بهشتی: در مراودات سیاسی قرار نیست عاشق هم باشیم

 چند خیابان به نام مستشرقان بزرگ فرانسوی، چند خیابان و پاساژ به نام مکان‌ها و پایتخت کشور فرانسه و مراودات چندقرنی میان ایران و این کشور همه در آستانه سفر فابیوس به تهران شکل دیگری گرفته است.

به گزارش شرق، جدا از رفتار منفی  فابیوس در مذاکرات هسته‌ای، این‌روزها  فضای مجازی به بازخوانی نقش فرانسه در ماجرای خون‌های آلوده پرداخته است؛ ورود خون‌های آلوده و درگیرشدن تعداد زیادی با ایدز و بیماری‌های دیگر.

با سیدمحمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، از پیشینه رابطه میان ایران و فرانسه سخن گفته‌ایم.  

هم‌زمان با اعلام خبر سفر فابیوس به ایران، در شبکه‌های اجتماعی موجی از مخالفت‌ها به راه افتاده. شما ریشه چنین برخوردی را چه می‌دانید؟

به اعتقاد من، لازم نیست، افرادی که ما با آنها در سطح جهانی، مراوداتی داریم عاشق ما باشند. در این‌گونه حوزه‌ها ما باید پیش از هرچیز منافع ملی کشور خود را در نظر بگیریم و اگر کسانی بودند که مشکلات مابین ما به آن اندازه زیاد نبود که به منافع ملی کشور آسیب برساند، فارغ از اینکه علاقه‌مند به ما هستند یا نه، باید با آنها وارد مراوده شد.

صحنه امروز جهانی، صحنه عشق‌ورزی نیست، صحنه معامله است و اتفاقا سابقه ارتباطات ما ایرانی‌ها با فرانسه- در قیاس با کشورهایی چون آمریکا و انگلیس- به‌طور مستمر بوده و با وجود نوساناتی، همواره ادامه داشته است.

این مراودات بیشتر فرهنگی بوده است؟

چهره‌های بسیاری از میان چهره‌های برجسته کشور ما در فرانسه تحصیل کرده‌اند و این تحصیلات در هر حوزه‌ای که بوده، منشأ اثرات فراوانی در ایران شده است که منحصرا به حوزه فرهنگی محدود نمی‌شود و می‌توان گفت در دیگر حوزه‌ها، چون حوزه اقتصادی، علمی و هنری هم این ارتباط تنگاتنگ میان ایران و فرانسه همیشه جاری و ساری بوده است.

یادمان نرود که حافظیه شیراز و موزه ایران باستان در تهران را مرحوم آندره گدار طراحی کرده که از حساس‌ترین چهره‌های فرهنگی فرانسه درخصوص میراث فرهنگی ایران بود. ایران‌شناس‌های بزرگی چون هانری ماسه، هانری کربن و... همگی خدمات بسیار مهمی برای شناسایی تمدن ایران انجام داده‌اند و نمونه‌هایی از این دست که رابطه تاریخی ایران و فرانسه را تأیید می‌کند، بسیار است.

با وجود این ارتباط تنگاتنگ، چرا یک برخورد سیاسی میان دو کشور می‌تواند به صحنه نگرانی‌های عمومی مردم جامعه ما بدل شود؟

در وضعیت حاضر باید حساب کشوری به نام فرانسه که در ایران سابقه حضور تأثیرگذار چندقرنی دارد را از یک رجل سیاسی آن جدا کرد. در سفری که قرار است وزیر امور خارجه فرانسه به کشورمان داشته باشد، ما دیگر با یک شخص مواجه نیستیم بلکه با یک کشور مواجهیم؛ کشوری که در بسیاری از حوزه‌های کشورمان، نشانه‌هایی از توجه خود به ایران را به یادگار گذاشته است.

به نظرم در دوره جدید، اتفاق مهمی که افتاده این است که جامعه  تا حدود زیادی از رفتارهای رمانتیک خود در مواجهه با مسائل مختلف، خصوصا در حوزه ملی دست برداشته و با واقعیت‌ها روبه‌رو می‌شود.

این تتمه باقی‌مانده از رفتارهای رمانتیک در مواجهه با چنین اتفاقاتی هم به نظرم باید با تلاش، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی از بین برود تا دو کشور بتوانند در دو طرف میز بنشینند و با یکدیگر وارد گفتمان تازه‌ای شوند.

عده‌ای دلیل مخالفت با ورود فابیوس به ایران را ماجرای خون‌ آلوده وارداتی از کشور فرانسه می‌دانند، نظر شما چیست؟

به اعتقاد من اینها بهانه‌جویی است از سوی گروه‌هایی خاص که می‌خواهند در شرایط موجود کشور اظهار وجود کنند. چنین اظهاراتی بیشتر مصرف داخلی دارد تا اینکه بخواهد روی رفتار جهانی دو کشور با هم تأثیرگذار باشد.

 یادمان نرود که ما از هند برنج مسموم و آلوده وارد کرده‌ایم یا از برخی کشورهای دیگر، گوشت آلوده به کشور آمده است، آیا بر اساس استدلال این افراد، باید مانع روابط کشورمان با کشورهایی از‌این‌دست شویم؟ اینها تخلفاتی است که باید مورد به مورد بررسی شود نه اینکه بهانه‌ای شود برای قطع روابط و انزوای کشور.