خودروهای الکترک یا برقی پدیده های جدیدی نیستند. این خودروها تاریخچه بسیار جالب توجهی دارند و حتی در یک برهه زمانی، به خودروهای اصلی در بازارتبدیل شده بودند.

پتانسیل و ظرفیت خودروهای برقی در حال حاضر به نظر بیش از هر زمان دیگری است. خودروسازان کلاسیک و بزرگ نظیر جنرال موتورز، فولکس واگن، دایملر و دیگران به شدت در حال سرمایه گذاری روی این نسل از خودرو هستند و شرکتی مانند تسلا هم کل کسب و کار و درآمد خود را متمرکز بر خودروهایی کرده که انرژی خود را از باتری می گیرند.

اما با این حال خودروهای الکترک یا برقی پدیده های جدیدی نیستند. این خودروها تاریخچه بسیار جالب توجهی دارند و حتی در یک برهه زمانی، به خودروهای اصلی در بازارتبدیل شده بودند.

تصویر توماس ادیسون با یک خودروی برقی در 1913

از ادیسون تا تسلا: تاریخچه خودروهای برقی از 1900 تا 2015

در سال های 1899 و 1900 خودروهای برقی در فروش از همه انواع دیگر خودرو پیشی گرفتند. بر اساس آمار ارائه شده از مؤسسه American Census در واقع 28 درصد از کل 4192 خودروی تولید شده در ایالات متحده در سال 1900، خودروهای برقی بودند. همچنین کل میزان فروش خودروهای برقی در آن سال بیشتر از خودروهای بنزینی و بخاری بوده است.

تصویری از خودروی برقی و چوبی ملکه ویکتوریا

در حالی که خودروهای برقی اولیه از قدرت باتری استفاده می کنند، ویژگی های منحصر به فرد دیگری هم داشتند. این خودروها نه گاز سمی تولید می کردند و نه سر و صدا داشتند. حتی رانندگی با آنها نیز ساده تر بود. خودروهای بنزین سوز برای روشن شدن نیاز به هندل داشتند و عوض کردن دنده ها در حین رانندگی در آن زمان برای بسیاری از رانندگان خسته کننده بود. همچنین خودروهای بخاری نیز مشکلاتی داشتند؛ از جمله اینکه روشن کردن و راه اندازی آنها مستلزم صرف زمان بود.

اما تا سال 1935 خودروهای برقی دیگر چندان محبوب نبودند؛ هرچند تولید کنندگان خودروهای برقی تا دهه 1920 موفقیت هایی داشتند، اوج کار و خلاقیت آنها در سال 1912 بود. از این زمان به بعد، هنری فورد سیستم تولید انبوه خود را با موتورهای بسیار ارزان تر از خودروهای برقی راه اندازی کرد. برای مثال در سال 1912 یک خودروی برقی معادل 1750 دلار به فروش می رسید، در حالی که نمونه بنزینی آن 650 دلار قیمت داشت.

نسل دوم خودروهای بنزینی همچنین برخی بهینه سازی را شاهد بود. از جمله استارت الکترونیکی. در نتیجه تا سال 1935 خودروهای الکتریکی کاملا منزوی شدند.

شرکت کنندگان در اولین سمپوزیوم توسعه سیستم های نیروی با آلودگی پایین

اما دقیقا همانند آنچه امروز می بینیم، مشکل آلودگی مهمترین نکته در رستاخیر خودروهای برقی در دهه 60 و 70 میلادی بود. در سال 1970 قانون هوای پاک در ایالات متحده به تصویب رسید که ضرب الاجلی برای ایالت ها تعیین می کرد تا وضعیت هوای مناطق خود را بهبود دهند. همچنین تحریم کشورهای غربی از سوی اوپک در سال 1973 که منجر به انفجار بهای نفت و بنزین شد، دلیل دیگری بر خیزش مجدد توجهات به سمت خودروهای الکتریکی بود.

در سال 1976 کنگره آمریکا قانون تحقیقات در خودروهای برقی و هیبرید را گذراند که به مؤسسات و بنگاه ها اجازه حمایت از تحقیق و توسعه در این حوزه را می داد.

طی دهه 70 دو شرکت به رهبران تولید خودروی برقی در جهان تبدیل شدند. اولین آنها شرکت Sebring-Vanguard بود که تعداد 2000 هزار نمونه خودروی برقی CitiCar تولید کرد.

نمونه ای از خودروهای تولید شده توسط Sebring-Vanguard که دقیقا شبیه یک هرم است – سال 1974

این خودروها سرعتی حدود 44 مایل در ساعت داشتند و توان طی مسیر 50 تا 60 مایل با یک بار شارژ. در واقع CitiCar تا سال 2011 رکورد ساخت خودروی برقی آمریکایی را در اختیار داشت، تا زمانی که خودروی Roadster تسلا این رکورد را گرفت.

