پل كروگمان در پاسخ به اين كه آيا كاهش قيمت نفت، توطئه‌اي مشترك از سوي عربستان و آمريكا براي وارد كردن فشار به روسيه است؟ گفت: «باور كند. من اين آدم‌ها را مي‌شناسم، آنقدر باهوش نيستند."

عصرایران - ایام پاياني سال ، روزهاي بررسي و عملكرد سال و پيش بيني سال جديد است. اين سنت در غرب سالهاست كه اجرايي مي شود. اما چند سالي است كه منطقه خاورميانه نيز با دعوت از برخي از چهره هاي معروف چنين نشست هايي را ميزباني مي كند. كمتر از يك هفته پيش امارات میزبانی كنفرانسي را بر عهده گرفت که اهمیت زیادی از منظر اندیشه های سیاسی داشت.

دوبي ، ميزبان چهره‌هاي زيادي نخبگان سياسي دنيا از جمله فرانسيس فوكوياما نويسنده كتاب پايان تاريخ، پر كروگمان برنده نوبل در اقتصاد، وزیر خارجه سابق مصر ، دبیرکل اوپک و تعدادي از چهره‌هاي سرشناس ديگر است كه هدف آنها ترسيم نقشه‌اي از آينده دنيا و همين طور دنياي عرب در سال 2015 است. اين كنفرانس با عنوان «استراتژي عربي» در حالي در مركز ريتس كارلتون در مركز بين‌المللي مالي دوبيبرگزار شد كه تحولات پرشتاب خاروميانه در سال 2014 ، اين سال را يكي از پرتنش ترين سالهاي اخير در اين منطقه كرده بود.

اين كنفرانس كه در سال 2001 براي اولين بار برگزار شد، روي پيش‌بيني آينده و رسيدن به دركي عمق‌تر از مسائل سياسي و اقتصادي كه بر كشورهاي عرب و جامعه جهاني اثر مي‌گذارد تمركز مي‌كند. سخنرانان قبلي اين كنفرانس بيل كلينتون رئيس جمهور سابق آمريكا و رفيق حريري نخست‌وزير سابق لبنان بوده‌اند.

برنامه هاي كنفرانس 2014 شامل نشست‌هايي است كه در آنها تغييرات در جهان سياست دنيا و كشورهاي عرب مورد بحث قرار مي‌گيرد. مشكلات سياسي و چالش‌هاي منطقه‌اي هم بخشي از كنفرانس امسال است.

از نقطه نظر اقتصادي، كارشناسان روش‌ها و چالش‌هاي اقتصادي را در رشد دنيا بررسي می کنند. كارشناسان اين كنفرانس همچنين راه‌حل‌هاي مشخص براي عبور از چالش‌ها را با رويكرد تقويت رقابت در دنياي اقتصاد مورد بحث قرار مي‌دهند.

پيش بيني تغييرات سياسي و اجتماعي در دنياي عرب

از همه جالب توجه تر، پيام افتتاحيه اين كنفرانس بود كه محمد بن راشد ْآل مكتوم حاكم دوبي در آن معتقد بود كه دنياي عرب شاهد تغييرات اقتصادي، سياسي و اجتماعي‌اي خواهد شد و دولت‌هاي عرب بايد با اتحاد سياست‌هاي انعطاف‌پذير و تصميمات خردمندانه خود را براي آنها آماده كنند.

شيخ محمد گفته است كه سياست‌مداران، اقتصاددانان و روشنفكران بايد به فكر پاسخ‌ به مسأله هايي باشند كه در آينده مطرح مي‌شوند و با خود تغييرات را به همراه خواهند آورد.
بخشي از اين بيانيه چنین است: «بخشي از سرمايه‌گذاري در آينده، سرمايه‌گذاري براي پيش‌بيني آن و آماده كردن ابزارهاي و نقشه‌هاي مناسب براي آن است ."

اين سخنان شيخ محمد ناشي از چيست؟ آيا او نيز همانند بسياري از حكام سنتي عربي پس از فروكش كردن موج بهار عربي در منطقه و مهار شدن آن توسط نظاميان در مصر و گروه هاي ليبرال در تونس و شكست در سوريه، موج جديدي از اعتراضات را پيش بيني كرده اند كه چنين سخن مي گويند.

به نظر مي رسد كه شيخ محمد تغييرات سياسي و اجتماعي مورد نظرش در منطقه را افراط گرايي گروه هاي اسلام سياسي مانند داعش مي داند كه البته حق نیز با اوست.

