مردی که با امیرکبیر مقایسه شد

در مراسم یادبود عبدالرحیم جعفری، با مقایسه او با امیرکبیر و ارائه پیشنهاد نام‌گذاری روز تولد او به نام روز نشر، گفته شد: اگر در هر کجای دنیا فردی به اندازه عبدالرحیم جعفری دستاورد فرهنگی داشته باشد او را شخصیت ملی می‌دانند.

به گزارش ایسنا، همزمان با نودوششمین سالگرد تولد عبدالرحیم جعفری، بنیان‌گذار فقید انتشارات امیرکبیر، مراسم یادبود این ناشر تازه درگذشته برگزار شد.

در این مراسم که با حضور تعدادی از شخصیت‌های فرهنگی و هنری همراه بود سیدفرید قاسمی با اشاره به خدمات عبدالرحیم جعفری در حوزه نشر گفت: سال آینده دویستمین سال نشر کتاب فارسی در ایران است و ما زمانی که این 200 سال را مرور می‌کنیم افت و خیزهای زیادی در تاریخ نشر می‌بینیم و به جهش‌های نشر کتاب در طول این دوره پی می‌بریم.

این تاریخ‌نگار حوزه نشر با اشاره به این‌که جهش‌های نشر کتاب در ایران گوناگون است، اظهار کرد: از مهم‌ترین دگرگونی‌ها تأسیس شرکت طبع و نشر کتاب در دوره مظفرالدین‌شاه و همچنین کوشش‌های فردی بعضی از اشخاص است که به صورت سنتی فعالیت‌های زیادی در این زمینه داشتند. اما نوع سوم این تلاش‌ها که بسیار نادر است تلاش‌هایی است که با یک فرد شروع می‌شود و به یک سازمان می‌رسد و جمعی در آن مشغول به کار می‌شوند. اگر بخواهیم کارهای زنده‌یاد جعفری را در یکی از این رده‌ها جا بدهیم کار او از نوع سوم است؛ کاری که به دست یک فرد شروع شد و به یک سازمان بزرگ تبدیل شد.

این تاریخ‌نگار حوزه نشر در ادامه با اشاره به زندگی حرفه‌ای عبدالرحیم جعفری اظهار کرد: او کار خود را در آبان 1328 شروع کرد و در سی‌امین سال مدیریتش در طول یک سال 480 عنوان کتاب منتشر کرد؛ کاری که بسیاری از موسسات عریض و طویل نشر در قبل و بعد از آن در انجامش ناتوان بودند.

قاسمی با اشاره به گستردگی کارنامه عبدالرحیم جعفری، یکی از ارزشمندترین کارهای او را نوشتن کتاب «در جست‌وجوی صبح» دانست و گفت: این کتاب در چهار جلد نوشته شده است و امیدواریم دو جلد دیگر آن نیز منتشر شود. این کتاب، کتابی اشک‌آور است اما زنده‌یاد جعفری خاطرات خنده‌داری هم از دیده‌ها و شنیده‌ها در لابه‌لای کتاب گنجانده است تا کام خواننده تلخ نشود. او در این کتاب شرح وفا و جفایی را که بر او رفته نوشته است.

این پژوهشگر سپس قسمت‌هایی از کتاب «در جست‌وجوی صبح» خاطرات زنده‌یاد عبدالرحیم جعفری را خواند.

سیدفرید قاسمی همچنین پیشنهاد داد تا روز 12 آبان‌ماه سال‌روز تولد عبدالرحیم جعفری به عنوان روز نشر نام‌گذاری شود که با استقبال حاضران مواجه شد.

در بخش دیگری از این مراسم نصر‌الله پورجوادی رئیس سابق مرکز نشر دانشگاهی به ابعاد مختلف و گستردگی فعالیت‌های عبدالرحیم جعفری اشاره کرد و درباره الگوبرداری نشر دانشگاهی در یکسان‌سازی کتاب‌های دانشگاهی از عبدالرحیم جعفری و فعالیت‌های او در نشر کتاب‌های درسی دبستان و دبیرستان سخن گفت.

او اظهار کرد: ‌مرحوم جعفری در دهه 40 کارهای مهم و تأثیرگذاری در حوزه یکسان‌سازی و انتشار کتاب‌های درسی دبستان و دبیرستان انجام داد. در واقع کار او سرآغاز کار ما در حوزه کتاب‌های دانشگاهی بود. بی‌شک مرحوم جعفری حق بزرگی به گردن فرهنگ این کشور و کتاب به طور مطلق دارد.

سپس پروفسور محمود ساعتچی نویسنده و روانشناس خاطراتی از کمک‌ها و حمایت‌های مرحوم جعفری بیان کرد و پس از آن نوشته عبدالحسین آذرنگ که خود نتوانسته بود به این مراسم برسد خوانده شد. او در بخشی از این نوشته همگان را به داوری منصفانه و بدون حب و بغض درباره خدمات عبدالرحیم جعفری دعوت کرده بود.

