ارگانیک، دوستدار سلامتی یا سرابی برای ثروت اندوزی؟

محصولات ارگانیک ایمن تر و سالمتر از محصولات عادی هستند. در کشت محصولات ارگانیک  هرگز از سموم شیمیایی استفاده نمی شود. خرید محصول ارگانیک مساوی است با خرید محصول سالمتر! امروزه شنیدن و دیدن تبلیغاتی از این دست در رسانه ها و جایجای شهرها و حتی دور افتاده ترین آبادی ها تقریبا عادی شده است. تبلیغاتی که به مدد درآمد نجومی صنعت پررونق ارگانیک ممکن شده است. این ها باور هایی است که این صنعت با زیرکی خاص نظام سرمایه داری در اذهان عمومی شکل داده است و شاید بتوان گفت طی سالهای متمادی به سمبل این صنعت در میان مردم تبدیل شده است.  اما این ادعاها تا چه حد حقیقت دارند؟

در واقع ارگانیک فقط یک اصطلاح است و به کیفیت ، ایمنی و  ارزش غذایی یک محصول اشاره ندارد. استفاده نکردن از سموم در کشت ارگانیک یک افسانه است. سموم زیادی هستند که استفاده از آنها در کشت ارگانیک مجاز است  و فهرست آن با اندکی جستجو در مراجع معتبری که الزامات کشت محصولات ارگانیک را معرفی می کنند، مانند وزارت کشاورزی آمریکا، قابل دسترسی است.

در واقع لابی جهانی صنعت ارگانیک بخش عظیمی از موفقیت خود را مدیون اشاعه دروغ هایی در مورد عدم سلامتی و ایمنی محصولات غیر ارگانیک است. با شدت گرفتن مطالب خلاف واقع در مورد این صنعت پرسود در کشاورزی بررسی چند نکته در همین رابطه ضروری به نظر می رسد.

ایمن بودن محصولات ارگانیک نسبت به سایر محصولات غذایی ثابت نشده است. در کشت محصولات ارگانیک، مانند انواع غیر ارگانیک از کودها و آفت کش ها استفاده می شود و برخلاف تصور عمومی استفاده از بسیاری از سموم و کودهای شیمیایی که به طور مصنوعی تهیه شده اند و طبیعی نیستند در کشت محصولات ارگانیک مجاز است و جز نهاده های مشترک برای کشاورزی ارگانیک و غیر ارگانیک است.

آفت کش هایی که در کشت ارگانیک مصرف می شوند مانند آفت کش های مورد استفاده در سایر روش های کشت برای کشتن آفت ها طراحی شده اند و طبیعی بودن آن ها الزاما به معنی کم خطرتر بودن آن نیست. بسیاری از آفت کش های ارگانیک سمی تر از انواع غیر ارگانیک هستند.

مثلا تنها در ایالات متحده آمریکا بیش از 3000 آفت کش مجوز مصرف درکشت ارگانیک را دارند که برسیستم عصبی تاثیر می گذارند و به عنوان سموم خطرناک برچسب گذاری شده اند.

 سموم ارگانیک خطری مشابه انواع غیر ارگانیک دارند. مثلا روغن چریش که یک حشره کش قوی است به عنوان یک حشره کش طبیعی شناخته می شود چون ماده موثره آن در دانه های درخت چریش موجود است. اما طبیعی الزاما به معنی ایمن نیست. روغن چریش در صورتی که در دوز های بالا استفاده شود می تواند منجر به سیروز و کما شود و در غلظت های خیلی کم برای زنبورهای عسل کشنده است. سولفات مس، گوگرد عنصری، بوراکس و بورات ها همگی برای انسان خطرناک هستند ولی استفاده از آنها در کشاورزی ارگانیک مجاز است. مصرف پایرتروم ها، که از آفت کش های سنتز شده و مصنوعی هستند و ویتامین ث که به شکل مصنوعی تهیه میشود و همچنین انواع ترکیبات الکلی همچنان در کشاورزی ارگانیک مجاز شمرده میشود.

