عاشق شدن و دلایل علمی آن

چه وقت شما متوجه حضور فردی در قلب خود می‌شوید؟ این حس چه تغییراتی عاشق شدن و دلایل علمی آندر شما به‌وجود می‌آورد؟ این حسی كه  در شماپیدا شد، زودگذر است یا ماندگار؟ اصلا این احساس از كجا و چگونه در شما پدیدار می‌شود؟ محققان در جواب همه پرسش‌ها اینچنین پاسخ می‌دهند كه فرد در اثر تغییرات مولكولی و هورمونی عاشق می‌شود!

رابطه عشق و هورمون انسان

فرضیه‌های متعددی در مورد اساس زیستی عاشق شدن وجود دارد. برخی می‌گویند كه عشق نتیجه اوج‌‌گیری میزان ماده فنیل ایتلامین، مولكولی پیام‌دهنده در مغز كه ساختمان شیمیایی مشابه آمفتامین دارد، است. بعضی افكار ناخوانده عشق را به كاهش یافتن سیستم‌های سروتونین یك ماده شیمیایی پیام‌رسان دیگر در مغز نسبت می‌دهند. اما بیشتر پژوهشگران بر این باورند كه عاشق شدن عاطفه‌ای است كه با اضطراب و ترس ارتباط دارد. آنها اعتقاد دارند افراد اغلب در شرایط ترسناك پیوندهای قوی عاطفی و صمیمی برقرار می‌‌كنند و معیار آنها برای افراد عاشق فكر كردن به معشوق دست‌كم چهار ساعت در روز و رابطه داشتن با او برای بیشتر از شش ماه است و گروهی از روان‌شناسان معتقدند احساس عاشق بودن حدود 18 ماه تا 30 سال ادامه پیدا می‌كند ولی نه به شدت اولیه.

اصلی‌ترین هورمونی كه در افراد عاشق بالا می‌رود همان هورمونی است كه هنگام استرس در بدن ترشح می‌شود بنابراین وجود استرس و برانگیختگی در مراحل اولیه یك رابطه عاشقانه بارزتر است.

جالب اینجاست كه در مردان درگیر عشق میزان تستسترون،‌ همان هورمونی كه مسوول ایجاد میل جنسی و رفتار پرخاشگرانه در دو جنس مرد و زن است، كمتر از مردان غیرعاشق است. اما در زنان عاشق میزان این هورمون افزایش می‌یابد كه این تغییرات این فرضیه را در بین دانشمندان قوت می‌بخشد كه ممكن است عاشق شدن تا حدی تفاوت‌های میان دو جنس را از بین ببرد، یعنی مردان را ملایم‌تر و زنان را تهاجمی‌تر كند.

هورمون‌هایی كه شما را عاشق می‌كنند

دانش امروز نشان می‌دهد احتمالا نوع عمل هورمون‌های ما در داشتن یك زندگی سعادتمند دخیل هستند. همه مردها و زن‌هایی كه با هم ازدواج می‌كنند، دوست دارند زندگی‌شان دوام داشته باشد، بنابراین سال‌هاست كه علم در حال كاوش منشاء عصبی – زیستی احساسات انسان است. داستان‌های رمانتیك پر است از عشق در اولین نگاه، ازدواج، بچه‌دار شدن، خوشبخت شدن و مرگ كه با وجود پیچیدگی‌های زندگی امروز، داشتن چنین زندگی‌ای آرزوی هر زوجی است و همه مردها و زن‌هایی كه با هم ازدواج می‌كنند خواهان یك زندگی عاشقانه و پایدار هستند.

در اولین برخورد، بدن شما و مرد مقابل‌تان اطلاعات متفاوتی را رد و بدل می‌كند كه تبادل اطلاعات با فرومون‌ها نوعی تركیبات حیاتی كه از غدد لنفاوی زیر بغل ترشح می‌شوند، انجام می‌گیرد.

بعد از طی مرحله نخست، در صورتی كه نگاه، خنده یا ژستی از فرد مقابل باعث جذب زن یا مرد شود، شخص احساس می‌كند دلبسته طرف مقابل است. دلیل آن هم افزایش آدرنالین در بدن است كه فعالیت مغزی را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود فرد احساس خوبی داشته باشد.

وقتی فردی حس می‌كند عاشق طرف مقابل شده حالت سرخوشی به او دست می‌دهد و این حالت نتیجه فعالیت فنیل اتیل آمین یا نوعی آمفتامین مغزی طبیعی است كه در شكلات هم وجود دارد و انرژی و اشتیاق فرد را افزایش می‌دهد البته اثر فنیل اتیل آمین دوام چندانی ندارد و برای اینكه این حالت در فرد بماند به فعالیت‌هایی نیاز است تا دوباره سبب ترشح آن شوند.

