عضویت باراک اوباما در هیات منصفه پذیرفته نشد

به باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق آمریکا، اجازه خدمت در هیئت منصفه داده نشد.

به گزارش بی بی سی، اوباما برای خدمت در هیئت منصفه یک پرونده قضایی به دادگاهی در شیکاگو احضار شده بود اما پس از حضور در دادگاه و مصاحبه با قاضی، اعلام شد که قاضی عضویت او در هیئت منصفه را مناسب نمی‌داند و در نتیجه رئیس جمهوری سابق آمریکا از خدمت در این پرونده معاف شده است.

با اینکه مقامات قضایی کوشیده بودند احضار باراک اوباما به شکلی عادی و دور از جنجال صورت گیرد، تعداد زیادی از هواداران رئیس جمهوری سابق در محل دادگاه تجمع کرده بودند و از او استقبال کردند. شماری از حاضران از آقای اوباما امضا خواستند و تعداد زیادی نیز با تلفن همراه از او عکس گرفتند.

پس از ورود به دادگاه، قاضی پرونده برای رسیدگی به صلاحیت اوباما به عنوان عضو هیئت منصفه با او مصاحبه کرد. مقامات دادگاه گفته‌اند که این رویه در مورد همه اعضای هیئت منصفه اعمال شد هر چند به گزارش رسانه‌های محلی، مصاحبه قاضی با رئیس جمهوری سابق به مراتب طولانی‌تر از مصاحبه با سایر اعضا بود.

در پایان این مصاحبه، سخنگوی دادگاه اعلام کرد که قاضی تشخیص داده است که عضویت اوباما در هیئت منصفه این پرونده "به مصلحت" نیست به این دلیل که حضور رئیس جمهوری سابق در جلسات دادگاه به احتمال زیاد باعث جلب توجه غیرعادی رسانه‌ها و ازدحام جمعیت خواهد شد و این وضعیت می تواند باعث انحراف توجه از موضوع پرونده شود.

اوباما فارغ‌التحصیل رشته حقوق از دانشگاه معتبر هاروارد است و پیش از ورود به سیاست، مدتی به عنوان حقوقدان فعالیت کرده بود.در صورتی که وی به عنوان عضو هیئت منصفه پذیرفته می‌شد، حق الزحمه تعیین شده برای این کار را که کمی بیش از ۱۷ دلار در روز است دریافت می‌کرد. به گفته رسانه‌های محلی، این مبلغ برای پرداخت هزینه پارک خودرو او کفایت می‌کرد.

در نظام قضایی برخی کشورها، از جمله ایالات متحده، رسیدگی به پرونده‌های کیفری، برخی از پرونده‌های حقوقی و بعضی موارد مطرح شده در محاکم پزشکی قانونی با حضور هیئت منصفه صورت می‌گیرد. اعضای هیئت منصفه با قرعه از میان شهروندان عادی انتخاب می‌شوند و پس از انتخاب، قانونا ملزم به حضور در دادگاه و انجام وظایف مربوطه هستند مگر اینکه قاضی آنان را برای این منظور مناسب نداند یا عذرشان برای عدم حضور را بپذیرد و آنان را معاف کند.

طبق قانون، کارفرمایان موظف هستند امکانات لازم را در اختیار کارکنانی که برای خدمت در هیئت منصفه احضار شده‌اند قرار دهند. بسته به وضعیت پرونده، ممکن است دوره خدمت در هیئت منصفه کوتاه یا طولانی باشد.

اعضای هیئت منصفه، که در محاکم آمریکا و بریتانیا معمولا دوازده نفراند، با حضور در تمامی جلسات دادگاه، از شکایت یا اتهامات علیه متهم، اظهارات شهود و مدارک ارائه شده و استدلالات دادستان و وکیل مدافع آگاه می‌شوند و سپس صرفا و منحصرا با استناد به شواهد و دلایل ارائه شده در جریان محاکمه و تبادل نظر با یکدیگر، نتیجه می‌گیرند که آیا فرد متهم در ارتباط با اتهامی که بر او وارد شده، مجرم است یا نه. انتظار می‌رود که اعضای هیئت منصفه به اتفاق آراء در مورد مجرمیت یا عدم مجرمیت فرد در ارتباط با اتهام مطرح شده اعلام نظر کنند.

براساس اعلام نظر هیئت منصفه، قاضی پرونده مجازاتی را که برای جرم مورد نظر مناسب می‌داند تعیین می‌کند. در جریان رسیدگی در دادگاه هم قاضی موظف است روند دادرسی را به نحوی اداره کند که اعضای هیئت منصفه بتوانند با آگاهی و به طور مستقل در مورد پرونده تصمیم‌گیری کنند.

هدف از استفاده از هئیت منصفه توسل به خرد جمعی و وجدان و معیارهای مشترک اجتماعی در تشخیص جرم است.

با توجه به اهمیت بی‌طرفی کامل اعضای هیئت منصفه، معمولا افرادی که با فرد متهم آشنایی یا ارتباط قبلی داشته باشند یا به خاطر اخبار و تبلیغات، احتمال پیشداوری مثبت یا منفی آنان در مورد پرونده یا متهم آن وجود داشته باشد برای عضویت در هیئت منصفه دادگاه رسیدگی به آن پرونده پذیرفته نمی‌شوند.

باراک اوباما اولین رئیس جمهوری سابق آمریکا نیست که برای عضویت در هیئت منصفه احضار و سپس رد می‌شود. جورج بوش، که قبل از اوباما رئیس جمهوری آمریکا بود، دو سال پیش برای خدمت در هیئت منصفه پرونده‌ای در تگزاس احضار شد اما او نیز مورد قبول قرار نگرفت. همچنین در سال ۲۰۱۱، جو بایدن، که در آن زمان معاون رئیس جمهوری بود، برای حضور در هیئت منصفه احضار شد اما قاضی پرونده عضویت او را رد کرد.