اگر طراحان و سازندگان ما تحت آموزش سازندگان معتبر جهانی قرار گیرند و كارخانه‌های ما بتوانند دستاوردهای جديدی در اين زمينه داشته باشند تا آن را دستمایه توسعه بازار داخلی و راهیابی به بازارهای منطقه قرار دهند، امکان بالابردن میزان داخلی‌سازی در صنعت موتوسیکلت و دستیابی به تیراژ پنج میلیون وجود خواهد داشت.

رییس پلیس ترافیک شهری راهور ناجا امروز در گفت‌وگویی موتوسیکلت‌های موجود در کشور را بی‌کیفیت‌ترین تولیدات این محصول در دنیا خوانده و گفته است که این دستگاه‌ها تولیدات پایین‌دستی و کارگاهی کشورهایی نظیر تایلند، چین، تایوان، هند، مالزی هستند که در‌حال‌حاضر به‌عنوان یکی از صنایع کاربردی در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این سخنان، اظهاراتی درست و به‌جاست؛ در سال‌های تحریم درهای تعامل با صنایع دنیا بر روی صنعت ایران بسته شد. در چنین شرایطی برخی صنایع بیش از دیگران صدمه خوردند و برای رفع تایمن سرمایه‌ و تکنولوژی لازم به تنها گزینه موجود برای شراکت خارجی یعنی چینی‌ها روی آوردند.

این وضعیت در صنعت موتوسیکلت تا جایی پیش رفت که اکنون در 90 درصد بازار موتوسيكلت ايران در اختيار محصولات چيني و هندی قرار گرفته است.

در چنین شرایطی، اغلب شركت‌های تولیدکننده موتوسیکلت با استفاده از قطعات ارزان‌قيمت چيني در ساخت محصولاتشان سعي در كاهش قيمت تمام‌شده اين كالا دارند و عرضه موتوسيكلت‌هاي ارزان‌قيمت و فروش اقساطي آن‌ها و هدايايي نظير كلاه كاسكت و... می‌کوشند تا متقاضيان موتوسيكلت را به خريد محصولات خود ترغیب كنند.

سنديكاي توليدكنندگان موتوسيكلت پيش از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها رونق بازار موتوسيكلت نسبت به خودرو را پيش‌بيني كرده بود، اما نبود تنوع مانع از رونق بيش‌تر بازار موتوسيكلت در ايران و تحقق این پیش‌بینی شد. زیرا حتي يكي از اين محصولات از نظر شكل و شمايل و ميزان سوخت مصرفي و مولفه‌هاي مرتبط با نياز مردم تمايز خاصي از هم ندارند.

از اين‌رو نیاز به همکاری تولیدکنندگان داخلی با موتوسیکلت‌سازان بزرگ و معتبر جهانی همچون ضرورت همکاری با خودروسازان بزرگ احساس می‌شد، تا بار دیگر با سرمایه‌گذاری بلندمدت خارجی، انتقال دانش فنی و فناوری روز و نیز تجارب ارزنده مدیریتی، این صنعت نیز جانی تازه بگیرد.

خوشبختانه همان‌طور که خودروسازان داخلی موفق به برگزیدن شرکای اروپایی و ژاپنی برای همکاری‌های سازنده شدند، در عرصه موتوسیکلت نیز ورود قدیمی‌ترین برند جهانی سرآغاز یک تحول صنعتی در راستای ارتقای استانداردهای تولید داخل شد.

Benelli که فعالیت خود را از سال ۱۹۱۱ آغاز کرده است و بازه گسترده‌ای از انواع موتوسیکلت‌، دوچرخه و اسکوتر را تولید و به کشور‌های مختلف صادر می‌کند، قرار است با همکاری یکی از سازندگان داخلی، سه محصول از نسل جدید موتوسیکلت‌های خود را در کلاس خیابانی و در رده موتوسیکلت‌های مجاز با حجم کمتر از 250 سی‌سی در ایران تولید کند.

انتظار می‌رود که این توافق نیز سرآغازی برای بازگشت موتورهای باکیفیت به خطوط تولید در کشورمان باشد و با ارتقای کمی و کیفی موتوسیکلت‌سازی در ایران، داخلی‌سازی این محصول نیز رو به فزونی گذارد.

در حال حاضر حدود 80 درصد از قطعات موتوسيكلت‌های موجود در بازار به صورت SKD (قطعات نيمه‌كامل) از چين، هند، تايوان و... وارد كشور مي‌شود و تنها 20 درصد از اين قطعات در خود كشور توليد مي‌شود.

هرچند ایران از لحاظ مواد اولیه ساخت قطعات موتوسیکلت مانند شمش آلومینیومی یا پلیمرهای پلاستیکی مشکل ندارد و این مواد در ایران تولید می‌شود و گرچه امکان ساخت قوای محرکه موتوسیکلت در ایران وجود دارد اما شمارگان پایین مصرف داخلی مانع از مقرون به صرفه بودن تولید آن شده است؛ مشکلی در زمینه قطعات بسیار ساده‌تری مانند قفل نیز وجود دارد.

درواقع سهم ايران از توليد موتوسيكلت در جهان بسیار ناچیز و زیر 3 درصد است که تولیدکنندگان آن را به‌خاطر کشش اندک بازار ایران (سالانه حداکثر 2 میلیون دستگاه) و نیز ظرفیت محدود بازارهای همسایه (عراق حداکثر 300 هزار دستگاه و افغانستان حداکثر 100 هزار دستگاه) می‌دانند.

اما به گفته کارشناسان و فعالان این صنعت، در صورتی که طراحان و سازندگان ما تحت آموزش سازندگان معتبر جهانی قرار گیرند و كارخانه‌های ما بتوانند دستاوردهای جديدی در اين زمينه داشته باشند تا آن را دستمایه توسعه بازار داخلی و راهیابی به بازارهای منطقه قرار دهند، امکان بالابردن میزان داخلی‌سازی در صنعت موتوسیکلت و دستیابی به تیراژ پنج میلیون وجود خواهد داشت.