یک متخصص روانپزشکی و بیماری‌های اعصاب و روان ضمن ارائه توضیحاتی درباره شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی، مهم‌ترین عوامل بروز این اختلالات در کودکان را برشمرد و به نقش آلودگی هوا در بروز اختلالات روانپزشکی اشاره کرد.

دکتر حسین نجمی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره میزان شیوع اختلالات روان در کشور، گفت: بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، شیوع اختلالات روان در کشور حدود 23 درصد است؛ یعنی 23 درصد افراد جامعه از یک نوع اختلالات روانی اعم از افسردگی، اضطراب، اعتیاد و... رنج می‌برند.

وی با بیان اینکه اگر به موقع اختلالات روانی را درمان کنیم و به بهداشت روان افراد جامعه توجه کنیم، از حاد شدن بیماری‌های روانی جلوگیری می‌شود، افزود: در غیراین‌ صورت یک مساله ساده می‌تواند به مشکل، سپس به بحران و فاجعه‌ تبدیل شود.

شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی کدامند؟

نجمی، شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی را اضطراب و افسردگی عنوان کرد و ادامه داد: بحران بهداشت ملی ما به دلیل مجاورت با بزرگ‌ترین تولید کننده مواد مخدر، اعتیاد است که به شدت فراگیر است. مهم‌ترین عامل در فراگیری اعتیاد نیز فراهم بودن مواد است. البته بحرانی که در اروپا درباره مشروبات الکلی وجود دارد، در ایران نیست ولی درباره تریاک و مواد محرک، زمینه مساعد است.

افسردگی و فصل

وی با بیان اینکه اختلال افسردگی در همه جوامع وجود دارد، گفت: البته نوع فصلی آن نیز هست. به این صورت که افسردگی در برخی افراد در فصل خاصی ایجاد می‌شود. البته بیماری افسردگی با وضعیت هوا و نور به نحوی ارتباط دارد. به طوری که در کشورهای شمال اروپا که همیشه هوا ابری است شیوع افسردگی بیش از کشورهای مدیترانه‌ای است. بنابراین آب‌وهوا و فصل‌های خاصی ممکن است زمینه افسردگی را مهیا کند.

عوامل بروز اختلالات روان‌پزشکی در کودکان

نجمی تاکید کرد که البته اجبارا و به طور کلی ارتباط مستقیمی بین فصل و افسردگی وجود ندارد. همچنین اگر زمینه ژنتیکی و خانوادگی در فرد وجود داشته باشد، حوادث زندگی ممکن است ژن افسردگی را در فرد فعال کند.

وی در توضیح عوامل موثر در بروز اختلالات روانی اظهار کرد: در این باره دو دسته عوامل داریم که شامل عوامل ژنتیکی و مادرزادی است. در عوامل ژنتیکی به این صورت است که اگر پدر یا مادری یک بیماری ژنتیکی داشته باشند، ممکن است کودک‌شان نیز به آن بیماری مبتلا شود یا زمینه ابتلا به آن در کودک فراهم باشد. این درحالیست که یکسری بیماری‌ها به ژن ارتباط ندارند بلکه در زمان شروع حاملگی مادر به دلیل مواجهه با استرس، آلودگی‌ها و... و در صورتیکه رعایت‌های خاص انجام نشود، زمینه مساعد را برای ابتلا به بیماری‌های روانی در نوزاد ایجاد می‌کند.

این متخصص روانپزشکی افزود: یکی دیگر از عوامل بروز اختلالا ت روانپزشکی که اخیرا به آن توجه بیشتری می‌شود، آلودگی هوا، اثر آن در زنان حامله و ابتلا بیشتر به بیماری اوتیسم در نوزادان به این دلیل است. بنابراین یکی از عوامل موثر در سال‌های اخیر که منجر به ابتلا به اختلالات روانی می‌شود، آلودگی هوا و آلاینده‌ها است.

نجمی با بیان اینکه همچنین در دوران حاملگی باید نهایت آرامش در پدر و مادر وجود داشته باشد، گفت: این آرامش باعث سلامت بیشتر نوزاد خواهد شد. همچنین باید به تاثیر یک زایمان مشکل بر نوزادان اشاره کرد؛ چرا که اگر به دلیل یک زایمان مشکل یا یک مامای ناشی، حداقل آسیبی به مغز برسد، می‌تواند یکی از علل اختلالت روانی باشد. حداقل آسیبی که در اثر یک زایمان غیر اصولی وارد می‌شود این است که باعث عقب‌ماندگی ذهنی، فلج مغزی، اوتیسم و انواع اختلالات دیگر شود.

وی افزود: بعد از این، عوامل خانوادگی در بروز اختلالات روانی نقش دارد مثلا پرخاشگری، عصبی بودن در خانواده و... منجر به بروز اختلالات می‌شود. اما باید تاکید کنم که شناخت و تشخیص به موقع اختلالات و درمان به موقع آنها بسیار مهم است.

دو علامت عمده بیش فعالی

نجمی در ادامه به اختلال بیش فعالی در کودکان اشاره و اظهار کرد: دو علامت عمده بیش فعالی، یکی پر تحرکی است؛ به طوریکه همه اطرافیان کودک را شاکی کند و دیگری کم توجهی در کودک است. بنابراین اگر خانواده‌ها با این عوامل آشنا باشند، می‌توانند به موقع از این بیماری جلوگیری کنند. اگر این کودک به موقع به روانشناس مراجعه کند و تحت درمان قرار گیرد، به حالت عادی بازمی‌گردد.