MBA چیست و شرایط تحصیل در MBA گردشگری کدام است؟

 
 MBA  یک هدف واضح را دنبال می کند: «انجام بهتر کسب و کار». اصطلاح MBA مخفف عبارت  Master of Business  Administration   است که در آن مدیریت کسب و کار به شیوه علمی و کاربردی به دانش پژوهان آموخته می شود. 

اداره موفق یک کسب و کار چندان آسان نیست، حداقل در این برهه. ردیابی نیروهای دست اندرکار در رقابت امروز بسیار دشوار است. آنها جهانی، فنی، مالی و انسانی هستند. اما همه اش این نیست.
وقتی صحبت از «مدیریت یا اداره یک کسب و کار» به میان می آید، معمولا بحث به جایی می کشد که دو طرز تفکر متضاد هم در برابر هم قرار می گیرند؛ یکی مدیریت را امری ذاتی پنداشته و دیگری مهارت ها و توانمندی های مدیریتی را اکتسابی می داند و آن را علم می خواند که چنانچه مدون باشد قابل انتقال به دیگران خواهد شد.

 یافته های مطالعات و تحقیقات به ویژه در سه دهه اخیر، ثابت می کنند که تقریبا تمامی «ویژه کارهای مدیریتی» (برنامه ریزی و بودجه بندی، سازمان دهی و کارگزینی، کنترل و حل مسئله) و نیز «رهبری» (تعیین مسیر، متحد کردن کارکنان حول یک هدف، انگیزه دهی و الهام بخشی) اکتسابی هستند.

همچنین معلوم شده که حتی خلاقیت – و نتیجه آن یعنی نوآوری – نیز بیش از آنکه یک استعداد فطری باشد حاصل یادگیری های فرد و مهم تر از آن یک فعل گروهی است.

 برپایه این یافته ها، اکنون با اطمینان می توان گفت که اداره یک کسب و کار – خواه یک شرکت بازرگانی باشد، یک دفتر خدمات مسافرتی، هتل و یا یک شرکت سرمایه گذاری و یا یک واحد اداری- و هدایت آن به سمت موفقیت (برای مثال افزایش سهم بازار، بالا بردن میزان درآمدها، و یا کاستن از هزینه ها، عرضه یک محصول یا خدمت جدید، ورود به یک بازار تازه، گسترش بازار فعلی، جذب مشتریان بیشتر و نگهداشت مشتریان موجود، افزودن بر میزان رضایت آنان و ...) متضمن برخورداری گردانندگان آن در سطوح مختلف، از دانش و مهارت گسترده ای است که امکان دارد در یک چارچوب مشخص، مدون و ارائه گردد. به این چارچوب اصطلاحا MBA گفته می شود. 

از اولين تلاش ها براي راه اندازي اين رشته که همراه با تغيير و تحولات صنعتي و بينش هاي جديد مديريتي در آمريکا رخ داد، حدود 100 سال می گذرد که بر اساس مجموعه نیازهای مدیران بخشهای مختلف خدماتی و صنعتی طراحی گردید. 

نیاز مدیران و کارشناسان بخش های مختلف صنعتی و خدماتی علاوه بر دانش نظری و علوم آکادمیک آموخته شده در دانشگاه، مهارت ها و تکنیک هایی بود که در چارچوب آموزش های دانشگاهی میسر نبود.

بنابراین نیاز روزافزون به «مهارت» و «دانش فنی» در حوزه مدیریت موجب شد تا چارچوبی آموزشی با عنوان "مدیریت کسب و کار" طرح ریزی شود که عمده ترین تفاوتی که این رشته با رشته های دانشگاهی داشت، در بارز بودن "وجه مهارتی و تکنیکی" آن بود. اهمیت و ضرورت آموزش «دانش فنی و مهارت» به قدری حیاتی است که امروزه «میزان دانش آموختگان دوره های مهارتی به ویژه MBA»، یکی از شاخص هایی توسعه یافتگی در جوامع مختلف محسوب می شود. 

با توجه به تعدد کسب و کارها در جهان، تعداد گرایش های موجود در دوره های  MBA، بسیار متنوع است و در برخی کشورها تا ده ها گرایش تدریس می شود. اما در ایران گرایش های محدودی در دوره های  MBA ارائه می گردد، مانند مدیریت گردشگری، مدیریت مالی، فناوری اطلاعات(IT)، بازاریابی و فروش، تجارت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت پروژه.

این گرایش ها همگی با هدف توسعه مدیریت پویا و تحول در نظام اداری و سازمانی مراکز تولیدی و خدماتی طراحی شده اند. حتی به جرات می توان گفت دانش آموختگان MBA قادرند دستگاه های دولتی و اداری کشورها را نیز متحول سازند.

