شوش؛ پنجمین شهر باستانی مسکونی دنیا

نشریه دیلی تلگراف پیش از این فهرستی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان را که زندگی هنوز هم در آنها جریان دارد، منتشر کرده بود و حالا این لیست را به روز کرده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، شهر تاریخی شوش که در تیرماه سال جاری به ثبت جهانی یونسکو رسید نیز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان در این فهرست جای‌گرفته و رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.  در ادامه 20شهر از قدیمی‌ترین شهرهای مسکونی روی زمین که شهرهای خاورمیانه‌ای اکثریت آنها را تشکیل داده‌اند، معرفی خواهند شد.

اریحای فلسطین

اولین سکونت در این شهر به 9 هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد. اریحا قدیمی‌ترین شهر جهان است که همچنان زندگی در آن ادامه دارد. باستان‌شناسان بقایای 20 سکونتگاه باستانی متعلق به 11 هزار سال قبل از میلاد را در این شهر کشف کرده‌اند. این شهر در نزدیکی رود اردن در کرانه باختری قرار دارد و امروزه حدود 20 هزار نفر در آن ساکن هستند.
 
جبیل لبنان

اولین سکونت در جبیل متعلق به 5 هزار سال قبل از میلاد است. این شهر با نام جبال به عنوان دومین شهر قدیمی مسکونی دنیا، توسط فینیقی‌ها بنا شد و سپس توسط تجار یونانی که برای تجارت پاپیروس به این شهر می‌آمدند، بیبلوس نامیده شد. جبیل دارای سایت‌های باستانی شامل معابد فینیقی‌ها، قلعه بیبلوس و کلیسای سنت جان که در قرن 12 توسط صلیبیون بنا شد و یک دیوار مربوط به قرون وسطی است. جشنواره بین‌المللی این شهر یکی از جاذبه‌های مدرن گردشگری آن به حساب می‌آید.

حلب سوریه

حلب، سومین شهر قدیمی مسکونی که با جمعیت 4/ 4 میلیون نفری پرجمعیت‌ترین شهر سوریه است، حدود 4300 سال قبل از میلاد بنا نهاده شد. با توجه به اینکه محوطه باستانی این شهر در مرکز شهر مدرن آن واقع شده، باستان‌شناسان دسترسی اندکی به آن داشته‌اند. این شهر قبل از آنکه بین آشوری‌ها، یونانی‌ها و ایرانی‌ها دست به دست شود، حوالی سال 800 قبل از میلاد تحت حاکمیت امپراتوری هیتی قرار داشت؛ سپس توسط رومی‌ها، امپراتوری روم شرقی و اعراب به تصرف درآمد و توسط صلیبیون محاصره شد و در دوره‌ای هم به دست مغول‌ها و امپراتوری عثمانی افتاد.

دمشق سوریه

4300 سال قبل از میلاد، دمشق به شهری مسکونی بدل شد. برخی منابع تاریخی این شهر را قدیمی‌ترین شهر مسکونی جهان معرفی می‌کنند و معتقدند 10 هزار سال قبل از میلاد در این شهر سکونت وجود داشته است. با این حال اکنون این شهر چهارمین شهر قدیمی مسکونی شناخته می‌شود.

این شهر پس از ورود آرامی‌ها به یک محل سکونت مهم تبدیل شد. آرامی‌ها شبکه‌ای از کانال‌ها را در این شهر به وجود آوردند که هم‌اینک زیربنای شبکه مدرن آب‌رسانی این شهر را تشکیل می‌دهد. علاوه‌بر اسکندر، رومی‌ها، اعراب و عثمانی‌ها نیز این شهر را به تصرف خود درآوردند. حضور تمدن‌های گوناگون دمشق را به یکی از مقاصد محبوب گردشگری تبدیل کرده است.

شوش ایران

شوش به عنوان پنجمین شهر باستانی که در حال حاضر نیز مسکونی است، 4200 سال قبل از میلاد نخستین سکونت را به خود دید. این شهر پایتخت امپراتوری عیلامی بود و سپس به تصرف آشوری‌ها درآمد. پس از آن در دوره هخامنشیان تحت تصرف کوروش کبیر بود و به بخشی از ایران تبدیل شد. شوش مدرن جمعیتی حدود 65 هزار نفر دارد.