فوكويا عليه ايران

فرانسيس فوكوياما زندگي حرفه‌اي مورد توجه اي در دنياي آكادميك و دنياي سياست داشته است. او عضو هيات آمريكا در مذاكارت مربوط به فلسطين ميان اسرائيل و مصر بوده و عضور شواري رياست جمهوري آمريكا در كميته اخلاق‌زيستي بوده است.
او همچنين عضور دپارتمان علوم سياسي موسسه راند كورپوريشن بوده و درحال حاضر عضو هيات مديره تراستيز است. او يكي از سخنرانان اين نشست بود كه در مورد قيمت رو به كاهش نفت و تاثيرات آن بر كشورهاي نفت خير سخن گفت.

نويسنده شهير كتاب پايان تاريخ بدون اشاره به اينكه كشورهايي نظير عربستان با مخالفت خود باكاهش سقف اوپك باعث كاهش سرسام آور قيمت نفت شده اند گفت که معتقد است عربستان سعودي نسبتا از تاثيرات اقتصادي كاهش قيمت نفت مصون است و دليل آن را ذخاير مالي عظيم اين كشور دانست. فوكوياما در ادامه كاهش قيمت نفت را به عنوان گزينه اي براي تغييرات در ايران و روسيه دانست:«كشورهايي مانند ايران، روسيه و ونزوئلا از كاهش قيمت نفت ضربه خواهند خورد و اين خوب است! اين مي‌تواند ثبات را به هم بريزد و يك كاتاليزور براي تغييرات باشد.»

بحران بزرگ در روسيه

پل كروگمان اقتصاددان برنده نوبل اقتصاد نيز يكي از سخنرانان اين نشست بود كه سخنان مهمي در مورد كاهش قيمت نفت،اقتصاد چين ،اروپا و آمريكا در سال 2015 بيان كرد. او در اين نشست گفت كه استراتژي تنوع اقتصادي در اين منطقه اين كشورها را در موقعيت بهتري قرار داده است تا در برابر كاهش قيمت نفت مقاومت كنند و امارات متحده و مشخصاً دوبي ، شايد حتي به عنوان پيامد كاهش قيمت نفت، از افزايش تجارت جهاني سود ببرد. اينجا صحبت از كاهش قيمت نفت نيست،البته اين منطقه وابسته به نفت است بنابراين تاثير خود را خواهد گذاشت، اما امارات حالا بيشتر از گذشته تنوع اقتصادي دارد. اگر پانزده سال پيش بود، كاهش قيمت نفت مي‌توانست ضربه منفي بيشتري بزند. دوبي قطعا از هر چيزي كه روي تجارت جهاني تاثير منفي بگذارد حتما ضربه خواهد خورد اما مي‌تواند از فعاليت‌هاي تشديد شده‌اي كه ناشي از قيمت پايين نفت است هم سود ببرد.»

كروگمان همچنين گفت كه سه دليل عمده براي كاهش قيمت نفت وجود دارد: كاهش تقاضا به خاطر شرايط ضعيف اقتصادي در آسيا و اروپا؛ افزايش توليد در دنيا به خاطر افزايش توليد در آمريكا؛ و قيمت بالاي نفت آمريكا كه باعث شده است تا عربستان توليد خود را در همين سطح نگه دارد كه در نهايت به كاهش قيمت نفت آمريكا منجر خواهد شد.

او در پاسخ به اين كه آيا كاهش قيمت نفت، توطئه‌اي مشترك از سوي عربستان و آمريكا براي وارد كردن فشار به روسيه است؟ گفت: «باور كند. من اين آدم‌ها را مي‌شناسم، آنقدر باهوش نيستند."

كروگمان همچنين تصويري كلي از اقتصاد جهان در سال 2015 ترسيم كرد. او گفت كه بحران اقتصادي سال 2009 همچنان روي اقتصاد جهاني تاثير مي‌گذارد. او همچنين گفت كه اروپا تا اندازه زيادي به تورم نزديك شده است و آينده بانك مركزي اروپا بسيار ترسناك است. از نظر او، آمريكا ريكاوري بهتري نسبت به سال 2009 داشته است و آرام به پيش رفته است. ژاپن، چين و روسيه همگي از نظر او پتانسيل بالايي براي بروز مشكلات اقتصادي دارند.

او همچنين پيش‌بيني كرد كه روسيه هم در بحران عميقي فرو برود و پيش‌بيني كرد كه اين كشور در آينده،‌مي‌تواند ترسناك باشد: "روسيه واقعا ترسناك به نظر مي‌رسد. اين كشور يك ونزوئلا با سلاح‌هاي هسته‌اي است و اين واقعا ترسناك است."