نگران نباشید طبیعت برای آنكه شما را همچنان مجذوب همسرتان نگه دارد ماده دیگری در گنجه دارد. دوپامین، مسبب حس خوشبختی و آرامش در بدن است. اكسی‌توسین هم هورمونی است كه «بانوی عشق» لقب گرفته است. صدای فرد مورد علاقه، خاطرات شیرین، حتی یك نگاه مهربان باعث ترشح این هورمون در بدن می‌شود. اكسی‌توسین به مقدار زیادی در اولین رابطه عاشقانه در بدن ترشح می‌شود (این هورمون عامل انقباض‌های دوره زایمان هم هست). وقتی دو نفر به هم وابسته می‌شوند و اعتماد كامل بین‌شان شكل می‌گیرد ترشح این هورمون در بدن آغاز می‌شود و در حقیقت می‌توان گفت این هورمون جزو هورمون‌هایی است كه ترشح آنها نه‌تنها دلایل فیزیولوژیك، بلكه احساسی دارد. اكسی‌توسین باعث وابسته شدن و عشق دو فرد به هم می‌شود و افراد را به داشتن یك زندگی بادوام، رابطه زناشویی مكرر و داشتن فرزند و …. ترغیب می‌كند.

مرحله های عاشق شدن

دانشمندان و محققان عاشق شدن را به سه مرحله تقسیم كرده‌اند:

مرحله اول: شهوت است كه در هر دو جنس زن و مرد به دلیل وجود هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون پدید می‌آید كه دوره كوتاهی دارد.

مرحله دوم: مجذوبیت و دل‌باختن است. از این مرحله است كه واقعا عشق پا می‌گیرد. در این مرحله فرد دیگر نمی‌تواند به چیزی جز معشوقش فكر كند. این مرحله از علاقمند شدن باعث فعال شدن واكنش‌های استرس‌زا و افزایش سطح آدرنالین و كورتیزول در خون می‌شود. این فرآیند تاثیر فریبنده‌ای در فرد ایجاد می‌كند. وقتی او را برای اولین بار می‌بینید بدن‌تان عرق می‌كند، قلب‌تان سریع‌تر می‌تپد و دهان‌تان خشك می‌شود.

مرحله سوم: دل‌بستن است كه تعهد طولانی‌مدت را به همراه دارد. فكر كنید اگر مرحله اول یعنی شهوت و مرحله دوم یعنی مجذوبیت طولانی بنابراین، هر فردی كه عاشق می‌شد نابودیش هم حتمی بود. ولی وقتی فرد وارد این مرحله می‌شود احساساتش كنترل‌شده‌‌تر می‌شود. این احساسی است كه زوج‌ها را به هم متعهد می‌كند و هورمون‌هایی كه در این مرحله به وسیله سیستم عصبی آزاد می‌شوند، هورمون‌هایی هستند كه باعث می‌شود دو نفر به هم وفادار بمانند.

چرا با وجود این هورمون‌ها چطور همسران عشق را فراموش می‌كنند؟

برای ترشح مداوم این هورمون‌ها به‌خصوص اكسی‌توسین لازم است زوجین دینامیك و فعال باقی بمانند چون به مرور زمان میزان دوپامین در بدن كاهش می‌یابد و از میزان اشتیاق كاسته می‌شود. برای افزایش آن لازم و ضروری است كه زن و مرد خلاق باشند و مدام در مورد خاطرات یا آرزوهایشان صحبت كنند. هر جرقه‌ای می‌تواند سبب ترشح اكسی‌توسین شود؛ اگرجرقه‌ای نباشد طبیعی است كه به مرور آتش خاموش می‌شود.برای تداوم زندگی، ایجاد خلاقیت و تازگی برعهده هر دو جنس زن و مرد است در غیر این صورت عشق به راحتی از بین می‌رود و كاری از دست هورمون‌ها برنمی‌آید.

نشانه‌های عاشق شدن

1-  برای او اهمیت قایلید: اگر عاشق كسی باشید دوست دارید همه چیز را در مورد او بدانید. اینكه او كیست؟ به چه فكر می‌كند و چه چیز او را می‌خنداند. به او و احساساتش اهمیت می‌دهید. اگر به فردی علاقه واقعی داشته باشید اگر او روز بدی داشته باشد یا به خاطر موضوعی ناراحت باشد، شما نیز غمگین و پریشان می‌شوید.

