هرچند مشخص نشد چرا و چگونه ترک ها تصمیم گرفتند به مدل های قبلی همکاری ترانزیتی با ایران عمل نکنند اما آمار جدید نشان می دهد این تحولات بدون پشتوانه کار خود را کرده و نه تنها آمار ترانزیت مشترک دو کشور را پایین آورده که حتی افق همکاری های آینده اقتصادی را نیز تیره کرده است.

اختلافات چند ماه ایران با ترکیه در مرز بازرگان و بهانه های عجیبی که ترک ها در طول ماه های گذشته برای کاهش تردد ها در این مرز آورده اند نه تنها مرز بازرگان را در فهرست عملکردهای سال جاری به عقب رانده که حتی آمار کل ترانزیت ایران را نیز با افت موجه کرده است.

به گزارش ایسنا بر اساس اعلام سازمان راهداری عملکرد ترانزیتی کشور در طول هشت ماهه ابتدایی امسال به حدود هفت میلیون و 800 هزار تن رسیده و این در حالی است که این رقم در سال گذشته حدود 800 هزار تن بیش از انچه امسال رقم خورده بوده است.

در سال قبل ایران در مدت مشابه هشت ماهه بیش از هشت و 500 هزار تن عملکرد در حوزه ترانزیت را ثبت کرده بود و البته در امارها مرز بازرگان جز اصلی ترین مرزهای ورودی و خروجی کالا به ایران به حساب می آمد.

در سال جاری اما در واردات کالا بندر عباس و در صادرات بندر امام جایگزین شده اند و بازرگان تنها سهمی محدود در هر دو بخش از آن خود کرده است همچنین امارات متحده عربی نیز به عنوان شریک تجاری اصلی ایران مطرح شده است.

این اتفاق قطعا نتیجه اقداماتی است که دولت ترکیه در طول ماه های گذشته در مرزهای خود داشته است. از سال قبل که ناگهان ترک ها اعلام کردند طبق دستورالعمل های سابق با ایران عمل نخواهند کرد و مابه‌التفاوتی از سوی آنها پرداخت نمی شود مرز بازرگان وارد حاشیه هایی شد که هرچند در حال حاضر به حالت عادی بازگشته اما هنوز نتوانسته نقش سابق خود را پیدا کند.

در شرایطی که منقطه خاورمیانه به دلیل جنگ ها و درگیری های مداوم اوضاع خوبی را پشت سر نمی گذارد همکاری اقتصادی ایران و ترکیه نمونه خوبی برای افزایش تعاملات منطقه ای ساخته بود، هرچند مشخص نیست با توجه به وارد شدن ترک ها به بعضی از این درگیرِی ها و البته ثباتی که در بخشی از مرز ترکیه بر هم خورده آیا می توان انتظار داشت در آینده خسارات این ماه ها جبران شود یا ایران باید به گزینه های جایگزین بازرگان با جدیت بیشتری نگاه کند.