در این نوشته همچنین آمده بود: اگر در هر کجای دنیا فردی به اندازه عبدالرحیم جعفری دستاورد فرهنگی داشته باشد او را شخصیت ملی می‌دانند.

سپس احمد مسجدجامعی در سخنانی گفت:‌ آقای جعفری در حق نشر کشور همان کاری را کرد کرد که شاید امیرکبیر در حق ایران انجام داد. زمینه پیشرفت و توسعه ایران و نگرش‌های نو توسط میرزا تقی‌خان امیرکبیر فراهم شد و به همت آقای جعفری همین اتفاقات در حوزه نشر رخ داد. آقای جعفری نظام نشر را یک نظام به‌هم پیوسته دید و مجموعه فعالیت‌های نشر را به شکل صنعتی بارور کرد.

این عضو شورای شهر تهران به نوع فعالیت انتشارات امبیرکبیر و گستردگی انتشار کتاب از سوی این ناشر برای تمامی گروه‌ها، اقشار و سنین جامعه ایران اشاره کرد و گفت: عبدالرحیم جعفری حوزه نشر را برای همه ایرانیان می‌خواست.

او سپس به 30 سال دوم زندگی عبدالرحیم جعفری و نگارش خاطراتش در کتاب «در جست‌وجوی صبح» اشاره و اظهار کرد: در این کتاب نگاه ویژه‌ای به حوزه تاریخ، فرهنگ، اجتماع و مسائل سیاسی کشور شده است. او در این کتاب به نحوی به تاریخ و شرایط اجتماعی تهران زمان خود می‌پردازد که از این جهت به گردن تهران حق دارد. در این کتاب روایت‌هایی وجود دارد که مشابه آن‌ها در هیچ جای دیگری نیست.

به گزارش ایسنا، همچنین نصر‌الله حدادی محقق و فعال عرصه کتاب گفت: کاری که بر سر آقای عبدالرحیم جعفری انجام شد جفا به فرهنگ و کتاب بود. اگر اموال عبدالرحیم جعفری مصادره نمی‌شد او الان در تهران 50 کتاب‌فروشی و 2000 کتاب‌فروشی در شهرستان داشت.

او سپس به زمان انتشار کتاب «در جست‌وجوی صبح» اشاره کرد و گفت:‌ زمانی که این کتاب چاپ شد من به این دلیل که کارمند یکی از بخش‌های وزارت ارشاد بودم به عنوان اولین نفر این کتاب را خواندم و خواستم مطلبی درباره آن بنویسم. وقتی این مطلب را نوشتم یک روزنامه‌نگار که هنوز هم مفسد‌الامور است نوشت که چرا یک کارمند وزارت ارشاد باید از مفسد دفاع ‌کند. من در جواب او گفتم جواب ابلهان... و بقیه جمله را نگفتم. خود آقای جعفری نیز می‌خواست پاسخ این فرد را بدهد اما ما از او خواستیم که به یک شعر قناعت کند و همین‌طور هم شد.

سپس محمدرضا جعفری فرزند عبدالرحیم جعفری یادداشتی را به این شرح خواند: ای پدر می‌دانم و می‌دانی که در این سال‌ها چه بر سر تو رفت. رفتاری که با تو شد تو را در صف مظلومان تاریخ فرهنگی این کشور قرار داد... شاید همان‌طور که همیشه می‌گفتی هیچ‌کس درد تو را نمی‌فهمید اما خوشحالیم که آنچه همه این سال‌ها از صمیم قلب بر تو می‌گفتند اکنون بر تو ثابت شده است. آیا خوشحال و خشنود نیستی که این همه از خدمات تو می‌گویند و می‌نویسند؟ اکنون ثمره آن همه ایثار در نشر کتاب را می‌بینی. الان آن عده از فرهنگ‌دوستان که از سرنوشت امیرکبیر اطلاع نداشتند تو را می‌شناسند. اکنون تو بخشی از تاریخ فرهنگ کشور ما هستی. به راستی چه از این بهتر ای فرزند رنج و زحمت. زادروزت مبارک پدر.

او سپس کیک تولد نودوشش‌سالگی عبدالرحیم جعفری را برید.

در این مراسم که قسمت‌هایی از زندگی عبدالرحیم جعفری در قالب گزارشی تصویری پخش شد افرادی از جمله لیلی گلستان، جواد مجابی، عزت‌الله فولادوند، علی نصیریان، مهدی محقق، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی و تعداد زیادی از فعالان حوزه نشر و ناشران حضور داشتند. این مراسم از سوی خانواده عبدالرحیم جعفری و با همکاری مجله «تهران» در هتل هما برگزار شد.