مهدی سنایی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در خصوص برجام، سوریه و ایران در خاورمیانه با ماهنامه «مژدونارودنایا ژیزن» (زندگی بین المللی) که توسط وزارت امور خارجه روسیه منتشر می شود، به گفتگو نشست.

به گزارش عصر ایران به نقل از بخش رسانه ای سفارت ایران در مسکو، خلاصه این گفتگو به شرح زیر است:

برجام

اعتماد پایه و اساس توافقات بین المللی است و برجام علاوه بر ماهیت ویژه آن، آزمونی برای شکل گیری گفت وگوها و حل مسائل بود اما رفتار رئیس جمهوری آمریکا در قبال پاسخی غیرامیدوار کننده به این آزمون بود.

تجربه حمله صدام حسین به ایران و حمایت قدرت های بزرگ و کشورهای عربی منطقه از صدام در حالی که امکانات لازم برای بازدارندگی حملات موشکی به شهرهایمان را نداشتیم، نشان داد که توانمندی دفاعی ایران باید تا اندازه ای تقویت شود که بازدارنده هر گونه تهدید علیه کشور باشد.

در همین حال هدف آمریکا از مطرح کردن مساله برنامه موشکی ایران و ایجاد فضای تبلیغاتی در مورد این برنامه، فروش تسلیحات به برخی کشورهای ثروتمند عربی و کسب درآمدهای هنگفت از این کشورها است.

بر اساس گزارش های مکرر آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران به تمام تعهدات خود در برجام پایبند است و آن را اجرا می کند پس طبیعی است که باید از تمام امتیازات پیش بینی شده در برجام استفاده کند. اگر شرایطی بوجود آید که بر اثر خروج آمریکا وضعیت به حال گذشته برگردد و ایران از امتیازات برجام محروم شود، ایران دلیلی برای ماندن در برجام نخواهد داشت.

از دید من آمریکا هیچگاه بصورت واقعی وارد برجام نشد و به آن پایبند نبود تا اینکه از آن خارج شود زیرا پس از امضای برجام، طرف آمریکایی تمام تلاش خود را برای اعمال فشار بر شرکت ها و صندوق های اقتصادی بکار بست تا با ایران همکاری نکنند.

سوریه

انواع و شمار زیاد بازیگرانی که در جنگ سوریه درگیر شده اند، پیچیدگی آن را اثبات می کند. برخی بازیگران خارجی دولتی بدون اجازه دولت قانونی سوریه در این کشور حضور دارند و در واقع متجاوز و اشغالگر محسوب می شوند. برخی جنگ نیابتی اجرا می کنند.

علاوه بر تروریست ها، مساله کردها نیز بر دشواری اوضاع می افزاید و برخی کشورها از گروه های تروریستی و سایر بازیگران غیردولتی به عنوان ابزار برای دستیابی برای اهداف خود استفاده می کنند.

در شرایط کنونی که داعش و برتری سرزمینی آن از بین رفته است، هدف اصلی این است که اجازه داده نشود گروه هایی همچون داعش امکان رشد و توسعه بیابند.

اولویت های کنونی در سوریه دفاع از تمامیت ارضی این کشور و تقویت حکومت مرکزی و آغاز روند بازسازی آن است.

در خاورمیانه به دلیل حجم زیاد همکاری های منطقه ای، بحران هایی که ایجاد می شود از کشوری به کشور دیگر انتقال می یابد و روابط تاریخی-فرهنگی و ارتباطات میان جوامع منجر به وضعیتی شده است که این کشورها با یکدیگر ارتباط نزدیک و تنگاتنگ داشته باشند. همچنین تروریست ها از مرزهای هر کشوری عبور می کنند و این مساله بویژه در مورد گروه تروریستی داعش که مفهوم مرز را در معنای عمومی آن نمی پذیرد، صدق می کند.

دفاع از تمامیت ارضی عراق و سوریه و تقویت سازمان های دولتی در این دو کشور مانع از انتشار بحران و بی ثباتی به کشورهای دیگر در منطقه ازجمله ایران می شود.

با باج دادن به آمریکا، مسموم سازی فضای منطقه، تحویل پایگاه های نظامی به کشورهای بیگانه و اجازه حضور آنها در منطقه نمی توان امنیت کشور خود را تامین کرد.

برخی کشورها تلاش می کنند تا مردم منطقه را به سوی اختلافات مذهبی بکشانند و در منطقه رویارویی بین شیعیان و سنی ها ایجاد کنند.

در عرصه بین المللی این اعتقاد وجود دارد که پیدایش داعش بر اثر تلاش های غرب و متحدان عربی آن طراحی شده بود تا اینکه ایران را بازدارد و آن را درگیر چالش های جدید کند.