تنها تفاوت بین سموم استفاده شده در کشت معمولی و سموم اختصاصی در کشت ارگانیک این است که سموم ارگانیک به ندرت ممکن است مورد آزمایشات سلامت انسان و محیط زیست قرار بگیرند و الزامی برای سنجش بقایای سموم ارگانیک در محصولات ارگانیک وجود ندارد. و مصرف کننده محصول به اصطلاح ارگانیک را صرفا تحت تاثیر افسانه های رایج در مورد سلامتی، ارزش غذایی و فواید این محصولات برای حفظ محیط زیست به قیمتی بسیار گرانتر از کالای معمولی می خرد در حالی که برای استفاده از آفت کش ها در محصولات غیر ارگانیک نظارتی دقیق وجود دارد و برخلاف کشت ارگانیک مدیریت مصرف این آفت کش ها در هنگام کشت محصولات بر اساس حجم عظیمی از نتایج حاصل از پژوهش های علمی تعیین میشود.

مقدار باقی مانده سموم معمولا در محصولات ارگانیک بیش از محصولات غیرارگانیک است.

 نتایج تحقیقات مستقلی که انجام شده است نشان میدهد بقایای سموم موجود در محصولات ارگانیک که به دست مصرف کننده می رسد معمولا بیش از حد مجاز تعیین شده است. نتایج مطالعه بیش از ده هزار نمونه، شامل 15 نوع محصول، که از فروشگاه ها جمع آوری شده بود نشان میدهد که بقایای سموم در تعداد زیادی از نمونه های ارگانیک بیش از نمونه های غیر ارگانیک بود.

همچنین بقایای سموم شیمیایی غیر مجاز در کشت ارگانیک در محصولاتی که با برچسب ارگانیک به مشتریان عرضه شده بودند هم مشاهده شد. این پژوهش مستقل توسط وزارت کشاورزی آمریکا انجام شده است. سیب، توت فرنگی، فلفل دلمه، کلم بروکلی و گوجه فرنگی از جمله محصولاتی بودند که در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند.

آفت کش های ارگانیک معمولا باید دفعات بیشتری نسبت به انواع غیر ارگانیک استفاده شود.
بسیاری از مردم تصور میکنند که کشاورزی ارگانیک دوستدار محیط زیست است و عملیات کشاورزی ارگانیک به کشاورزی پایدار و حفاظت از محیط زیست و کاهش آلاینده ها کمک میکند. اما این هم یک افسانه است. دلیل آن بسیار ساده است. چون سمیت بسیاری از آفت کش های ارگانیک کم است بنابراین برای دستیابی به عملکرد مناسب در سیستم کشاورزی ارگانیک لازم است مدیریت کنترل آفات به نحوی باشد که سموم ارگانیک که گفته میشود سمیت کمتری دارند به مقدار بیشتری استفاده شوند.

محصولات ارگانیک سالمتر از انواع سنتی و غیر ارگانیک نیستند.

بسیاری از افراد تصور میکنند که محصولات ارگانیک از نظر ارزش غذایی بهتر از انواع غیر ارگانیک هستند در حالی که هیچ مطالعه علمی چنین ادعایی را ثابت نمیکند.

محصولات ارگانیک گران هستند.

 سود حاصل از صنعت ارگانیک سالانه 32 میلیارد دلار برآورد می شود. بسیاری از مردم تصور می کنند که محصولات ارگانیک را از خرده کشاورزان میخرند در حالی که برندهای مطرح ارگانیک در جهان به شرکت های بزرگ تعلق دارند. بنابراین ارگانیک صنعتی نیست که خرده کشاورزان فقیر از آن منتفع شوند.

اندکی تامل در شعائر به ظاهر بشردوستانه و محیط زیست دوستانه صنعت ارگانیک حقایقی نظیر این را آشکار می کند که محصولات ارگانیک در بهترین حالت تفاوت معنی داری با محصولات سنتی ندارند. اینکه محصولات ارگانیک برای حفظ سلامت انسان و محیط زیست مفیدتر از سایر انواع محصولات هستند صرفا ادعایی است که با هدایت سرمایه گذاران بزرگ این صنعت میلیارد دلاری در جهان مطرح می شوند تا با ایجاد انزجار نسبت به محصولات عادی در اذهان عمومی و صرفا در پی ایجاد یک حس خوب کاذب بدون توجه به حقایق علمی مردم را به سمت خرید محصولات لوکس موسوم به ارگانیک هدایت کنند.

منابع