2- نمی‌توانید به او فكر نكنید: فكر شما سراسر از یاد و اندیشه اوست. بی‌دلیل به فكر شما می‌آید و از خود می‌پرسید كه آیا به اندازه‌ای كه به او فكر می‌كنید، او هم به شما فكر می‌كند؟ همیشه به این فكر هستید كه در ذهن او چه می‌گذرد یا حتی فكر تماس گرفتن با او به سرتان می‌زند اما به دلیل ترس از نپذیرفتن او از این كار خودداری می‌كنید.

اگر او آخرین چیزی است كه پیش از خواب به فكر شما می‌آید و اولین چیزی است كه بعد از بیدار شدن به ذهن شما خطور می‌كند و حتی چندین بار رویای او را دیده‌اید، دیگر لازم نیست ادامه این مطلب را بخوانید تا بفهمید عاشق شده‌اید یا نه.

3- نامزد قبلی خود را فراموش كرده‌اید: بعد از برهم خوردن یك رابطه تا زمانی طولانی طرفین به یكدیگر فكر می‌كنند و اغلب به این فكر می‌‌كنند كه آیا راه درستی را انتخاب كرده‌اند یا خیر، ولی از زمانی كه او را دیده‌اید دیگر فكر برگشت به نامزد قبلی خود را به سر راه نمی‌دهید و تمایلی به برقراری رابطه مجدد ندارید. نامزد قبلی شما دیگر مانند گذشته برایتان جالب نیست.

4- شخصیت و خصوصیاتش برای شما فریبنده و دلرباست: حركات او هنگام غذا خوردن، قدم زدن، صحبت كردن و همچنین عادت‌هایش در انجام كارها برای شما شادمانی فراوانی به دنبال خواهد داشت.

او چیزهایی می‌گوید كه موجب تمایز او با دیگران می‌شود و شما این را دوست دارید.

5- ارتباط تنگاتنگی با او دارید: شما نمی‌توانید عاشق كسی باشید كه با او هیچ تناسخی نداشته باشید. اگر شما و او در یك طول موج قرار داشته و عقاید مشابهی دارید، این نشانه محكمی محسوب می‌شود. هم فكر بودن در مسایل گوناگون، گرفتن تصمیمات مشابه و یكسان حاكی از آن است كه می‌توانید عاشق او باشید.

6- افراد دیگر زیاد به چشم‌تان نمی‌آید: هنگامی كه عاشق باشید دیگر رادار شما برای ردیابی دیگران خوب كار نكرده و بقیه در مقایسه با فرد مورد علاقه شما جالب نخواهند بود؛ به علاوه به تدریج احساس خواهید كرد كه او تنها فرد مورد توجه شما در یك جمع است و كسی است كه به دنبالش بوده‌اید.

7- عاشق وقت‌گذراندن با او هستید: این مساله واضح ولی در عین حال بااهمیت است. شما به دنبال دیدن او هستید. اخیرا قدم زدن با او، زیباترین راه گذراندن یك بعدازظهر است؛ به‌علاوه وقتی از او دورید، آرزو می‌كنید كه كاش پیش شما بود.

8- مطابق با میل او رفتار كنید: سعی می‌كنید با اینكه برخی از كارها مثل رفتن به كتابخانه یا نمایشگاه برای شما خوشایند نیست ولی به خاطر خواسته او بدون جبهه‌گیری و مخالفت به انجام آنها بپردازید. متوجه خواهید شد كه خود را با امیال و برنامه‌های او وفق داده و در موارد گوناگون همراهی‌اش می‌كنید.

9-اولویت‌های دیگر عقب‌نشینی می‌كنند: شما عادت دارید ظهرها به باشگاه ورزشی بروید اما اگر او برای ناهار وقت داشته باشد ترجیح می‌دهید با هم به رستوران بروید. شما دیگر مانند گذشته آدم سخت‌كوشی كه كارهای ناتمام خود را آخر هفته‌ها با خودش به خانه می‌آورد تا آنها را انجام دهد، نیستید و به‌جای آن ترجیح می‌دهید آخر هفته خود را با او بگذرانید. فهرست كارهای روزانه كه همیشه اصرار در انجام دادن آنها داشتید اكنون به علت با او بودن دیگر رونقی ندارد و توجهی به آن نمی‌شود.
10- شما به آینده‌ای فكر می‌كنید كه او نیز جزیی از آن است: در ذهن‌تان با او آینده‌ای نامحدود دارید. این آینده فقط محدود به چند روز و چند هفته نمی‌شود بلكه سالیان سال ادامه خواهد یافت. هنگامی كه برای سه ماه بعد به یك جشن عروسی دعوت می‌شوید با اینكه سه ماه مانده، از اكنون از او می‌خواهید كه همراه شما در آن مراسم شركت كند.

منبع: پرداد