بخشنامه جدید درباره "چراغی که به منزل رواست..."

عصر ایران - ایرانیان، بی هیچ تعارفی مردمی خیّر هستند و تا جایی که برایشان میسر است از کمک به مستمندان دریغ نمی کنند. در همین ماه های اخیر تنها در فضای اینترنت، مشکل نیازمندان بسیاری با کمک هموطنان انساندوست حل شده است و این روحیه و روند، همچنان پابرجاست.

در این میان، یک باور در میان اکثر مردم ایران رواج دارد که اولویت کمک رسانی به نیازمندان، با ایرانیان مستمند است و در شرایطی که کشورمان پر است از فقرایی که گاه نان شب هم ندارند، نباید منابع کشور را صرف فقر زدایی در خارج کشور کرد.

این باور، البته جدای از منطق ملی، پشتوانه دینی هم دارد چرا که در آموزه های مذهبی نیز تأکید شده است فقرزدایی با مکانیزم هایی مانند زکات بهتر است که از نزدیکان شروع شود.

یکی از انتقادات جدی مردم ایران به وسیع ترین شبکه امدادرسانی اجتماعی کشور، یعنی کمیته امداد امام خمینی، همواره این بوده است که این کمیته، اولویت ها را از یاد برده است و به جای تمرکز بر روی داخل کشور، منابع مالی این نهاد را در شعب خود در خارج از کشور هزینه و به فقرای کشورهایی مانند افغانستان، عراق،لبنان، کومور و... می بخشد.

این انتقاد، البته کاملاً بجا بود و اتفاقاً یکی از علل کاهش اعتماد مردم به کمیته امداد در سال های گذشته، عدم توجه مدیران کمیته امداد به این انتقاد فراگیر مردمی بوده است.

مردم می گفتند که پول خود را در صندوق های صدقه می اندازند یا از طریق سیستم بانکی به حساب کمیته امداد واریز می کنند تا صرف رسیدگی به امور فقرای داخلی شود و راضی نیستند این پول ها در خارج از کشور صرف شود.
 
فروردین امسال، رییس کمیته امداد تغییر کرد و با خروج مؤتلفه ای ها از این نهاد -که به طور سنتی در آن بودند- پرویز فتاح ریاستش را عهده دار شد.
اکنون خبر می رسد که فتاح بخشنامه ای را صادر کرده که پاسخ به مطالبه عمومی درباره فعالیت های کمیته امداد در خارج از کشور است.

طبق این بخشنامه، دو اتفاق مهم در شرف رخ دادن است: اول آن که تمام کارمندان ایرانی شاغل در شعبه های خارجی کمیته امداد باید به کشور بازگردند. حضور این کارمندان در خارج کشور ، مسلتزم هزینه ای فراوانی برای کمیته امداد است چرا که هم حقوق خود را به ارز خارجی دریافت می کنند و هم خدمتی که ارائه می کنند متوجه خارجی هاست.

دومین مورد نیز به قطع جریان نقدینگی از ایران به سمت شعب خارجی کمیته امداد مربوط می شود. طبق دستور فتاح، اگر کشوری می خواهد کمیته امداد در آن فعالیت کند، نباید چشم انتطار ورود پول از ایران باشد بلکه ساختار ایجاد شده توسط کمیته امداد در خارج از کشور، صرفاً با پول جمع آوری شده در همان کشورها نیازمندان آن کشور را پوشش خواهد داد.

طبق برخی آمارها، سال گذشته، تنها در لبنان، معادل 25 میلیون دلار از مردم لبنان برای کمک به فقرا توسط کمیته امداد جمع آوری شده است. بر اساس دستور جدید، ریالی بیش از آنچه خود مردم آن کشورها کمک می کنند، به آن کشورها ارسال نخواهد شد و تمام بودجه کمیته امداد و کمک های مردمی ایرانیان، فقط و فقط صرف فقرای داخل کشور خواهد شد.

این رویکرد از سه منظر قابل ارزیابی است. اول آن که شکل شرعی کار رعایت شده است زیرا صرف صدقه در جایی خارج از نیت صدقه دهنده جایز نیست.
دوم این که منافع تصمیم جدید به جیب مستمندان ایرانی می رسد و سومین وجه کار این است که بالأخره بعد از سال ها، مطالبه عمومی مردم ارج نهاده شد تا آن طور که مردم همواره می خواستند و می خواهند، کمک هایشان به فقرا ، فقط و فقط در داخل کشور صرف شود چرا که چراغی که به منزل رواست، به مسجد حرام است، چه رسد به کومور و لبنان و جاهای دیگر؟!