و اوج فروش‌شان در همین ایام است،‌ ایام رونق نذری.
 
به گزارش ایسنا، منظور مغازه‌هایی است که ظرف یکبار مصرف‌ می‌فروشند و تازه جماعت هم خبر ندارند چه می‌خرند و اصلا قرار است این ظرف چه کاربردی برایشان داشته باشد.
 
‌هدف مردم از تهیه و توزیع نذری، ثواب است و اینکه با این کار، هم علاقه‌ و پایبندی‌شان را با ارزش‌های والای دینی و مذهبی نشان دهند و هم دین که به‌واسطه گرفتن حاجتی از ائمه و معصومین، ادا کنند و هم در شکوه و عظمت هرچه بیشتر این ایام، سهمی داشته باشند.
 
وی افزود: اما گاه غافل می‌شویم که در دنیای مدرن، اگر آگاهی کافی وجود نداشته باشد، شاید نه تنها خیری ایجاد نشود، بلکه به مردم ضرر هم برسانیم‌، مردمی که نذری را دوست دارند، خوردن غذا و نوشیدنی‌های نذری، حتی یک قاشق و یک جرعه، نه برای سیری و سیرآبی، بلکه برای شریک شدن در ثواب و بهره‌بردن از ثمرات معنوی نذری،
 
اما آیا توزیع نذری، چای و شیر داغ یا چلو خورشت و آش و ... در ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، ادای نذر است یا پیشکش سرطان به یکدیگر!
 
طبیعی است که وقتی کالایی این چنین جای خود را در سبد خانوار باز می‌کند، با چند اطلاعیه بهداشتی مصرف آن محدود نمی‌شود، اما استفاده صحیح از این پدیده حداقل کاری است که می‌توان نسبت به آن امید داشت. ضمن اینکه استفاده از ظروف یک بار مصرف گاهی اوقات محاسنی هم به همراه دارد. مشکلات آلودگی ظروف با وجود این ظروف حل شده و آلودگی‌های میکروبی کمتر از گذشته است، ولی نگرانی‌های دیگری وجود دارد. امروزه میزان بروز سرطان به شدت افزایش یافته و هر روزه می‌شنویم که در اطرافیانمان افرادی هستند که سرطان فرصت زندگی کردن را از آنها می‌گیرد. چندی پیش نیز سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که مرگ و میر بر اثر سرطان بر سایر عوامل مرگ پیشی گرفته است. حال باید بسیج دسته جمعی تشکیل دهیم تا بتوانیم از بروز سرطان جلوگیری کنیم. بسیاری از کاربردهای نابجای ظروف یکبار مصرف در طولانی مدت موجب بروز سرطان میشود. حال باید دید هدف ما از نذری دادن چیست؟ می‌خواهیم برای آخرت خود توشه‌ای جمع کنیم یا مردم را به سمت سرطان سوق دهیم؟
 
یک کارشناس تغذیه در گفت و گو با خبرنگار ایسنا در این خصوص گفت: ظروف یکبار مصرف از مواد مختلفی ساخته شده و با نام‌های مختلفی نیز شناخته می‌شوند. پلی‌استایرن در لیوان‌های آب، کارد، چنگال،قاشق و ظروف غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، برای مثال در چلوکبابی‌ها ظروفی که به صورت فوم هستند، نوعی پلی‌استایرن هستند که در ساخت آنها از گاز هگزان استفاده می شود. این گاز در دمای 160 درجه آزاد می‌شود، دمای غذای داخل ظرف 200 درجه است،که گاز همراه با غذا به بدن انسان انتقال می‌ یابد. گاز هگزان عوارضی مانند سر درد را به همراه دارد.
 
طیبه رفیعی ادامه داد: ظروف پلی استایرنی شفاف برای نوشیدنی‌های سرد ساخته می‌شوند و ریختن مواد داغ مثل چایی در آنها خطرناک است. مواد غذایی داغ در ظروف یکبار مصرف با رنگ روشن و شیشه‌ای به علت ضعیف بودنشان موجب آزادشدن مواد شیمیایی می‌شود.ضرر ظروف یک‌بار مصرف پلی‌استایرن در هنگام مصرف مواد نوشیدنی ‌اسیدی و چرب مانند نوشابه و کاکائو، بسیار بیشتر از مصرف چای داغ است.
 
این کارشناس تغذیه همچنین گفت: افراد برای گرم کردن غذاها از ظروف پلاستیکی در ماکروویو استفاده نکنند به خصوص غذاهای حاوی روغن و چربی‌، چون گرما و پلاستیک و روغن با هم ترکیب شده ، که نتیجه ی آن تولید سم دی‌اکسین است. این سم بسیار سرطان‌زا‌ست. مردم سعی کنند از ظروف چینی و پیرکس استفاده کنند.
 
وی تصریح کرد: در ظروف‌ یک‌بار مصرف، نوع PVC، در فرآیند تولید، مقداری مونومر باقی می ماند که با غذا وارد بدن و به مرور زمان تجمع و از حد تراکم مجاز برای انسان فراتر می‌رود. همچنین غذا نباید بیشتر از ۲ ساعت در این ظروف باقی بماند. اگر قرار است غذاهای طبخ شده پس از دو ساعت ماندگاری در این گونه ظروف مصرف شوند باید غذا در شرایط مطلوب یعنی زیر دمای 14 درجه یا بالای 60 درجه نگه داشته شود. بهتر است این مواد غذایی را روی شعله ملایم گاز قرار داد تا از آلودگی ثانوی جلوگیری شود.
 
