وجود بیش از حد سموم کشاورزی در 7 محصول پر مصرف (+اسامی)

عصر ایران - "پی ام سی" ، نام طرحی است که از سوی وزارت بهداشت و با همکاری سازمان جهاد کشاورزی برای بررسی وجود سموم در محصولات پر مصرف کشاورزی اجرا شد. نتایج اما، نگران کننده بود: 7 محصول پر مصرف کشاورزی، آلودگی بالایی دارند و این ، خطر بزرگی است که 80 میلیون ایرانی را تهدید می کند.

مطابق این بررسی ها 10 درصد از نمونه های مورد آزمایش از نظر باقیمانده سموم کشاورزی بالاتر از حد مجاز شناسایی شدند . هرچند که رئیس سازمان حفظ نباتات به روند اجرایی این آزمایش ها انتفاداتی وارد کرده است ولی موضع آنقدر مهم بوده که سازمان تعزیرات حکومتی نیز خواستار تشکیل جلسه ای به منظور بررسی این موضع شده و از تمامی مسئولان مرتبط خواسته شده  تا به منظور رفع مشکل در این جلسه شرکت کنند.

 آن طور که دکتر حسین رستگار رییس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در گفت و گو با عصر ایران می گوید طرح کنترل و نظارت بر سموم  باقیمانده در محصولات کشاورزی در سطح بازار مصرف با همکاری وزارت جهاد کشاورزی در حال پیگیری است.

وی ادامه داد: طبق بررسی های انجام شده در حال حاضر مصرف بیش ار حد سموم مجاز و همچنین استفاده از سموم قاچاق در برخی از مزارع وجود دارد که ضرورت نظارت و کنترل این آفت کش ها را به عنوان اولویت مهم وزارت بهداشت و جهاد کشاورزی قرار داده است.

به گفته وی بیشترین تمرکز در اجرای این طرح بر فرآورده های زراعی و باغی پر مصرف مانند سیب درختی، سیب زمینی ، خیار ، گوجه فرنگی ، کاهو و برنج بوده است.

وزارت بهداشت : 7 محصول آزمایش شده بالاتر از میزان مجاز سموم داشتند

دکتر هدایت حسینی مدیر کل نظارت بر فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در گفت و گو با عصر ایران توضیح داد: از سال 93 و در راستای اجرای ماده 37 قانون برنامه پنجم اجرای طرحی تحت عنوان پایش باقیمانده سموم کشاورزی و آفت کش ها در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو برنامه ریزی شد که در این راستا 7 محصول پر مصرف با همکاری جهاد کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت.

وی در مورد اسامی این محصولات گفت: در این طرح 4 محصول شامل خیار ، گوجه فرنگی ، سیب درختی و برنج از نظر آفت کش ها و باقیمانده سموم و 3 محصول سیب زمینی، پیاز  و کاهو از نظر باقیمانده کودهای شیمایی شامل نیترات و فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفت  که مطابق این بررسی ها  10 درصد از نمونه های مورد آزمایش از نظر باقیمانده سموم کشاورزی بالاتر از حد معمول بوده است.

دکتر حسینی ادامه داد: از نمونه های مورد ارزیابی در این محصولات کمترین عدم انطباق با استاندار های لازم در برنج با زیر 2 درصد  و بیشترین مورد در سیب درختی با 10 درصد دیده شد.

وی ادامه داد: گوجه فرنگی و خیار نیز به ترتیب بعد از سیب درختی بالاترین سموم باقیمانده در خود را دارا بوده اند.

دکتر حسینی در مورد چگونگی نحوه اجرای این طرح گفت: طرح پایش محصولات کشاورزی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی برنامه ریزی شد و انتخاب این محصولات نیز به دلیل بالا بودن میزان مصرف آنها در جامعه انجام گرفت.

وی ادامه داد: برای اینکه بررسی دقیق و کشوری در این طرح داشته باشیم این آزمون در 10 قطب کشوری انجام شد و در مجموع 5760 نمونه آزمایش در 4 محصول خیار، گوجه فرنگی، سیب درختی و برنج در زمینه پایش کودهای شیمایی و 1800 نمونه آزمایش در مورد 3 محصول سیب زمینی ، پیاز  و کاهو انجام گرفت .

مدیر کل نظارت بر فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو با اشاره به اجرای فاز جدید این طرح با افزایش محصولات مورد آزمایش خاطر نشان کرد: در برنامه جدید در سال 94 ، هجده محصول مورد بررسی قرار می گیرد . همچنین نمونه های مورد آزمایش نیز از 7560 نمونه در سال گذشته به 11 هزار و 280 نمونه افزایش خواهد یافت.

