درخشش هنر ایرانی در دبی

روزنامه ایران نوشت: بیست و دومین حراج کریستیز خاورمیانه امسال نیز چون سال‌های گذشته، صحنه قدرتنمایی هنر ایران بود؛ حراجی که بزرگترین حراج آثار هنری در خاورمیانه است و هنرمندان ایرانی امسال نیز دست بالا را در آن داشتند.

در کریستیز 2017، بیش از 40 درصد فروش کلی به آثار هنرمندان ایرانی اختصاص یافت و از میان 25 اثری که بالای 100 هزار دلار به فروش رسیدند هم 14 اثر متعلق به هنرمندان ایران بود. در این دوره 162 اثر از هنرمندان ایران، عرب و ترک چکش خوردند که در مجموع 8,079,375 دلار فروش داشتند. فروش کلی این حراج نسبت به سه دوره گذشته این رویداد، رشدی بالغ بر 2 میلیون دلار را نشان می‌دهد.

رکورددار این دوره حراج محمود سعید هنرمند فقید مصری بود که اثرش به قیمت 685500 دلار چکش خورد. جایگاه دوم نیز به هنرمند عراقی محمود صبری رسید که اثرش 547500 دلار چکش خورد.

تمامی رکوردهای بعدی حراج به هنرمندان ایرانی اختصاص یافت. جایگاه سوم، بیست و دومین حراج کریستیز خاورمیانه به صورت مشترک به منیر شاهرودی فرمانفرمائیان و حسین زنده‌رودی تعلق گرفت که آثارشان به قیمت 391500 دلار چکش خورد. جایگاه بعدی حراج به شاعر و نقاش ایرانی سهراب سپهری اختصاص یافت که اثرش به قیمت 295500 دلار فروخته شد. علی بنی‌صدر در جایگاه پنجم قرار گرفت و اثر «نور» این هنرمند به قیمت 259500 دلار چکش خورد. اثری دیگر از حسین زنده‌رودی با عنوان «SAHON FASSAHAH» نیز با قیمت 241500 دلار در جایگاه ششم قرار گرفت تا از میان هفت اثری که بالای 200 هزار دلار چکش خوردند پنج اثر از هنرمندان ایرانی قرار داشته باشد.

در میان 25 اثری که در این دوره از حراج بالای 100 هزار دلار چکش خوردند 14 اثر به هنرمندان ایرانی اختصاص داشت. سه اثر حسین زنده رودی، سه اثر از فرهاد مشیری، دو اثر از سهراب سپهری، دو اثر از علی بنی‌صدر و منیر شاهرودی فرمانفرمائیان، پرویز تناولی، محمد احصایی و کوروش شیشه‌گران هرکدام با یک اثر در میان هنرمندانی قرار گرفتند که آثارشان بالای 100 هزار دلار فروش رفت.

این اتفاق در حالی رخ داد که در بیست و یک دوره گذشته حراج کریستیز هیچ‌گاه این تعداد اثر هنرمندان ایرانی بالای 100 هزار دلار فروش نداشته است. فروش بیست و دومین حراج کریستیز دوبی رشد قابل توجهی نسبت به چند دوره اخیر این حراج را نشان می‌دهد. حراج کریستیز در دوره بیست و یکم به فروش کلی 6,364,875 دلار دست یافته بود و در این دوره نزدیک به 2 میلیون دلار رشد داشت و در مجموع به فروش کلی 8,079,375 دلار دست یافت. اما چیزی که در این میان برای هنر ایران قابل توجه است اختصاص بیش از 40 درصد فروش کلی این دوره حراج به هنرمندان ایرانی بود که در مجموع آثار هنرمندان ایرانی 3,529,500 دلار فروش رفت.

در حراج 18 مارس کریستیز دوبی، سه اثر از حسین زنده‌رودی به قیمت‌های 391500 دلار، 241500 دلار و 162500 دلار به فروش رسید. اثر «نقاشی در شیشه» منیر شاهرودی فرمانفرمائیان نیز 391500 دلار چکش خورد.