شرکت دوم فعال در حوزه خودروهای برقی شرکت Elcar بود که در تصویر زیر نمونه ای از خودرو این شرکت را می بیند.

این خودرو سرعتی حدود 45 مایل در ساعت داشت و با توان طی مسیر 60 مایل بهای آن 4 هزار تا 4 هزار و 500 دلار بود. در همین حال در سایر نقاط جهان نیز خودروسازان بزرگ در حال تحقیق و توسعه تولید خودروهای برقی بودند. شرکت BMW اولین خودروی برقی خود را در سال 1972 و در المپیک تابستانی رونمایی کرد.

این خودرو که BMW's 1602 E نام داشت، از دوازده باتری اسیدی برای تولید نیرو استفاده می کرد که قدرتی معادل 42 اسب بخار برای موتور الکترونیکی آن تولید می نمود. این خودرو می توانست به سرعت 62 مایل در ساعت برسد و توان طی مسیر آن نیز برابر با 37 مایل بود؛ هرچند این خودرو برای مراسم المپیک مونیخ در آن سال استفاده شد، هرگز به تولید انبوه نرسید. در دهه 70 تعداد زیادی خودروی برقی تولید شد، ولی شمار بسیاری از آنها به فروش نرفت.

تصویری از خودروی برقی RT1 که نمونه مفهومی آن در سیاتل در 1970 تولید شد

محدودیت در سرعت و طی مسیر و البته طراحی از جمله دلایل اصلی عدم اقبال عمومی به این خودروها بود که این شرایط تا سال 1980 ادامه داشت. اما در دهه 90 نهادهای نظارتی مجددا خودروسازان را تشویق به سرمایه گذاری روی خودروهای برقی کردند.

کارگران در کارخانه جنرال موتورز در حال سوار کردن یک موتور برقی بر روی خودروی برقی ساخت این شرکت

اصلاحیه قانون هوای پاک در سال 1990 و قانون سیاست گذاری انرژی در سال 1992 منجر به سرمایه گذاری مجدد در حوزه خودروهای برقی شد. در این دوره خودروی برقی جنرال موتورز با نام EV 1 تبدیل به یکی از محبوب ترین نمونه ها شد. در سال 1996 جنرال موتورز تعداد 1700 نمونه از این خودرو تولید کرد، ولی این خودرو تنها در اختیار مشتریانی از کالیفرنیا، آریزونا و جورجیا بود و جالب آنکه هرگز فروخته نشد و تنها به مشتریان اجاره داده می شد.

این خودرو 0 تا 60 مایل در ساعت را تنها در 7 ثانیه پر می کرد و قادر به طی مسیر 100 مایل با هر بار شارژ بود. زمانی که مشتریان اقبال خوبی به این خودرو نشان دادند، کسب و کار اصلی جنرال موتورز در این حوزه نبود و بنابراین با اتمام دوره اجاره نامه همه خودروهای EV 1 را فراخوانی کرد. سپس همه آنها نابود شدند، به جز 40 مورد که در اختیار موزه ها قرار گرفت.

ظهور خودروی Pirus تویوتا، نیز تحول دیگری در اقبال به سمت خودروهای کم مصرف بود

این خودرو برای اولین بار در سال 1997 در ژاپن تولید شد اما تا سال 2000 فروش آن جهانی شد. این خودرو اولین نمونه خودروی هیبریدی است که به تولید انبوه رسید. در سال اول فروش جهانی این خودرو، شرکت تویوتا، 50 هزار نمونه از این خودرو را به فروش رساند و تا ماه جولای 2000 مجموعا 8 میلیون دستگاه از این خودرو به فروش رفته بود.

و در سال 2006 پروژه جدید تسلا برای ساخت خودروی برقی با توان طی مسیر 200 مایل با یک بار شارژ تحرک دیگری در حوزه خودروهای برقی ایجاد کرد.

بازدید کنندگان از نمایشگاه خودروی پاریس در سال 2008 در حال بررسی خودروی Roadster تسلا

در سال 2011 تسلا خودروی Roadster را تولید کرد. در حالی که این خودرو قادر به طی مسیر 240 مایل با هر بار شارژ بود، بهای آن 100 هزار دلار تعیین شد.

در سال 2010 خودروسازی نیسان اولین خودروی برق خود با نام Leaf را روانه بازار کرد. این خودرو قابلیت طی مسیر 100 مایل در هر بار شارژ را داشت و بهای آن تنها 30 هزار دلار بود. این خودرو هنوز هم پرفروش ترین خودرو برقی جاده ای در دنیاست و بیش از 200 هزار دستگاه از این خودرو در جهان به فروش رفته است.

اکنون تسلا قرار است نمونه جدید خودروی برقی خود با نام Model 3 را تا سال 2017 تولید کند. گفته می شود این خودرو اولین خودروی با بهای رقابتی این شرکت است. Model 3 قرار است طی مسیر 200 مایلی را با یک بار شارژ به بهای 35 هزار دلار عرضه کند.