نسیم امید به شهر مشهد رسید

عصر ایران؛ یوسف ناصری - پدیده و شگفتی سازی بسیار مهم و قابل توجه  در انتخابات 29 اردیبهشت 96، پیروزی کامل لیست اصلاح طلبان و اعتدال گرایان در انتخابات شورای شهر مشهد است. در مشهد مقدس، لیست امید تمام کرسی های شورای شهر پنجم را به دست آورد.

با پیروزی لیست اصلاح طلبان در انتخابات شوای مشهد، اعضای کنونی این شورا(دوره چهارم) که اصولگرا هستند کرسی های شورای شهر مشهد را باید به منتخبان جدید این کلانشهر واگذار کنند.

یک تصمیم بسیار مهم و تاثیرگذار شورای شهر چهارم شهر مشهد، انتخاب «سیدصولت مرتضوی باباحیدری» به عنوان شهردار این کلانشهر بود و این اتفاق در مهر ماه 1392 رخ داد. صولت مرتضوی، در دولت محمود احمدی نژاد و در زمانی که سردار مصطفی محمدنجار، وزیر کشور بود معاونت  سیاسی وزارت کشور را عهده دار شد.

سیدصولت مرتضوی باباحیدری که متولد باباحیدر استان چهارمحال و بختیاری است، در اردیبهشت 1390 با حکم محمدنجار وزیر وقت کشور، به عنوان رئیس ستاد انتخابات کشور منصوب شد. 
صولت مرتضوی، اندکی پس از تشکیل دولت حسن روحانی، از وزارت کشور رفت و شورای شهر چهارم مشهد او را به عنوان شهردار منصوب کرد.

*مردم مشهد چگونه «پدیده» شدند؟!   
بحث مشهد است و بحث پدیده و این کلیدواژه «پدیده»، کلمه ای آشنا برای مردم مشهد است. اما جدا از منظرهای دیگر از جمله اقتصادی و ورزشی، واژه کلیدی پدیده را در خصوص انتخابات شورای شهر مشهد بررسی می کنیم.

محمدرحیم نوروزیان فرماندار مشهد در عصر روز یک شنبه 31 اردیبهشت 1396  در جمع خبرنگاران مستقر در ستاد انتخابات فرمانداری مشهد، نتایج انتخابات شورای شهر مشهد را اعلام کرد و اسامی منتخبان انتخابات شورای این شهر را بر زبان آورد.

بر اساس اعلام فرماندار مشهد، این 15 کاندیدا که همگی از لیست اصلاح طلبان و اعدتال گرایان بودند، پدیده انتخابات شدند:
امیر شهلا، شهنار رمارم، بتول گندمی، احمد نوروزی، محمدرضا حیدری، علیرضا شهریاری، احسان اصولی صفار، حمیدرضا موحدی زاده، سیدمسعود ریاضی مظلومی، محمدحسین ودیعی، رمضان علی فیضی، محمدهادی مهدی نیا، مجتبی بهاروند، محمد حاجیان شهری و سیدمحسن حسینی پویا.

بی پایه و اساس نیست اگر گفته شود که مردم مشهد با مشارکت گسترده و قابل توجه سیاسی خود در رای دادن، پدیده انتخابات شورای شهر شده و شگفتی ساز شدند.

پدیده شدن مردم شهر مشهد و پدیده سازی آنها در انتخاب 15 عضو اصلی شورای شهر مشهد، نشانگر تحول فکری و اجتماعی می تواند باشد. رگه هایی از این تحول را می توان در این اظهار نظر یکی از هموطنان که در مشهد زندگی می کند، پیدا کرد که پس از رقم خوردن پدیده انتخاباتی توسط مردم مشهد، گفته است:
«به امید خدا دیدار در انتخابات شورای اسلامی و تکرار این حرکت غرورآفرین و انتخاب نمایندگان اصلاح طلب در مجلس شورای اسلامی و پایان سلطه اصولگرایان».