فیوم مصر

اولین سکونت در فیوم به 4 هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد. این شهر در جنوب غربی قاهره قرار دارد و بخشی از شهر کروکودیل پلیس، محل عبادت پته‌سوخس بود. پته‌سوخس یک تمساح مقدس بود که به عنوان مظهر خدای سوبک پرستش می‌شد. فیوم مدرن، شامل بازارهای بزرگ، مساجد و حمام‌ است و اهرام لهین و هوارا در حومه این شهر قرار دارند.

 صیدا لبنان

صیدا به عنوان هفتمین شهر قدیمی مسکونی جهان، اولین سکونت خود را 4 هزار سال قبل از میلاد تجربه کرد؛ شهری که در 25 مایلی جنوب بیروت واقع شده و یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین شهرهای فینیقی‌ها است.  این شهر پایگاهی است که امپراتوری بزرگ مدیترانه‌ای فینیقی‌ها از آن برخاست. گفته می‌شود حضرت عیسی (ع) و سنت‌پل از صیدا بازدید کرده‌اند. اسکندر نیز در سال 333 قبل از میلاد این شهر را به تصرف خود درآورد.

پلوودیوی بلغارستان

اولین سکونت در پلوودیو به 4 هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد. این شهر دومین شهر بزرگ بلغارستان است و پیش از آنکه به شهر اصلی امپراتوری روم تبدیل شود، تحت حاکمیت تراکیان(مردمان هندواروپایی که در زمان باستان در مرکز، خاور و جنوب خاوری اروپا زندگی می‌کردند) بود. این شهر که هشتمین شهر قدیمی مسکونی دنیا است، پس از آن به دست امپراتوری روم شرقی و امپراتوری عثمانی افتاد و سرانجام به بلغارستان الحاق شد.

این شهر یک مرکز فرهنگی عمده به شمار می‌رود و از جمله آثار باستانی مهم آن می‌توان به آمفی تئاتر دوران روم و قنات‌ها و حمام‌های دوران عثمانی اشاره کرد.

غازی عینتاب ترکیه

3650 سال قبل از میلاد، نخستین سکونت‌ها در غازی عینتاب به وقوع پیوست. این شهر در جنوب ترکیه و نزدیک به مرز سوریه قرار دارد و تاریخ آن به امپراتوری هیتی برمی‌گردد. دژ راواندا که در قرن ششم توسط امپراتوری روم شرقی بازسازی شد، در مرکز شهر قرار دارد و موزاییک‌های مربوط به دوران روم نیز در این شهر کشف شده است.

بیروت لبنان

دهمین شهر قدیمی مسکونی که اکنون پایتخت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی لبنان است، 3 هزار سال قبل از میلاد اولین سکونت را تجربه کرد. با این حال کارشناسان معتقدند، بیروت و تاریخچه آن به 5 هزار سال قبل برمی‌گردد. در حفاری‌های این شهر بقایایی از تمدن‌های فینیقی، هلنی، رومی و عثمانی کشف و در نامه‌هایی به فرعون مصر در قرن 14 قبل از میلاد از این شهر نام برده شده است. بیروت از زمان پایان جنگ داخلی لبنان، به یکی از مقاصد گردشگری محبوب و مدرن تبدیل شده
است.

بیت‌المقدس فلسطین

اولین سکونت در این شهر به 2800 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. بیت‌المقدس که مرکز معنوی یهودیان و سومین شهر مقدس مسلمانان است؛ موطن مکان‌های مذهبی از قبه‌الصخره گرفته تا دیوار ندبه، کلیسای مقبره مقدس (یا کلیسای رستاخیز) و مسجدالاقصی به‌شمار می‌رود. این شهر به عنوان یازدهمین شهر قدیمی مسکونی دنیا، در طول تاریخ 23 بار محاصره شده، 52 بار مورد حمله قرار گرفته، 44 بار تسخیر شده و 2 بار ویران شده است.