دو نقاشی بدون عنوان سهراب سپهری که در دهه 60 میلادی به تصویر در آمده‌اند در این دوره حراج به قیمت‌های 295500 دلار و 162500 دلار فروش رفتند. از علی بنی صدر نیز اثر «نور» به قیمت 259500 دلار و تابلو «خورشید / پسر» 100 هزار دلار چکش خورد.

تابلو «فیگور» کوروش شیشه‌گران نیز در حراج بیست و دوم کریستیز به قیمت 162500چکش خورد و سه اثر فرهاد مشیری با قیمت‌های 150 هزار دلار، 137500 دلار و 100 هزار دلار فروش رفتند.

پرویز تناولی هنرمند معاصر ایران در این دوره از کریستیز خاورمیانه پنج مجسمه از سری مجسمه‌های «هیچ» داشت که چهار اثرکوچک او به صورت یک مجموعه با قیمت 143750 دلار فروش رفت و اثری بعدی او با عنوان «هیچ و صندلی» با قیمت 75هزار دلار چکش خورد. اثر محمد احصایی با عنوان «عشق» نیز در این دوره حراج به قیمت 100 هزار دلار فروش رفت.

اثری از رضا درخشانی از سری مجموعه «شکار» به قیمت 81250، اثری بدون عنوان نصرالله افجه‌ای به قیمت 62500 دلار، تابلو نقاشی بدون عنوان حسین کاظمی و مجسمه‌ای از بهمن دادخواه هر دو به قیمت 50 هزار دلار چکش خوردند.

دو اثر چشم‌انداز 5 و چشم‌انداز 8 از سیراک ملکونیان و تابلو «گروه کر» طلا مدنی نیز هر سه به قیمت 43750 دلار به فروش رسیدند.

اثر بدون عنوان ابوالقاسم سعیدی نیز 37500 دلار چکش خورد. اثری از مجموعه «سلف پرتره‌های» مارکو گریگوریان به همراه اثر بدون عنوان ناصر عصار و تابلو بدون عنوان فریده لاشایی نیز هرکدام 32500 دلار به فروش رفتند.

اثر «بی نهایت 6» مهرداد محبعلی به قیمت 30 هزار دلار، نقاشی از سری «استیل لایف» منوچهر یکتایی با قیمت 27500 دلار، اثر تیمو نصیری با قیمت 25 هزار دلار و اثر روشنک امین الهی 20 هزار دلار چکش خوردند.

آثار محمد بزرگی 17500 دلار، شیرین علی آبادی 16250 دلار و عکسی از شیرین قدیریان به قیمت 10 هزار دلار آثاری بودند که از هنرمندان ایرانی در بیست و دومین حراج کریستیز خاورمیانه به فروش رسیدند.

با وجود رشد خیره‌کننده دو میلیون دلاری فروش، حراج بیست و دوم کریستیز دوبی را می‌شود به سه دلیل پرنوسان‌ترین دوره این حراج حتی در تمامی دو دهه برپایی آن دانست؛ اول اینکه میزان فروش، بیانگر دور شدن بازار هنر منطقه از هیجانات و توجه به خود اثر هنری حکایت داشت، دوم اینکه در این دوره از کریستیز 162 اثر ارائه شد که 110 اثر به فروش رسید و 52 اثر فروخته نشدند؛ در این میان خروج چهار اثر هنرمندان عرب که در زمره گران قیمت‌ترین برآوردهای حراجی محسوب می‌شدند از نکات قابل توجه حراجی بیست و دوم بود، این چهار اثر عبارت بودند از: اثر اسماعیل شموت هنرمند فلسطینی با عنوان «ادیسه‌ای از مردم» که با قیمت پایه 800 تا 900 هزار دلار، اثر بدون عنوان فائق حسن هنرمند عراقی با قیمت 400 تا 500 هزار دلار، اثر حامد اوایس مصری با قیمت پایه 200 تا250 هزار دلار و عبدالناصر قارم از عربستان با کمینه و بیشینه 40 تا 60 هزار دلار که در دقایق پایانی از فهرست حراج خارج شدند.

در بیست و دومین حراج کریستیز دوبی، 52 اثر به فروش نرسید که سهم هنرمندان ایرانی نیز 16 اثر بود.