اظهار نظر این هموطن اهل مشهد، فعلا در حد یک ایده و آرزو است و درباره این که آیا مردم مشهد در انتخابات دوره یازدهم مجلس، دست به یک خانه تکانی می زنند و نمایندگانی متفاوت از نمایندگان فعلی مشهد به پارلمان کشور می فرستند، پیشاپیش نمی توان قضاوت کرد و باید منتظر ماند و دید اقدام سیاسی و انتخاباتی مردم مشهد در انتخابات بعدی مجلس و در اسفند سال 1398 چگونه خواهد بود.

*مشارکت یک میلیون و 422 هزار نفری مردم مشهد
کل جمعیت استان خراسان رضوی طبق سرشماری سال 1395 حدود 6 میلیون و 434 هزار نفر است. به گفته مسعود محولاتی، مدیر کل امور سیاسی استانداری خراسان رضوی تعداد 4 میلیون و 313 هزار نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات 29 اردیبهشت بوده اند. محمدرحیم نوروزیان فرماندار مشهد تعداد کل واجدین شرایط رای در کل استان را 4 میلیون و 314 هزار نفر اعلام کرده بود.

طبق آمار سرشماری سال 1395 تعداد 3 میلیون و 372 هزار و 660 نفر در مشهد زندگی می کنند و این شهر، دومین کلانشهر پُر جمعیت کشور بعد از تهران است.
فرمانداری مشهد در اطلاعیه ای رسمی، اسامی 857 نامزد تایید صلاحیت برای انتخابات شهر را در اواسط اردیبهشت ماه سال جاری اعلام کرده بود

آمار افراد واجد شرایط رای در شهر مشهد برای انتخابات سال 1396 یافت نشد. عبدالله ارجاعی، معاون سیاسی فرماندار مشهد برای انتخابات سال 1392 گفته بود که 70 درصد جمعیت  بیش از 3 میلیون و 200 هزار نفری مشهد واجد شرایط رای هستند.
اگر این گفته معاون فرماندار وقت مشهد را مبنا قرار بدهیم با توجه به سرشماری سال 1395، به رقم تقریبی 2 میلیون و 360 هزار افراد واجد شرایط رای برای سال 96
می رسیم.
مطابق سخنان مسئولان کنونی این شهر، در انتخابات پنجمین دوره شورای شهر مشهد، تعداد آرای ریخته شده به صندوق ها بالغ بر یک میلیون و 422 هزار  بوده است که یک میلیون و 225 هزار آن به عنوان رای صحیح قلمداد شده. 

بر اساس آماری که فرماندار مشهد اعلام کرده است می توان متوجه شد که فقط تعداد 15 نفر از منتخبان دوره پنجم شورای شهر مشهد بیش از 200 هزار رای کسب کرده که تمام آن افراد منتخب از لیست اصلاح طلبان هستند و رای بقیه کاندیداها از رتبه 16 (اولین عضو علی البدل) انتخابات مشهد و رتبه های پایین تر از 16 از میزان 163 هزار و 245 رای شروع به کاستن می کند. تعداد رای نفر رتبه 25 (نفر دهم علی البدل) بالغ بر 121 هزار است.

*نفر اول انتخابات مشهد با 256 هزار رای
بر اساس اعلام فرمانداری مشهد، نفر نخست منتخبان شورای شهر مشهد که «امیر شهلا» بوده است تعداد 256 هزار و 124 رای کسب کرده است.

امیر شهلا، دکترای مدیریت دارد، در دولت اصلاحات بخشدار قلندر آباد فریمان بوده، در سال 1380 رئیس روابط عمومی سازمان عمران شهرداری مشهد بوده، در دوره 8 ساله دولت های احمدی نژاد در بخش خصوصی فعالیت کرده و مهمتر این که عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان(صادق خرازی رئیس شورای مرکزی حزب) است.

