اعتماد - در حالي كه ايران و قدرت‌هاي جهاني چهاردهم ژوييه پس از يك دوره مذاكرات طولاني و فشرده در وين به توافق هسته‌اي دست پيدا كردند كه زمينه‌ساز برچيده شدن تحريم‌هاي غربي عليه تهران خواهد بود اما مدت‌ها پيش از اعلام اين توافق شركت‌هاي بين‌المللي سرگرم بررسي فرصت‌هاي تجاري در دوران پساتحريم بودند.

فوربس در گزارشي با اشاره به علاقه‌مندي كه در ميان شركت‌هاي بين‌المللي براي حضور در ايران پس از برداشته شدن تحريم‌ها به وجود آمده است، نوشت: با وجود اينكه امريكا در راس اين مذاكرات حضور داشت اما متاسفانه به حال شركت‌هاي امريكايي تاثير چنداني نخواهد داشت و اين شركت‌ها تا زماني كه دستورالعمل بيشتري از سوي دولت امريكا كه همكاري تجاري با ايران را ممنوع كرده است، اعلام نشود از بازار ايران دور خواهند ماند.

با اين همه شركت‌هاي امريكايي سرگرم ارزيابي فرصت‌هاي تجاري در صنايع كليدي مانند نفت و گاز و صنعت هواپيمايي هستند كه به دليل تحريم امريكا ناوگان فرسوده‌اي دارد. ايران بزرگ‌ترين بازار بهره‌برداري نشده و بكري است كه جمعيت طبقه متوسط تحصيلكرده آن تمايل دارد همانند ساير دنيا بهترين امكانات را در اختيار داشته باشند و خودرو در اول فهرست كالاهاي مورد تقاضاست.

بر اساس اين گزارش، بيش از ٩٨٥ هزار خودروي سواري در سال ٢٠١٤ در ايران فروخته شد. ايران بزرگ‌ترين بازار خودرو در خاورميانه بوده و تقريبا يك سوم بازار آلمان است. تحريم‌ها به‌نوعي باعث شدند ايران با پيشرفت شركت‌هايي مانند ايران‌خودرو و سايپا در زمينه توليد خودرو به خودكفايي برسد.

اكنون كه چشم‌انداز برداشته شدن تحريم‌هاي ايران پيش رو قرار گرفته، ايران مورد توجه خودروسازان غربي قرار گرفته است به ويژه كه مصرف‌كنندگان ايراني منتظر عرضه مدل‌هاي جديد هستند. شركت‌هاي اروپايي رنو و پژو بزرگ‌ترين شركت‌هاي خودروسازي بين‌المللي حاضر در ايران بودند اما در سال ٢٠١٢ تحريم‌هاي اقتصادي اين شركت‌ها را وادار به خروج از اين كشور كرد.

خودروسازان چيني به‌سرعت وارد ميدان شده و جاي خالي رقيبان اروپايي خود را پر كردند. چري، ليفان و چانگان از جمله برندهاي چيني هستند كه در ايران محبوبيت پيدا كرده‌اند. هجوم خودروهاي چيني رقابتي را ميان توليدكنندگان تجهيزات چيني كه در بازار ايران جاي‌پايي پيدا كرده‌اند، توليدكنندگان اروپايي كه در گذشته شركاي ايراني داشته‌اند و ساير توليدكنندگان آسيايي كه تمايل دارند حضورشان را در خاورميانه گسترش دهند، ايجاد كرده است.

در اين بين وضعيت شركت‌هاي غربي معلوم نيست و با در نظر گرفتن حضور چيني‌ها در اين بازار، بايد تلاش زيادي براي رسيدن به آنها به خرج دهند. پرطرفدارترين نوع خودرو در ايران سدان‌هاي جادار هستند كه براي سفرهاي طولاني مناسب محسوب مي‌شوند. انتظار مي‌رود رنو ميني كراس اوور Kwid را كه به‌تازگي به نمايش گذاشته است، در ايران عرضه كند.

طبق گزارش اخيري كه از سوي موسسه فراستاند ساليوان منتشر شده است، بخش خودروي كوچك كه در ايران وجود ندارد، تا سال ٢٠٢٢ شاهد فروش بيش از ٢٥٠ هزار دستگاه در اين كشور خواهد بود. مجموع فروش بازار خودروي ايران تا سال ٢٠٢٢ به ٣/٢ ميليون خودرو رشد خواهد كرد كه بيش از دو برابر رقم كنوني است.

طبق اين گزارش، دولت كنوني ايران، سياست‌هاي مناسب فعاليت‌هاي تجاري دارد و مشاركت دولت در صنعت خودرو كمتر شده و حتي تعرفه‌هاي واردات خودروهاي هيبريدي به چهار درصد كاهش پيدا كرده است. طبق آمار اخير كه از سوي سازمان گمرك ايران منتشر شده است، واردات خودروهاي هيبريدي ١١٢ درصد و واردات قطعات براي مونتاژ خودرو ٥٧ درصد رشد كرده است.

اين آمار تعجب‌آور نشانه واضحي از تمايل دولت به مشاركت خارجي در صنعت خودروي اين كشور بوده و روند مشاركت خارجي هم رو به رشد است. شراكت با شركت‌هاي داخلي يكي از الزامات رگولاتوري در ايران است.

توليدكنندگان تجهيزات اروپايي و چيني درحال‌حاضر با شركت‌هاي خودروسازي صاحب‌نام ايراني شريك شده‌اند كه مي‌تواند مقررات آينده را به نفع آنها رقم بزند. از سوي ديگر پايين بودن ارزش ارز ايران و نياز شركت‌ها به سرمايه كمك مي‌كند شركت‌هاي خارجي قراردادهاي تجاري با ارزش جذاب را صورت دهند.

اين گزارش در پايان خاطرنشان كرد كه امريكايي‌ها بايد پيش از اينكه دير شود اقدام كنند و لازم است كه شركت‌هاي خودروسازي امريكايي و سياستگذاران اين كشور به مزاياي بودن به عنوان بخشي از اين داستان رشد توجه كنند.