برای مبارزه با تروریسم باید ریشه این پدیده شرور را خشکاند یعنی کشورها از بکار گرفتن آن صرف نظر کرده و معیارهای دوگانه را در این مورد کنار بگذارند.

برای مبارزه با تروریسم باید در وهله اول به دیدگاه واحد در خصوص مفهوم و تعریف تروریسم رسید تا اینکه بتوان به توافق درباره مبارزه با این پدیده دست یافت.

هیچکس نمی تواند انتظار داشته باشد که از گروه های تروریستی حمایت می کند و از پیامدهای این پدیده مصون می ماند.

ایدئولوژی تکفیری دعوت به کشتار انسانها می کند و معتقد است که خشونت ابزار قانونی برای دستیابی به این اهداف است.

باید تلاش های فرهنگی در جوامع منطقه صورت گیرد تا اینکه زمینه برای جذب افراد به این گروه ها فراهم نشود.

محدوده جغرافیایی جذب افراد به گروه های تروریستی نشان می دهد که آنها اکثرا در مناطق توسعه نیافته و فقیر جذب می شوند بویژه زمانی که برخی کشورهای منطقه تلاش می کنند تا بر اختلافات مذهبی دامن بزنند این وضعیت رخ می دهد. بدیهی است که تضعیف ساختارهای فرهنگی و آموزشی، تشدید اختلافات مذهبی را آسانتر می کند.

رفتار توهین آمیز کشورهای غربی در مورد کشورهای منطقه در ده سال اخیر در بین مردم منطقه احساس حقارت بوجود آورده که این مساله ابزاری را اختیار گروه های افراط گرا قرار می دهد و با آن مردم را جذب می کنند.

نابرابری و بی عدالتی در برخی جوامع اسلامی، مداخله خارجی که با واکنش هایی در جامعه همراه است، تضعیف و نابودی ساختارهای دولتی سبب ایجاد خلائی می شود که با استفاده از ان تروریسم منتشر می شود.

ایران در خاورمیانه

در واقع زمانی که در عرصه بین المللی قدرتی وارد می شود تا نقش خود را متناسب با توانایی ها و ظرف های درحال رشد ایفا کند با ان مقابله می کنند. پس احتمالا می توان گفت مقابله با ایران طبیعی است. من به رفتار آمریکا در قبال ایران از این زاویه نگاه می کنم.

چنین دیدگاهی را در مورد اسنادی که ذکر شد روسیه و چین هم دارند. با کمک چنین رویکردی من افزایش تحریم های آمریکا علیه روسیه و جنگ تجاری واشنگتن علیه پکن را تفسیر می کنیم.

منطقه خلیج فارس و خاورمیانه در نتیجه مجموعه ای از خریدهای تسلیحاتی به انبار تسلیحات تبدیل شده است.

طبیعی است متحدان آمریکا در منطقه ازجمله در خلیج فارس، علاقه مند نیستند در کنار خود کشوری را تحمل کنند که خود را قدرت منطقه ای توانمند می داند.

در واقع ایران آمریکا و کشورهای منطقه را تهدید نمی کند و مقامهای آمریکایی بخوبی از این واقعیت اطلاع دارند.

بر اساس اطلاعات بانک جهانی، ایران در سال 2016 فقط 3 درصد تولید ناخالص ملی خود را صرف هزینه های نظامی کرد.
در حالی که این شاخص برای عربستان سعودی 9.8 درصد بود. آمریکا همچنین صدها میلیارد دلار قراردادهای تسلیحاتی با برخی کشورهای نفت خیز منطقه امضا کرده است. به این ترتیب دلاری نفتی به آمریکا بازمی گردد.

عربستان سعودی در شرایطی نیست که ایران را نادیده بگیرد و ایران هم نمی تواند در موازنه قوا در منطقه عامل عربستان سعودی را حذف کند. در این رابطه بارها اعلام کردیم که برای همکاری با عربستان سعودی و سایر کشورهای منطقه آمادگی داریم اما پاسخ مناسب دریافت نکرده ایم.

رژیم صهیونیستی سلاح اتمی در اختیار دارد و منابع مختلف ازجمله مارداخای وانونو یکی از متخصصان راکتور هسته ای دیمون در سرزمین های اشغالی وجود 100 تا 200 بمب اتمی را تایید می کنند. اما ایران مبتکر طرح خاورمیانه عاری از سلاح اتمی بوده و در سال 1974 طرحی در این مورد پیشنهاد کرد که از سوی برخی کشورهای منطقه حمایت شد.

نشریه زندگی بین المللی از سال 1954 از سوی وزارت خارجه اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه به صورت ماهنامه منتشر می شود. این گفتگو در تاریخ 28 اردیبهشت 97 در وب سایت این نشریه به ادرس interaffairs.ru منتشر گردید.