واکنش سازمان حفظ نباتات: برخی از آزمایش های وزات بهداشت دارای ایراداتی است/ در حال بررسی هستیم

دکتر محمد علی باغستانی رییس سازمان حفظ نباتات کشور  در واکنش به مطالب مطرح شده از سوی وزارت بهداشت مبنی بر باقیمانده سموم کشاورزی در 7 محصول پر مصرف باغی و زراعی شامل خیار ، گوجه فرنگی ، سیب درختی ، سیب زمینی ، کاهو ، پیاز و برنج برخی از آزمایش های انجام شده از سوی وزارت بهداشت را نادرست دانسته و در ادامه به ضرورت حمایت دولت و اختصاص بوجه مناسب در زمینه مبارزه با سموم و آفت کش های غیر مجاز در محصولات کشاورزی تاکید کرد.

دکتر باغستانی در گفت و گو با عصر ایران میزان مصرف سموم کشاورزی در کشور را کمتر از میانگین جهانی ذکر کرد و گفت: میزان مصرف سموم در محصولات کشاورزی در کشور 50 تا 60 درصد متوسط دنیاست.

وی با اشاره به آزمایش های انجام شده از سوی وزارت بهداشت در زمینه پایش سموم در محصولات کشاورزی برخی از نتایج این آزمایش ها را غیر واقعی خواند و گفت: وزارت بهداشت طرحی را مبنی بر پایش 7 محصول  انجام داد که این اقدام دارای مشکلاتی بود.

وی در مورد مشکلات این آزمایش هاگفت: برای چنین کاری نمی توان جزیره ای عمل کرد بلکه باید دو سازمان در کنار یکدیگر اقدام به نمونه برداری کنند همچنین سمومی در این آزمایش ها عنوان شده است  که اصلا امکان استفاده در محصول ذکر شده را ندارد.

وی ادامه داد: به طور مثال وزارت بهداشت در پایش خود سم کنه کش را در محصول برنج تشخیص داده است این در حالی است که در هیچ جای کشور از این نوع سم در برنج استفاده نمی شود.

وی ادامه داد: در زمینه نمونه برداری نیز کارشناسان وزارت بهداشت هیچگونه نمونه برداری از مزارع نکرده اند بلکه نمونه برداری از بازار انجام شده و بنابراین منشاء این محصول خصوصا در مورد برنج مشخص نیست.

وی ادامه داد: در مورد دیگر سم علف کش را در سیب درختی تشخیص داده اند در حالیکه اگر علف کش را به درخت بزنیم درخت خشک می شود.

رییس سازمان حفظ نباتات کشور در ادامه با اشاره به اقدامات انجام شده در زمینه ترویج شیوه های مبارزه بیولوژیک گفت: در سال گذسته در این زمینه و خصوصا در بحث گندم اقدامات موثری انجام شد و حتی با شناسایی کانون های اصلی اقدام به حذف محصولات پر خطر کردیم.

مبارزه بیولوژیک ، لنگ پول

دکتر باغستانی در ادامه سلامت موارد غذایی را از مزرعه تا سفره ذکر کرد و گفت: باید به مبحث سلامت اهمیت ویژه ای داده و لذا از اعتباراتی که در زمینه یارانه سلامت ارائه می شود کمکی هم به سازمان حفظ نباتات شود زیرا ما به شدت علاقمند هستیم تا فعالیت های خود را افزایش دهیم ولی اعتبار نداریم زیرا تمامی یارانه بخش سلامت در اختیار وزرات بهداشت قرار گرفته است.

وی گفت: اینکه آزمایشگاه های مجهز برای پایش محصولات کشاورزی تاسیس شود بد نیست ولی اینکه از اصل موضوع که مبارزه با آفت ها و سموم غیر مجاز و استفاده از روش های غیر شمیایی است  غافل شویم امری پسندیده نیست زیرا هر جا که بحث مبارزه بیولوژیک مطرح است یک پای مهم آن دولت است و لذا اعتقاد داریم برای حفظ امنیت سفر های غذایی باید بخشی از یارانه سلامت در بخش کشاورزی نیز هزینه شود.

وی ادامه داد: مبارزه با آفت ها از طریق روش های غیر شیمیایی هزینه های بالایی برای کشاورز دارد و لذا اگر می خواهیم استفاده از روش های شمایی را حذف کنیم باید در این زمینه یارانه بدهیم .

وزارت بهداشت به وظیفه خود در زمینه امحاء محصولات آلوده عمل کند

رییس سازمان حفظ نباتات در ادامه با اشاره به ماده 28 قانون حفظ نباتات در زمینه امحاء محصولات غیر مجاز گفت: مطابق این ماده اگر محصولی سموم درون آن از حد مجاز بالاتر باشد وزارت بهداشت موظف است با همکاری شهر داری ها آن محصول را امحاء کرده و از توزیع آن نیز جلوگیری کند که اگر این اقدام صورت می گرفت فردی که مرتکب تخلف شده بود حتما برای جلوگیری از تکرار و اخذ آموزش های لازم در کلاس های آموزشی ما شرکت می کرد.

