سایه کلاه‌برداری هنری بر موسیقی ایران

رابطه‌ی برخی هنرمندان حوزه موسیقی با وب‌سایت «رادیو جوان» چندان مشخص نیست؛ تعدادی از آن‌ها آثارشان را آگاهانه به این وب‌سایت می‌دهند و برخی هم ندانسته به یک بازی وارد می‌شوند که قواعد آن را بلد نیستند. هر چند وقت یک‌بار، موضوع پخش آثار اهالی موسیقی از این سایت سر و صدایی برپا می‌کند. در این میان، برخی اهالی موسیقی به انتشار آثارشان توسط «رادیو جوان» معترض‌اند، اما گویا صدای‌شان به جایی نمی‌رسد.

به گزارش عصرایران به نقل از ایسنا، چند وقت پیش، خبر ممنوع‌الکاری 20 هنرمند موسیقی به‌دلیل همکاری با «رادیو جوان» منتشر شد. مدت کوتاهی بعد از آن، علی مرادخانی - معاون وزیر ارشاد در امور هنری - این موضوع را تکذیب کرد و گفت که خبر ممنوع‌الکاری این هنرمندان واقعی نیست.

با این حال، همین اتفاق خیلی از خوانندگان پاپ را بر آن داشت تا در صفحات اجتماعی‌شان نسبت به انتشار آثارشان از این وب‌سایت اعتراض و نارضایتی خود را اعلام کنند. همه‌ی این‌ها در حالی است که آثار این هنرمندان هم‌چنان در اپلیکیشن «رادیو جوان» موجود است.

مدیر برنامه‌های گروه «دنگ‌شو» یکی از کسانی است که شخصا با مدیر وب‌سایت یادشده وارد مذاکره و به‌طور جدی خواستار حذف آثار گروه «دنگ‌شو» از این سایت شد؛ اما پاسخی بسیار غیرمنطقی به او دادند.

حمید خسروبیگی ماجرا را این‌گونه روایت کرد: پیدا کردن مدیر «رادیو جوان» کار خیلی سختی است. با این حال، سه‌ماه پیش به این آقا دسترسی پیدا کردم و از او خواستم که آثار «دنگ‌شو» را از وب‌سایتش حذف کند. البته این موضوع، پیش از مطرح شدن ممنوع‌الکاری خوانندگان پاپ بود.

او ادامه داد: آن‌ها قبول کردند و به من گفتند، آثار را حذف می‌کنیم و عکس حذف شدن قطعات را هم برای ما ارسال کردند؛ اما چند وقت پیش از طریق دوستان مطلع شدم، آثار از وب‌سایت حذف شده، اما روی اپلیکشن «رادیو جوان» همچنان وجود دارد. من بار دیگر به آن آقا پیام دادم و گفتم می‌خواهم موسیقی ما را حذف کنند و او پاسخ داد که قطعات از سایت حذف شده‌اند. من از او خواستم، قطعات علاوه بر سایت از روی اپلیکشن نیز برداشته شوند که او گفت، نمی‌شود این اتفاق بیفتد. از او پرسیدم یعنی شما نمی‌خواهید به حقوق صاحب اثر احترام بگذارید و او هم جواب داد که درست است؛ احترام نمی‌گذاریم!

خسروبیگی درباره سیاست گروه «دنگ‌شو» در زمینه نحوه‌ی شنیده شدن آثار این گروه، گفت: ما دوست نداریم، آثارمان از طریق «رادیو جوان» شنیده شود. در حال حاضر اپلیکشن‌های دیگری به‌وجود آمده‌اند که حقوق مولف را حفظ می‌کنند و حتی با هنرمند قرارداد می‌بندند. اتفاقا سرعت و کیفیت بهتری هم دارند و ما ترجیح می‌دهیم از آن‌ها استفاده کنیم.

مدیر برنامه‌های «دنگ‌شو» اظهار کرد: آن‌ها کلاهبرداران هنری هستند، زیرا منابع مالی‌شان از آن سوی آ‌ب‌ها تأمین می‌شود و به جان هنرمندان داخلی افتاده‌اند.

او در پاسخ به این پرسش که آیا قصد ندارد، عکس‌العمل ‌جدی‌تری نسبت به این اقدام نشان دهد، گفت: ما دوست داریم یک نهاد کلی‌تر، اقدامی در این زمینه انجام دهد، یعنی مجمع ناشران آثار شنیداری از آن‌ها شکایت کند. به نظر من، به یک برخورد جدی نیاز است. یکی از دلایل برخورد غیرمنطقی آن‌ها این است که ایران قانون کپی‌رایت ندارد.

در این‌باره، محسن رجب‌پور - مدیرعامل مجمع ناشران آثار شنیداری - در پاسخ به این پرسش که آیا شکایت کردن از «رادیو جوان» جزو ظرفیت‌های این مجمع است؟ گفت: این موضوع فعلا به صنف ربط ندارد و نه‌تنها صنف ما، بلکه هیچ صنفی نمی‌تواند از این وب‌سایت شکایت کند.