به همین علت است که امروزه بیشتر دانشگاه ها در غرب و شرق دنیا به ارائه دوره های تکمیلی MBA در سطح دکترا (DBA) همت گماشته اند. 

انتظار می رود دانش آموخته دوره MBA بتواند نسبت به بقیه افراد، سریعتر و درست تر تصمیم گیری و عمل کند و در راه اندازی و یا توسعه یک کسب و کار تولیدی، خدماتی و تجاری موفق تر عمل کند و ثروت آفرینی بیشتری داشته باشد. به عبارت دیگر MBA به شما به عنوان یک فرد عادی در هر تخصص و دانشی امکان می دهد تا ذهن خود را متوجه خلاء ها، نیازها، شکافها و کمبودهای بازار کنید و بر اساس تکنیک ها و تاکتیک هایی که بازار و کسب و کار شما می طلبد بهترین راه برای توسعه کسب و کار خود را پیدا کرده و سهم خود را از بازار افزایش دهید.

MBA به شما آموزش مي دهد تا قادر به اداره و راهبري موثر و کارآمد سازمان يا يک بخش تخصصي از آن نظير بخش هاي توليدي، بازاريابي و فروش، اطلاعات و مالي باشيد و بتوانيد در بخش تخصصي سازمان خود ايجاد تحول کنيد و يا بر اساس تخصص خود راه حل هاي مناسبي را به صورت مشاوره در اختيار بخش هاي مختلف يک سازمان بگذاريد.

MBA قصد دارد از خلاقيت و توانايي شما براي کارآفريني و ايجاد فعاليت هاي جديد در درون سازمان استفاده کند و در نتيجه آن، زمينه توسعه کسب و کار را فراهم آورد، رسيدن به توانايي لازم براي ارائه خدمات مشاوره اي و مطالعاتي در زمينه هاي مختلف به مديران سازمانها از جمله ديگر اهداف اين رشته است.  
 
شرایط تحصیل در دوره MBA گردشگری در ایران

اگر علاقه مند به تحصیل در رشته MBA باشید می توانید از دو طریق اقدام کنید:  
-    اول این که با داشتن مدرک تحصیلی لیسانس، در کنکور کارشناسی ارشد شرکت کنید و رشته MBA را انتخاب کنید، در این صورت شما قادر خواهید بود در یکی از دانشگاه هایی که رشته MBA را تدریس می کنند، تحصیل کنید مانند دانشگاه شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه آزاد اسلامی و ... .

البته این مراکز دانشگاهی به دلیل روش و محتوای آموزش رشته که به صورت نظری است متاسفانه نتوانسته اند هدف واقعی برگزاری رشته MBA را تامین کنند. گفتنی است هیچیک از دانشگاه های یاد شده رشته تخصصی MBA in Tourism را ارائه نمی دهند.
 
-    دوم اینکه MBA حرفه ای را در یکی از مراکز آموزش عالی آزاد همچون موسسه آموزش عالی بهار، ماهان و یا سازمان مدیریت صنعتی و .... ثبت نام کنید که حدودا یکسال به طول می انجامد و (به استثنای سازمان مدیریت صنعتی) مدرک مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارائه می دهند.

این موسسات به دلیل تفاوت در محتوای آموزشی، روش تدریس، اساتیدی که دارای تجربه کاری گسترده در زمینه تدریس خود هستند و نیز نیاز متقاضیان حاضر در کلاس که خودشان از مدیران و کارشناسان حوزه های خود هستند، سطح آموزشی بسیار متفاوت تری با دانشگاهها دارند و همین اصلی ترین عامل رضایت دانش پژوهان این موسسات است.

گفتنی است در بین موسسات آموزش عالی نیز تنها موسسه بهار است که از سال 1389 دوره MBA گردشگری و DBA گردشگری را برگزار می کند. 

-    موسسه آموزش عالی بهار سالانه سه بار اقدام به ثبت نام دوره MBA گردشگری برای دارندگان مدرک کارشناسی و پایین تر و دو بار DBA گردشگری برای دارندگان حداقل مدرک کارشناسی ارشد می نماید. متقاضیان MBA حرفه ای گردشگری می توانند با ارائه مدارک مورد نیاز، در این کلاس ها به صورت کامل یا به صورت تکدرس شرکت کنند. 

نکته مهم اینکه تحصیل در دوره حرفه ای MBA و یا DBA گردشگری برای افرادی که از نظر تحصیلات دانشگاهی دارای مدارک کارشناسی ارشد و دکتری هستند نیز توصیه می گردد. درحقیقت این دوره مجالی است برای آموزش مهارت ها و دانش کاربردی مدیریت گردشگری به موازات دانش و علوم دانشگاهی و نظری مدیریت گردشگری.