وی ادامه داد: هم اکنون کلاس های آموزشی ما در سراسر کشور برای کشاورزان برقرار است ولی از این کلاس ها استقبالی نمی شود زیرا کشاورزان می گویند که فرقی بین محصول ارگانیک و محصولی که با سم پاشی شیمایی تولید می شود در بازار وجود ندارد و لذا عملا صحبت های کارشناسان ما  نیز جدی گرفته نمی شود.

90 درصد از محصولات کشاورزی سالم است

رئیس سازمان حفظ نباتات در ادامه با بیان اینکه در 16 میلیون هکتار از زمین های کشاورزی کشور مبارزه شیمایی با آفت ها  انجام می شود خاطر نشان کرد: مطابق اظهارات وزارت بهداشت  تنها 10 درصد از محصولات تولیدی دارای مشکل بوده اند در حالیکه 90 درصد محصولات سالم هستند که البته در آن 10 درصد اعلامی نیز ما مشکلاتی را در انجام آزمایش ها شاهد هستیم. به طور مثال وزارت بهداشت عنوان کرده در سیب درختی سمی را رویت کرده که این سم مربوط به مرکبات است و این در حالی است که این سم در دنیا علاوه بر مرکبات برای سیب درختی نیز استفاده می شود و حال چون این سم در سیب دیده شده می گویند غیر مجاز است .


وی ادامه داد: 30 درصد موارد از 10 درصدی که وزارت بهداشت دارای مشکل اعلام کرده مربوط به اینگونه موارد است.

دکتر باغستانی در مورد استفاده از سموم قاچاق نیز گفت: 5 تا 10 درصد سموم مورد استفاده قاچاق است که ما نیز در این موارد دغدغه داریم و از آنجایی که متولی مبارزه با قاچاق در کشور ستادمبارزه با قاچاق کالا و ارز است لذا در این مورد نیز مکاتباتی با این سازمان داشته ایم.

وزارت بهداشت: امکان ردیابی محصول مقدور نیست چگونه امحاء کنیم؟

اظهارات رئیس سازمان امور اراضی در رابطه با لزوم  امحاء محصولات دارای مشکل را با دکتر حسینی مدیر کل نظارت بر فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در میان گذاشتیم وی در رابطه با عدم امحاء محصولات کشاورزی دارای مشکل از سوی وزارت بهداشت گفت: به دلیل اینکه در کشور امکان رد یابی محصولات کشاورزی وجود ندارد لذا امکان شناسایی سر منشاء برای امحاء محصولات دارای مشکل نیز وجود ندارد. ضمن اینکه در هیچ جای دنیا کسی با محصول نهایی مبارزه نمی کند و معمولا از منبع تولید، اصلاحات لازم انجام می شود.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا وزارت بهداشت در آزمایش های خود از مزارع برای نمونه برداری استفاده نمی کند تا مشکل سر منشاء حل شود گفت:  امکان چنین کاری برای وزارت بهداشت میسر نیست زیرا مطابق آمار وزارت جهاد کشاورزی 100 میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور تولید می شوند که اگر  ما تمامی امکانات خود را هم بسیج کنیم  باز نمی توانیم چنین کاری را انجام دهیم  و بنابر این ما از سیستم رندوم چک و آن هم از سطح بازار های میوه و تره بار استفاده می کنیم .

 دکتر حسینی ادامه داد: در برنامه پایش امسال بر روی نظام رد گیری محصولات کشاورزی متمر کز شده ایم و از وزارت جهاد کشاورزی نیز در خواست داریم تا فرایندی را تعریف و اجرایی کند تا محصولات کشاورزی قابلیت رد یابی داشته باشند

وی در مورد اینکه سازمان حفظ نباتات استفاده از برخی سموم را که آزمایش های وزارت بهداشت وجود آنها را در محصول تشخیص داده رد کرده و دارای اشکال می داند گفت: این سموم در آزمایش ها مشخص شده است حال اگر سم علف کش در سیب درختی یافته می شود  یکی از دلایل آن می تواند ناشی از عدم آگاهی کشاورز در استفاده از سم باشد .

حتما میوه ها را کاملا شسته و پوست آن را بگیرید

مدیر کل نظارت بر فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در پایان با تاکید بر شستشوی دقیق میوه ها و سبزیجان و پوست کندن آن در زمان استفاده گفت: علاوه بر اینکه شستشوی خوب می تواند بخشی از سموم محصول را از بین ببرد پوست گرفتن آن در زمان مصرف باید حتما انجام شود.