او ادامه داد: پاسخ پرسش شما را به‌عنوان شخص «محسن رجب‌پور» و نه مدیرعامل مجمع ناشران آثار شنیداری می‌دهم؛ دوستان «دنگ‌شو» و سایر هنرمندان به این موضوع توجه داشته باشند که آیا حقی برای تهیه‌کنندگان موسیقی قائل هستند‌ تا همواره زیر پرچم آن‌ها قرار گیرند و امورشان توسط آن‌ها انجام شود‌؟

وی اظهار کرد: من در انگلستان‌، کانادا و آمریکا شرکت موسیقی دارم و علاوه بر این‌که آثار خودم را ثبت قانونی کرده‌ام، برای تعداد دیگری از دوستان هنرمند نیز که با من فعالیت مشترکی نداشتند، این کار را انجام داده‌ام. هیچ صنفی نمی‌تواند از وب‌سایت یادشده شکایت کند، زیرا افرادی هم هستند که خودخواسته با آن‌ها قرارداد بسته‌اند.

او افزود: ما در مقابل این سایت، سه دسته هنرمند داریم؛ دسته‌ی اول افرادی هستند که خودخواسته با عوامل و نمایندگان این شرکت قرارداد بسته و پول گرفته‌اند. بنابراین «رادیو جوان» آن آثار موسیقی را به نام خودش ثبت کرده و هیچ قدرتی نمی‌تواند از او بخواهد که آثار را حذف کند. ابتدا هنرمندان به اصطلاح زیرزمینی با این وب‌سایت همکاری می‌کردند، اما وقتی برخی خوانندگان مجاز هم دیدند، این موضوع منافعی برای‌شان دارد، به آن پیوستند. حتی بعضی از این خوانندگان اثری را به آن‌ها واگذار کردند که به شرکت تولید‌کننده‌ی اثر متعلق بود و حتی حق این کار را نداشتند.

رجب‌پور اظهار کرد: دسته‌ی دوم افرادی هستند که آثارشان را به‌طور رایگان در اختیار این سایت قرار داده‌اند. من قبول ندارم که «رادیو جوان» به‌صورت خودسرانه اثری را روی وب‌سایتش قرار دهد. دسته‌ی سوم نیز آثاری هستند که به شرکت‌هایی تعلق دارند که ثبت بین‌المللی نشده‌اند؛ اما شرکت‌هایی مثل شرکت من که ثبت بین‌المللی شده‌اند، اختیار آثار را دارند و هرگاه بخواهیم می‌توانیم از سوءاستفاده‌ها شکایت کنیم، زیرا مبلغ جریمه‌ی چنین رویدادهایی انتها ندارد!

او ادامه داد: مثلا چند سال پیش، یکی از شرکت‌های تولید موسیقی در آمریکا از اقدام غیرقانونی یک شبکه‌ی پخش موسیقی شکایت کرد و آن شبکه 500هزار دلار جریمه شد.

این کنسرت‌گزار همچنین بیان کرد: من فقط به صرف همکاری با جامعه هنری، می‌دانم که بعضی دوستان ناخواسته در چاه افتاده‌اند. برای همین از توانایی شخصی‌ام استفاده می‌کنم و آن هم این است که آثارشان را توسط شرکت‌هایم در خارج از کشور ثبت قانونی کنم. نحوه‌ی ثبت هم این‌گونه است که با هنرمندان وارد قرارداد می‌شوم و پس از ثبت اثرشان، شبکه‌های مجاز آثار آن‌ها را می‌فروشند و پول آن را به حساب شرکت‌های خارجی من واریز می‌کنند. درصدی از این فروش بین‌المللی به‌عنوان کارمزد توسط من برداشت می‌شود. دلیلش هم این است که من در آن شرکت‌ها پرسنل دارم. بقیه‌ی مبلغ نیز متعلق به هنرمند است. البته این نکته را مدنظر داشته باشید که آثار هنرمندان ایرانی معمولا خریده نمی‌شود و ایرانی‌ها دوست دارند، مجانی دانلود کنند. پس فکر نکنید این کار برای من منفعت شخصی دارد.

رجب‌پور در بخش دیگری از سخنانش گفت: برخی هنرمندان فکر می‌کنند اگر تحت پوشش شرکت‌ها قرار گیرند، ضرر می‌کنند. در صورتی که اگر شرکت‌ها حرفه‌ای و به مسائل مالی و فنی آگاه باشند و دلالی نکنند، از هنرمند حمایت خواهند کرد. قطعا وقتی ما کاری را شروع می‌کنیم و به آن اعتقاد داریم تا لحظه‌ی آخر از هنرمند حمایت خواهیم کرد. پس هنرمندان باید به شرکت‌هایی بپیوندند که رفتارهای بین‌المللی را بلد هستند.