"فروشنده" امسال کار دشوارتری خواهد داشت و رقبایی چون " تونی اردمن" ساخته مارن آده از آلمان و "سرزمین مین" محصول دانمارک از بخت زیادی برای رسیدن به جایزه اسکار برخوردارند.

عصرایران؛ مازیار فکری ارشاد*- نامزدهای هشتاد و نهمین دوره جوایز آکادمی علوم و هنرهای سینمایی ( اسکار) عصر دیروز به وقت تهران اعلام شد و حالا فرصت گمانه زنی و تحلیل این ترکیب نامزدها فراهم آمده است. سینمای جهان و بخش مهمی از آن یعنی هالیوود چند سالی است که سیر نزولی پیدا کرده و هرسال ، تعداد فیلم هایی که شگفتی و اجماع صاحب نظران مبنی بر سایش از اثر را پدید آورد کم و کمتر می شود. سال 2016 به مانند دو سال پیش از خود و حتی فراتر از آنها ، سال رکود و افت کیفی عمومی فیلم و صنعت فیلمسازی بود. فرمول های ثابت و مشترک ناشی از کهن الگوهای جواب پس داده در گیشه ، به تنها برگ برنده تولید کنندگان بدل شده و به ندرت می توان از دیدن فیلمی به هیجان آمد.

در چنین زمانه ای یک فیلم رویاپرداز و پر انرژی نه تنها در صدر توجهات قرار می گیرد و قدر می بیند، که می تواند به احیا کننده ژانر روزگاری باشکوه و امروز از کف رفته ی موزیکال تبدیل شود. "لالا لند" درامی موزیکال و عاشقانه است که نه تنها در تمامی مراسم و جشن های فصل سینمایی جاری با اقبال و حمایت روبرو شد ، که با چهارده نامزدی پیشتاز بلامنازع مراسم اسکار امسال خواهد بود. دیمین شزل که با نخستین فیلم خود " ویپلش" دل علاقمندان سینما را ربوده بود، با دومین فیلمش به دستاوردی عظیم دست یافته که نام او را به عنوان یکی از معتبر ترین و مورد توجه ترین فیلمسازان حال حاضر معرفی می کند.

"لالا لند" را هنوز ندیده و طبعا نظری درباره اش ندارم. اما به نظر می رسید موج توجه و جوایز سینمایی ریز و درشت در هفته های اخیر ، شزل و فیلمش را به موفقیتی تاریخی در اسکار خواهد رساند. نامزدی در چهارده رشته و نبودن رقیبی جدی که دستکم در نیمی از این رشته ها قابلیت هماوردی با " لالا لند" را داشته باشد ، نشانگر آن است که شزل و فیلمش بی آنکه حریفی نگران کننده داشته باشد به هشت تا ده مجسمه طلایی دست خواهد یافت و در ردیف فیلم های پرافتخار تاریخ نود ساله اسکار قرار می گیرد.

به احتمال فراوان مسیر نگاه و سلیقه رای دهندگان آکادمی به این سمت می رود که جوایز مهمی چون بهترین کارگردانی به "لالا لند" برسد. در رشته فیلمنامه هم به نظر نمی رسد شزل به جز فیلمنامه " اگر از آسمان سنگ ببارد" رقیبی جدی داشته باشد که تجربه نشان می دهد رای دهندگان بخش فیلمنامه با فیلم هایی از قبیل "لالا لند" اُنس و الفت بیشتری داشته باشد. به نظر می رسد رایان گاسلینگ هم در بخش بهترین بازیگر نقش اصلی مرد رقیبی چندان نزدیک نداشته باشد و از آنجا که در مناسبات اسکار و جوایز بازیگری ، قاعده نوبتی بودن هم بیش و کم در کار است ، احتمالا گاسلینگ در سن 36 سالگی به نخستین جایزه اسکار خود دست خواهد یافت. کار اما استون برای دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن با داشتن رقبایی چون ایزابل اوپر و مریل استریپ سخت تر است. اما آکادمی پیشتر نشان داده که در موارد مشابه ، جوایز بازیگری را بر سر یک فیلم آوار می کند و بخت اما استون برای دریافت این جایزه اصلا کم نیست.

در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به نظر می رسد جف بریجز 68 ساله برای بازی در فیلم " اگر از آسمان سنگ ببارد" به دومین جایزه اسکار زندگی حرفه ای خود دست یابد. او پیش تر جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی مرد سال 2010 را برای فیلم " دل دیوانه" به دست آورده بود. در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن ، بخت نیکول کیدمن برای بازی در فیلم " شیر" بیش از رقبایش به نظر می رسد. کیدمن در جایگاه ستاره ای بسیار موفق که دوران اوج را پشت سر گذاشته و چندسالی است با افتی محسوس در کیفیت فیلم هایی که بازی می کند و میزان توجه عمومی بهخ ود دست و پنجه نرم می کند و چنین موقعیتی ، باب طبع اعضای آکادمی است تا با جایزه ای ، کارنامه رو به حضیض کیدمن را احیا کنند.

اما در بخش بهترین فیلم خارجی زبان همان گونه که پیش بینی می شد فیلم "فروشنده" در فهرست پنج فیلم نهایی قرار گرفت و به جامعه رخوت زده و رو به خاموشی سینمای ایران تکانی دوباره داد. در تاریخ جوایز اسکار این سومین بار است که فیلمی از سینمای ایران نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان می شود. مجید مجیدی با فیلم " بچه های آسمان" نخستین نامزدی سینمای ایران در اسکار را رقم زد و خود فرهادی با " جدایی نادر از سیمین" در دومین نامزدی ایران موفق به کسب نخستین جایزه اسکار سینمای ایران شد. اما " فروشنده" امسال کار دشوارتری خواهد داشت و رقبایی چون " تونی اردمن" ساخته مارن آده از آلمان و "سرزمین مین" محصول دانمارک از بخت زیادی برای رسیدن به جایزه اسکار برخوردارند. به ویژه " تونی اردمن" که اغلب جوایز فصل سینمایی جاری را به خود اختصاص داده و اجماعی نسبی را از کارشناسان و رای دهندگان دریافت کرده است.

هشتادو نهمین دوره جوایز اسکار بامداد هشتم اسفند ماه در تالار کداک تیه تر لس آنجلس برگزار خواهد شد.

* منتقد سینما و روزنامه نگار