امیر شهلا در سال 1394 و برای انتخابات مجلس دهم از حوزه انتخابیه مشهد و کلات ثبت نام کرده بود. او پس از ثبت نام در فرمانداری مشهد برای انتخابات مجلس گفته بود: «تنها سرمایه من، سرمایه اجتماعی در بین مردم و صداقت است که  از هر سرمایه مادی و پول، مهمتر است».

در انتخابات دوره دهم مجلس که در اسفند 1394 برگزار شد امیر شهلا تایید اصلا نشد یا به تعبیر دیگر ردّ صلاحیت شد و او نتوانست بر یکی از 18 کرسی استان خراسان رضوی در مجلس تکیه بزند.
امیر شهلا، در اردیبهشت 1396 نفر اول انتخابات شورای شهر شهر در دوره پنجم شده. بر این اساس، یکی از 15 کرسی شورای شهر مشهد در دوره آتی که تشکیل خواهد شد به او تعلق گرفته است و البته با اتکا به رای مردم.

*شهناز رمارم، با 253 هزار نفر دوم انتخابات دوره پنجم
نفر دوم منتخبان شهر مشهد، شهناز رمارم است با تعداد 253 هزار و 359 رای.
نفر پانزدهم منتخبان که از لیست اصلاح طلبان است و سیدمحسن حسینی پویا نام دارد موفق شده تعداد 200 هزار و 689 رای از شهروندان مشهد رای کسب کند. نفر شانزدهم انتخابات شورای شهر مشهد که اولین عضو علی البدل است 163 هزار رای به دست آورده است.

*نفر اول انتخابات دوره چهارم با 83 هزار رای
در حالی که نفر اول منتخبان شورای شهر پنجم مشهد در انتخابات اردیبهشت سال 1396  تعداد 256 هزار رای کسب کرده است، در دوره قبل یعنی دوره چهارم، نفر اول منتخبان شورای شهر مشهد فقط تعداد 83 هزار و 750 رای به دست آورد.
به این ترتیب سطح مشارکت پایین مردم مشهد در انتخابات شورای شهر رد سال 1392 به نفع کاندیداهای اصولگرا تمام شده بود و حاصل انتخابات سال 1392 رسیدن صولت مرتضوی به قدرت در حوزه مدیریت شهری مشهد بود.

*سطح مشارکت شورای چهارم مشهد
سید عبدا... ارجاعی معاون سیاسی وقت استاندار خراسان رضوی درباره نتایج انتخابات شورای شهر دوره چهارم مشهد گفته بود که از مجموع یک میلیون و 145 هزار و 676 آرا ماخوذه، تعداد 921هزار و 821 رای، صحیح بوده است.
این در حالی است که در اردیبهشت 1396 تعداد یک میلیون و 422 هزار  در انتخابات شورای شهر مشهد شرکت کرده اند و تعداد آرای صحیح نیز یک میلیون و 225 هزار بوده است.

این آمار نشان می دهد در اردیبهشت 96 نسبت به خرداد 1392 تعداد 277 هزار نفر
بیش تر، در انتخابات شورای شهر مشهد شرکت کرده اند. تعداد آرای صحیح سال 96 نسبت به 92 نیز نشان از 304 هزار رای دارد.
در انتخابات سال 92 تعداد 224 هزار رای به هر علت باطل اعلام شده. تعداد آرای باطله در انتخابات سال 96 هم 197 هزار رای است.


*آرای نفرات اول دوره های چهارم و پنجم
تعداد رای نفر اول انتخابات دوره چهارم شورای شهر مشهد، کمتر از یک سوم میزان رای نفر اول انتخابات دوره پنجم شورای شهر مشهد است و به طور دقیق تر رقم 32 درصدی. یعنی 256 هزار رای در برابر 83 هزار.  نفر دوم انتخابات دوره چهارم مشهد در سال 92 صرفا 69 هزار و 76 رای به دست آورده و دومین منتخب کلانشهر مشهد شد.