رفیعی افزود: در ساخت ظروف یک بار مصرف، به منظور جلوگیری از شکنندگی ظروف، از مواد پلاستیکی لایزر استفاده می‌شود. بنابراین اگر در درون این ظروف آب جوش یا غذای داغ مانند آش ریخته شود، این مواد حل شده، وارد بدن می‌شوند و به دلیل داشتن ترکیبات خاص منجر به بروز سرطان‌های مختلف می‌شود. این خاصیت به خصوص در مورد ظروف یک بار مصرف شفاف که درصد بالاتری از مواد سرطان‌زا را دارا هستند و در جامعه کاربرد بیشتری هم دارند، بسیار حائز اهمیت است.
 
به گزارش ایسنا، کارشناسان هر از چند گاهی در مورد خطرهای احتمالی استفاده از بطری‌ها هشدارهایی می‌دهند، اما ظاهرا هنوز تحقیقات جامعی در مورد خطرها و زیان‌های احتمالی آنها وجود ندارد و توصیه‌ها همه احتمالی و غیر قطعی است. تازه‌ترین این مطالعات، در مورد نحوه صحیح استفاده از آنهاست. این مطالعه را محققان دانشگاه سین‌سیناتی انجام داده‌اند.
 
در این مطالعه، تأثیر دمای بهینه در استفاده از این بطری‌ها بررسی شده است؛ ایده اولیه این بوده که ریختن مایعات داغ در این بطری‌ها می‌تواند میزان آزاد شدن مواد شیمیایی از آن را افزایش دهد. توضیح این که بطری‌های پلاستیکی رایج، حاوی ماده‌ای شیمیایی موسوم به بیس‌فنول یا BPA است که معمولا مقادیر محدودی از آن در مایعاتی که از آنها خورده می‌شود، آزاد می‌شود. این ماده، به‌عنوان یک ماده سمی و زیان‌آور برای حیوانات شناخته شده، اما هنوز مقدار سمی آن برای انسان تعیین نشده است و کسی نمی‌داند آیا میزان مواجهه ما از طریق این بطری‌ها و نیز منابع دیگر آن قدر هست که نگران آن باشیم یا نه؟
 
بطری‌های پلاستیکی رایج، حاوی ماده‌ای شیمیایی موسوم به بیس‌فنول یا BPA است که معمولا مقادیر محدودی از آن در مایعاتی که از آنها خورده می‌شود، آزاد می‌شود. بررسی‌ها نشان داده این ماده که از خانواده هورمون‌های زنانه یا استروژن‌هاست، می‌تواند با سامانه هورمونی بدن تداخل ایجاد کند و مشکلاتی را در کارکرد آن به وجود آورد. همچنین ممکن است این ماده در بالا بردن احتمال بروز برخی سرطان‌ها نقش داشته باشد.
 
همان طور که اشاره شد، مطالعه جدید این محققان، در مورد تأثیر دما در افزایش آزادسازی این ماده از بطری‌های پلاستیکی است. فرضیه آنها این بود که دمای بالا باعث افزایش آزاد شدن BPA می‌شود. در بررسی‌های اولیه، مقایسه میزان ماده آزاد شده در محیط‌های با دمای متفاوت نشان داد BPA موجود در مایع داخل بطری، بر اثر تغییر دمای محیط تفاوت نمی‌کند.
 
مرحله بعدی تحقیقات نشان داد که افزایش ناگهانی دمای بطری، مثلا در حالتی که مایع خیلی داغ در آن ریخته می‌شود، یا حالتی که بطری شیر مخصوص شیرخواران را برای ضدعفونی در آب جوش قرار می‌دهیم، مقدار ماده شیمیایی آزاد شده، به بیش از 15 تا 55 برابر می‌رسد. اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد میزان ماده آزاد شده در حالت معمولی، چیزی بین 0.2 تا 0.8 نانوگرم در ساعت است، در حالی که در حالت شوک حرارتی، می‌تواند به 32 نانوگرم در ساعت هم برسد.
 
نتایج این مطالعه که در نشریه مقالات سم‌شناسی منتشر شده است، دوباره بحث سلامت مصرف‌کنندگان بطری‌های پلاستیکی و نیز نحوه صحیح استفاده از آن را باز کرده است. با توجه به این که منابع دیگر محیطی نیز می‌توانند انسان را در مواجهه با این ماده سمی قرار دهند و همچنین به‌دلیل این که هنوز دوز سمی آن برای انسان شناخته نشده است، استفاده گسترده از این بطری‌ها در صنایع غذایی و نیز در خانه‌ها، با سئوالات و تردیدهای زیادی همراه شده است.
 
کارشناسان توصیه می‌کنند تا زمانی که به همه این پرسش‌ها پاسخ مناسبی داده نشده است، تا آنجا که ممکن است از ظروف غیر پلاستیکی استفاده شود و درصورت اجبار به استفاده از آنها، حتی‌الامکان از داغ کردن بیش از حد آنها پرهیز شود.
 
نمی‌شود در جامعه امروزی استفاده از ظروف یکبار مصرف را ممنوع کرد و گفت همه سرطان زا هستند. هم غیر منطقی است و هم مردم استقبال میکنند. ولی اگر اندکی به انواع این ظروف دقت شود میتوان تا حد زیادی از بروز بیماری ها کاست بدون اینکه دردسری برای مردم ایجاد شود. افرادی که برای گرفتن نذری مراجعه میکنند میتوانند از منزل با خود ظرف ببرند.یا اینکه تا نذری را دریافت کردند ظرف آن را تغییر دهند.