پرشیا دایجست - جان تیرمن استاد دانشگاه ام آی تی در گفتگوی اختصاصی با پرشیا دایجست می گوید: من فکر نمی کنم حتی با خروج ایالات متحده از توافق هسته ای برجام، این توافق از بین برود. من فکر نمی کنم تحریم ها به شکل سابق خود علیه ایران مجددا اعمال شود.

بلومبرگ با اشاره به مواضع اخیر مقامات فرانسه، بریتانیا و آلمان درباره ایران نوشته که اروپایی‌ها به امید حفظ برجام، فشارها بر برنامه موشکی ایران را افزایش داده‌اند. رویترز نیز تحلیل کرده است که پس از اولتیماتوم برجامی ترامپ، کشور‌های اروپایی امضاکننده برجام ضمن تلاش برای حفظ توافق هسته‌ای، جهت راضی کردن ترامپ، گفتگو‌ها درباره طرحی برای پرداختن به برنامه موشک‌های بالستیک و نفوذ منطقه‌ای ایران را آغاز کرده‌اند. این در شرایطی است که عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران تاکید کرده: «ما با هیچ کشوری در خصوص مسائل موشکی‌ کشور نه مذاکره کرده‌ایم نه می‌کنیم و نه خواهیم کرد.» وی همچنین ادامه داد: «برخی در اروپا هستند که فکر می کنند می توانند با همراهی با ترامپ در موضوعات غیربرجامی ایشان را به ماندن در توافق هسته ای ترغیب کنند. این ایده کاملا غلط است و قطعا نتیجه معکوس خواهد داشت.»

درباره آخرین تحولات برجام پرشیا دایجست با «جان تیرمن» مدیر اجرائی و پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات بین‌الملل دانشگاه‌ ام‌آی‌تی مصاحبه کرده است که متن کامل آن در ادامه می‌آید.

* آیا اتفاقات اخیر حاکی از آغاز شکست مقاومت اروپا در موضوع برجام در برابر ترامپ است؟

- به نظر می رسد پشتیبانی از برجام در اروپا همچنان قوی است. ممکن است کسانی از ترامپ به عنوان اهرم در برنامه موشکی ایران استفاده کنند، اما من شک دارم که این کار برجام را به خطر بیندازد.

* مسائل منطقه و برنامه موشکی ایران ارتباطی با متن برجام ندارد. در این صورت تحریم ایران به این دو دلیل از سوی اتحادیه اروپا (به دلیل عدم تمایل ایران به مذاکره در این دو مورد) چه معنایی دارد؟ آیا آنطور که آقای عراقچی گفته است اروپا با این کار اشتباه می کند و نتیجه معکوس خواهد داشت؟

ما نمی دانیم که اگر این اتفاق بیفتد آیا «نتیجه معکوس» خواهد داشت، یا در اینجا منظور از «نتیجه معکوس» چیست؟ ایران در سوریه، لبنان و یمن به دلایل مختلف و در سطوح مختلف حضور نظامی دارد. این حضور، ناگزیر توجه قدرت های بزرگ را جلب می کند. هنوز روشن نیست چه اقدامی در این مورد انجام خواهد گرفت.

* اگر فرض کنیم ایران مذاکره درباره برنامه موشکی و مسائل منطقه ای را بپذیرد، آیا ترامپ برای حفظ برجام قانع خواهد شد؟ آیا بروز این اتفاق باعث نخواهد شد بعد از این آمریکا هر خواسته ای داشت با تهدید برجام، مذاکره و سپس تحمیل آن خواسته را به ایران تحمیل کند؟

- به نظر می آید که ترامپ مصمم است ایالات متحده را از برجام خارج کند. این یک وعده مبارزات انتخاباتی بود. اگر این اتفاق بیفتد، ایران باید همراه با طرفین دیگر در برجام باقی بماند. در این صورت، ترامپ اهرم فشار خود را از دست خواهد داد. فکر نمی کنم تحریم ها به شکل سابق خود مجددا اعمال شود.

* به نظر شما عدم توافق ایران و اروپا برای مذاکره درباره برنامه موشکی و در نتیجه وضع تحریم های جدید علیه ایران از سوی اروپا از یکسو و خروج احتمالی ترامپ از برجام، سرنوشت این توافق چندجانبه را به کجا خواهد رساند؟

- ممکن است توافق ساده ای در مورد برنامه موشکی ایران حاصل شود. برای مثال، در رابطه با قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل، که در آن ایران برد موشکی و تعداد آزمایشات خود را کاهش دهد و پس از جلسه ظریف و لو دریان، به جای مذاکرات رسمی به صورت یک بیانه رسمی اعلام شود.
به شکل جامع، عاقلانه تر است که اروپایی ها یک کنفرانس امنیتی منطقه ای با حضور بازیگران کلیدی و عربستان سعودی، عراق و ایران برای حل تعدادی از مشکلات برگزار کنند (این کار می تواند سال ها به طول انجامد... حتی تا بعد از تاریخ کنونی برجام).

*در صورت نابودی برجام، کنش ایران و سپس واکنش اروپا و امریکا را چگونه پیش بینی می کنید؟

- من فکر نمی کنم حتی با خروج ایالات متحده از این توافق، برجام از بین برود. اما اگر چنین شود، همه چیز به این بستگی دارد که آیا تحریم ها تمدید می شوند یا خیر. در این صورت، به زمان پیش از انتخاب روحانی بازخواهیم گشت و هرگونه امیدی برای همکاری در مورد سوریه و دیگر مشکلات از بین خواهد رفت. به صلاح ایران است که برنامه هسته ای خود را تهدیدآمیز پیش نبرد، زیرا یک برنامه هسته ای با غنی سازی سطح بالا تنها بهانه قابل قبول برای جنگ از سوی ایالات متحده و اسرائیل خواهد بود.