آخرین عضو اصلی شورای شهر دوره چهارم مشهد که رتبه 25 انتخابات آن شهر را در سال 1392 به خود اختصاص داده بود فقط 29 هزار و 345 رای کسب کرده بود. در دوره چهارم شورای شهر، تعداد اعضای شوراهای شهر و روستا افزایش یافت و در مشهد شورای شهر 25 عضو اصلی داشته ولی برای دوره پنجم شورا تعداد اعضای اصلی کاهش یافته و به 15 عضو کاسته شده است.

*رقابت آخرین علی البدل ها با 121 هزار و 25 هزار
اولین نفر علی البدل انتخابات دوره چهارم مشهد 29 هزار رای در سال 1392 کسب کرده بود. آخرین عضو علی البدل شورای هر مشهد در چارچوب انتخابات سال 1392 نیز که رتبه 35 انتخابات را داشته فقط 25 هزار رای به دست آورده بود.

در حالی نفر دهم علی البدل دوره پنجم شورای شهر مشهد در اردیبهشت 1396 تعداد 121 هزار رای را کسب کرده و در آخرین رتبه علی البدل ها قرار گرفت که آخرین و دهمین عضو علی البدل دوره چهارم شورای شهر مشهد تعداد 25 هزار رای از مردم مشهد گرفته است.

*دوره سوم شورای شهر مشهد
انتخابات دوره سوم شورای شهر مشهد در روز 24 آذر 1385 برگزار شد و تعداد آرای شمارش شده بنا به اطلاعات موجود 740 هزار و 342 رای بوده است.

در دوره سوم انتخابات مشهد، تمامی منتخبان از جناح اصولگرا بودند. نفر اول دوره سوم، سیدمحمد طباطبایی یزدی بوده است با 144 هزار و 381 رای.
نفر یازدهم اعضای اصلی شورای شهر مشهد در آن دوره که آخرین نفر منتخبان بوده است تعداد 71 هزار و 562 رای کسب کرده بود.
144 هزار رای منتخب اول اصولگرای دوره سوم در برابر 256 هزار رای منتخب اول اصلاح طلب دوره پنجم(در سال 1396) قرار دارد.

*دوره های اول و دوم شورای مشهد
دوره دوم انتخابات شورای شهر مشهد در اسفند سال 1381 برگزار شد و در شهر مشهد یک میلیون و 218 هزار واجد شرایط رای بودند که فقط 827 هزار نفر در انتخابات مشارکت داشتند.
نخستین دوره انتخابات شورای شهر مشهد در اسفند 1377 انجام گرفت و مجموعا 566 هزار و 689 نفر از شهروندان مشهد در انتخابات شورای شهر حضور پیدا کردند. آمارهای جزئی تر از نتایج انتخابات های دوره اول و دوم شورای شهر مشهد در دسترس نیست. اما به هر رو با مشارکت نسبتا گسترده تر مردم مشهد در انتخابات اخیر شورای شهر این کلانشهر، اصلاح طلبان و اعتدال گرایان در قالب «لیست امید»، به طور مطلق پیروز انتخابات شدند و تمامی کرسی های شورای شهر مشهد اختصاص پیدا کرد.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که هر زمان چه در تهران و چه در مشهد، سطح مشارکت کاهش پیدا کند کاندیداهای جناح اصولگرا به خاطر داشتن پایگاه رای ثابت و ایدئولوژیک، با آرای کمتر پیروز میدان خواهند بود و هر زمان که میزان مشارکت تا حدی قابل توجه و چشمگیر شود جناح اصلاح طلب، می تواند در انتخابات شوراهای شهر در کلانشهرهای تهران و مشهد در حوزه مدیریت شهری به قدرت برسند و نمایندگی مردم را برای 4 سال به عهده بگیرند.