چرا آمریکا ایران را به بهانه جدید تحریم کرد؟

عصر ایران - صلاح الدین هرسنی- جمهوری اسلامی ایران با این هدف که هیچگاه در مورد قدرت دفاعی مشروع کشورش از جمله برنامه موشکی محدودیتی را نمی پذیرد، در ماه های اخیر مبادرت به آزمایش موشک هدایت شونده بالستیک عماد با بردی قریب به 1700 کلیومتر نمود.

 آزمایش موشک بالستیک از سوی ایران بیشتر ناشی از آن بوده است که ایران برنامه موشکی خود را موضوعی مستقل از مذاکرات هسته ای دانسته ،ضمن آنکه  تازه ترین قطعنامه سازمان ملل متحد یعنی قطعنامه 2231 پایانی بر تمامی محدودیت های پیش روی ایران را در برنامه موشکی بوده و لاجرم این قطعنامه نمی بایست الزامی را برای ایران در منع آزمایش موشکی اش ایجاد می کرد. اما وزارت خزانه داری آمریکا دقیقاً در روز اجرای برجام و لغو تحریم های هسته ای، این آزمایشات موشکی از سوی ایران را خلاف قطعنامه های شورای امنیت دانسته و به تبع آن نام های حقیقی و حقوقی جدیدی را ( شش ایرانی و یک چینی و سه موسسه که مظنون به همکاری با برنامه های موشکی بالستیک ایران بوده اند) به بهبانه نقض تحریم های موشکی ایران به لیست سیاه تحریمی خود افزوده است.

باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا هم در سخنرانی اخیرش در مورد اجرای برجام به ابعاد برنامه موشکی ایران اشاره کرده و اظهار داشته است که باید تحریم های برنامه موشک های بالستیک ایران را با جدیت ادامه داد.
بدون شک آنچه در وقت حاضر زمینه ساز ارایه لیست جدید تحریمی آمریکا علیه ایران بوده است، ریشه در دلایلی دارد.

اول آنکه در باور آمریکا آزمایش موشکی اخیر ایران به معنی تخطی از تعهدات بین المللی است.چراکه یک هفته بعد از اولین تفاهم نامه هسته ای قطعنامه ای  از طرف شورای امنیت سازمان ملل صادر شد که از ایران می خواست تا هشت سال دیگر از هرگونه فعالیت مرتبط با موشک های بالستیک که با قابلیت حمل سلاح اتمی طراحی شده اند،خود داری کند.این قطعنامه جایگزینی برای قطعنامه 1929 پنج سال پیش شورای امنیت بود که ایران را ملزم به توقف برنامه های بالستیکش می کرد.

قطعنامه جدید، لحن ملایم تری داشته و الزامی در آن ذکر نشده بود؛اما مواضع اعلامی ایران بر تازه ترین قطعنامه سازمان ملل متحد یعنی قطعنامه 2231 تاکید  داشت، به این معنی که این قطعنامه تمام محدودیت های پیش روی ایران را در مبادرت به برنامه موشکی بر می دارد و  الزامی را برای ایران در منع آزمایش موشکی ایجاد نمی کند.به این ترتیب از آنجائیکه  ایران قصدی برای ساخت سلاح هسته ای ندارد،منعی وجود ندارد که ایران بخواهد برنامه موشکی متعارف خود را محدود کند. اما آن قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل که جایگزین قطعنامه 1929 شده بود، بهانه ای
را برای اعمال تحریم جدید غرب علیه ایران در هنگام اجرایی سازی برجام ایجاد کرده است.

دومین دلیل آمریکا مربوط به مواضع اسراییل است که توافق هسته گروه 1+5 را از همان ابتدا یک توافق بد و خطری برای امنیت منطقه می دانست. رژیم صهیونیستی همیشه اصرار بر آن داشت  از آنجائیکه برنامه های موشکی ایران بخشی از  توافق هسته ای با گروه 1+5 بوده، باید با دقت و وسواس بررسی شود.همین مواضع بنیامین نتانیاهو  نخست وزیر اسراییل را بر آن داشت تا اظهار نماید : اسرائیل هر گونه تخطی ایران از توافق های بین المللی از جمله برنامه های هسته ای،برنامه های موشکی  را زیر نظر دارد.

سومین دلیل ارایه لیست جدید تحریمی آمریکا  علیه ایران به جایگاه تهدید ایران در تفکر راهبردی آمریکا و اسراییل باز می گردد. در این راستا  در باور رهبران واشنگتن و تل آیو، فرایند های سیاسی و امنیتی ایران ماهیت گیج کننده داشته است و در دوره های طولانی،این کشور محور تحریکات ضد غربی مردم خاورمیانه بوده است.لذا در باور همین رهبران، جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش کرده است مواضع و گروه های ضد آمریکا و ضد اسراییلی را تقویت کند.

چهارمین دلیل  معطوف به رویکرد و راهبرد های منطقه ای ایران است.بنابر این در دید رهبران غرب و متحدانش هیچ تضمینی برای تعهد ایران نسبت به توافقات هسته ای وجود ندارد. در دید آمریکا و متحدان منطقه ای و فرا منطقه ای آن ،مبادرت ایران  به از سر گیری برنامه های موشکی در پسا برجام هدفی ندارد جز آنکه بخواهد به تصاعد اقدامات تروریستی در منطقه پر آشوب کمک و از  طرفی نیز  بخواهد از گروه های ضدآمریکایی و د اسراییلی در خاورمیانه حمایت به عمل آورد. این ادعا در حالی است که ایران برنامه موشکی خود را توسعه توانمندی های دفاعی مشروع خود می داند.

پنجمین دلیل  ناشی از نگرشی است که غرب نسبت به اهداف و منویات ایران در پروژه آزمایش برنامه موشکی اش دارد. در باور غرب، از سر گیری آزمایش برنامه های موشکی ایران در روزگاران پسا برجام به معنای تلاشی سازمان یافته  برای براندازی متحدان آمریکا از جمله عربستان، امارات و گروه های اسرائیل محور می باشد. ضمن آنکه نگرش غرب بر این نکته تاکید  دارد که جمهوری اسلامی ایران تمایلی به شکل گیری توافقنامه صلح اعراب و رژیم صیهونیستی ندارد. در چنین شرایطی طبیعی است که ادامه تضاد های اعراب و رژیم صیهونیستی، منافع ملی آمریکا با تهدید مواجه و به مخاطره اندازد.

و دلیل آخر آنکه هر گونه توسعه برنامه موشکی ایران از نگاه غرب به عنوان تهدیدی برای منافع و امنیت ملی آمریکا و متحدان منطقه ای و فرا منطقه ای به ویژه رژیم صیهونیستی خواهد بود.بنابراین منصرف سازی ایران آنهم از طریق الگوی غیر دیپلماتیک یعنی اعمال تحریم و فشار،بیشترین مطلوبیت و کارآیی را برای غرب و متحدانش خواهد داشت.

آمریکا  گزینه ای جز اعمال تحریم را البته با بهانه های واهی علیه قابلیت های راهبردی ایران مناسب ندیده است. نکته آن است که با توجه به فرجام نشستن برجام که با در اولویت قرار دادن  منطق مذاکره و دیپلماسی سازنده بر دیالکتیک منازعه و مخاصمه به دست آمده است، اتخاذ و اعمال راهبرد تحریم  علیه ایران در وقت حاضر موضعی از اعراب ندارد و شاید بتوان  این راهبرد ها و اقدامات ایذایی  و تنش زا را،آغازی برای یک پایان دراز مدت دانست.