صور لبنان

اولین سکونت در صور متعلق به 2750 سال قبل از میلاد است. این شهر که زادگاه افسانه‌هایی از ائوروپه گرفته تا دیدو عنوان می‌شود، براساس تاریخ هرودوت در حدود 2750 سال قبل از میلا بنا نهاده شده است. صور در سال 332 قبل از میلاد پس از هفت ماه محاصره توسط اسکندر فتح و در سال 64 قبل از میلاد یکی از استان‌های رم شد. امروزه گردشگری اصلی‌ترین صنعت این شهر است و میدان اسب‌دوانی آن، مربوط به دوران رم در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

اربیل عراق

اربیل سیزدهمین شهر باستانی مسکونی در جهان است که اولین سکونت در آن به 2300  سال قبل از میلاد برمی‌گردد. این شهر که در شمال کرکوک واقع شده، طی دوره‌های مختلف تحت حاکمیت آشوریان، پارسیان، ساسانیان، اعراب و عثمانی‌ها درآمده است. این شهر یک توقفگاه اصلی در جاده ابریشم بوده و دژ باستانی آن‌که از سطح زمین 26 متر ارتفاع دارد همچنان خودنمایی می‌کند.

کرکوک عراق

کرکوک، چهاردهمین شهر باستانی مسکونی، 2200 سال قبل از میلاد به شهری برای سکونت تبدیل شد. این شهر که اکنون در فاصله 250کیلومتری شمال بغداد قرار دارد، در کناره شهر باستانی آرافکا، پایتخت آشور، قرار گرفته بود. مادها و بابلی‌ها نیز به اهمیت استراتژیک این شهر پی‌برده بودند. در این شهر که اکنون مرکز صنعت نفت عراق به‌شمار می‌رود، بقایای دژهای 5 هزار ساله همچنان قابل مشاهده است.

بلخ افغانستان

پانزدهمین شهر قدیمی مسکونی دنیا، 15قرن قبل از میلاد مسکونی شد. بلخ  که به زبان یونانی باستان به باکترا شناخته می‌شود، در شمال افغانستان واقع است و اعراب آن را«مادر شهرها» توصیف می‌کردند.
دوران شکوه این شهر بین 2500 سال قبل از میلاد و 1900 سال قبل از میلاد و پیش از ظهور امپراتوری پارس‌ها و مادها بوده است. بلخ مدرن موطن صنعت پنبه منطقه است.

آتن یونان

اولین سکونت در این شهر به 1400 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. آتن به عنوان مهد تمدن غرب و زادگاه دموکراسی شناخته می‌شود که هنوز هم در این شهر مشهود است. شانزدهمین شهرقدیمی مسکونی مملو از بناهای تاریخی یونانی، رومی، بیزانس و عثمانی است و همچنان یک مقصد گردشگری بسیار محبوب به‌شمار می‌رود.

لارناکای قبرس

لارناکا اولین سکونت را در 1400 قبل از میلاد به خود دید. این شهر (هفدهمین شهر باستانی مسکونی) که توسط فینیقی‌ها با نام «کیتیون» بنان نهاده شد، به دلیل ساحل زیبا و درختان نخل‌اش مشهور است. سایت‌های باستان‌شناسی و سواحل متعدد این شهر گردشگران را مجذوب
می‌کند.

تبس یونان

اولین سکونت در تبس متعلق به 1400 سال قبل از میلاد است؛ شهری که رقیب اصلی آتن باستان بود و رهبری اتحاد بویوتی را به عهده داشت. تبس که حالا به عنوان هجدهمین شهر قدیمی مسکونی شناخته می‌شود، در زمان حمله ایران در سال 480 پیش از میلاد از خشایارشاه حمایت کرد. امروزه این شهر چیزی بیشتر از یک شهر بازاری نیست.

کادیس اسپانیا

قدمت سکونت در کادیس به11قرن قبل از میلاد برمی‌گردد. این شهر که در زمین باریکی بنا نهاده شده، تا اقیانوس اطلس امتداد یافته و از قرن هجدهم موطن نیروی دریایی اسپانیا بوده است. نوزدهمین شهر قدیمی مسکونی جهان توسط فنیقی‌ها به عنوان یک مرکز تجاری بنا شد و سپس در حدود 500 سال قبل از میلاد به دست کارتاژها افتاد و به پایگاهی برای فتوحات ایبریایی‌ها تبدیل شد و سپس تحت حاکمیت رومی‌ها و موروها درآمد.

بنارس هند

اولین سکونت در بنارس متعلق به هزار سال قبل از میلاد است. این شهر در کرانه غربی رود گنگ قرار دارد و یک شهر مقدس مهم برای هندوها و بوداییان به‌شمار می‌رود. آنچنان که در افسانه‌ها آمده است، این شهر توسط خدای هندوها «شیوا»  5 هزار سال پیش به‌وجود آمد، اما پژوهشگران مدرن معتقدند این شهر حدود 3 هزار سال قدمت دارد.