۰۵ دی ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۵ دی ۱۴۰۳ - ۲۱:۰۶
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۶۱۲۹۹۱
تاریخ انتشار: ۰۹:۵۰ - ۱۳-۰۳-۱۳۹۷
کد ۶۱۲۹۹۱
انتشار: ۰۹:۵۰ - ۱۳-۰۳-۱۳۹۷

روایت مصطفی ملکیان از نسبت فلسفه و هنر

آنچه فلسفه درباره هنر مى‌تواند بگوید «حقیقتِ زیبایى» است و آن‌چه هنر دربارۀ‌ فلسفه مى‌تواند بگوید «زیبایى حقیقت» است.

کار هنر، به‌ویژه هنر مکتوب (ادبیات) از قدیم‌الایام نشان دادن «زیبایى حقیقت» بوده است. انسانى که حقیقت را زیبا ببیند، در بند عقاید خود نیست و همان‌گونه که دماسنج صرفاً دماى لحظه‌ فعلى را نشان مى‌دهد، انسان حقیقت‌طلب نیز باید با تمام صداقت و جدیّت، عقیده‌اى را بپذیرد یا بیان کند که فعلا گمان مى‌کند انطباق بیش‌ترى با حقیقت دارد.

مصطفی ملکیان نوشت: یونانیان و رومیان قدیم سه امر را مایۀ‌ آرامش و قرار روان آدمیان مى‌دانستند: «راستى» یا «حقیقت»، «نیکى» یا «خیر»، و «زیبایى» یا «جمال». پى‌جویى راستى و حقیقت در تاریخ بشر، «علم» و شاخه‌هاى مختلف معرفت آن از جمله «فلسفه» را پدید آورده است؛ در طلب خیر و نیکى بودن، «اخلاق» و اخلاقى زیستن را در میان ما رقم زده است؛ و در پى زیبایى و جمال بودن، پیدایش «هنر» را باعث شده است.

در رتبه‌بندى این ارزش‌ها، راستى در جایگاه اوّل، نیکى در رتبه دوّم، و زیبایى در مکان سوّم قرار مى‌گیرد؛ زیرا نیکى در سایۀ‌ حقیقت و راستى معنا مى‌یابد و زیبایى نیز در پرتو حقیقت و نیکى شناخته مى‌شود. فلسفه با حقیقت سر و کار دارد و هنر با زیبایى؛ بنابراین آنچه فلسفه درباره هنر مى‌تواند بگوید «حقیقتِ زیبایى» است و آن‌چه هنر دربارۀ‌ فلسفه مى‌تواند بگوید «زیبایى حقیقت» است.

حقیقتِ زیبایى

هنر فرآیندى بشرى است که فراورده‌اش زیبایى است و هنرمند یا زیبایى‌هاى موجود ولى نامکشوفِ هستى را برجسته و آشکار مى‌کند و یا زیبایى‌هاى ناموجودِ هستى را مى‌آفریند.

زیباییِ حقیقت

کار هنر، به‌ویژه هنر مکتوب (ادبیات) از قدیم‌الایام نشان دادن «زیبایى حقیقت» بوده است. انسانى که حقیقت را زیبا ببیند، در بند عقاید خود نیست و همان‌گونه که دماسنج صرفاً دماى لحظه‌ فعلى را نشان مى‌دهد، انسان حقیقت‌طلب نیز باید با تمام صداقت و جدیّت، عقیده‌اى را بپذیرد یا بیان کند که فعلا گمان مى‌کند انطباق بیش‌ترى با حقیقت دارد.

بسیارى از ما صرفا به این سبب دشمن‌ایم که عقایدمان ناسازگار است و یا تنها به این سبب نزدیک‌ایم که عقاید یکسانى داریم. این در حالى است که آن‌چه در تعاملات اجتماعى ملاک عمل است، خصوصیات اخلاقى - روانى افراد است؛ نه عقاید آنان.عاشقان حقیقت، هیچ وقت در بند عقیدۀ‌ خود نمى‌توانند بمانند. عقیده‌پرستى چیزى جز خودپرستى نیست و کسانى که عقیدۀ خود را مى‌پرستند، به نوعى خودشیفتگى روانى دچار هستند. آن‌ها که زیبایى حقیقت را درک کرده‌اند، از بند عقاید رهیده‌اند و تنها در پى آواز حقیقت مى‌دوند.

برچسب ها: مصطفی ملکیان ، هنر ، فلسفه
ارسال به دوستان
جعبه سیاه هواپیمای آذربایجانی پیدا شد نخست وزیر بشار اسد : بدهی 30 میلیارد دلاری سوریه به ایران / حقوق نخست وزیر 140 دلار و وزیر 70 دلار بود / دولت ایران سالانه یک میلیارد دلار به ایران می داد تصاویری از لحظه هتک مقدسات علویان سوریه که منجر به خشم سوری‌ها و تظاهرات گسترده شده است (فیلم) حمله تروریستی، علت غرق شدن کشتی باری روسیه در دریای مدیترانه اعلام شد هشدار ایلان ماسک: زنگ خطر درباره آینده اقتصادی آمریکا به صدا درآمده طراحی ویژه و دیدنی هواپیمای قطر به مناسبت سال نو میلادی (فیلم) شوک به رختکن منچستریونایتد؛ سرآشپز محبوب جدا شد طلای آسیا بر گردن پسران وزنه‌بردار ایران؛ دختـران هم خوش درخشیدند پزشکیان: قول می‌دهم سهم شما را بر اساس عدالت بدهیم اعتراضات مردمی در شهر‌های مختلف سوریه در اعتراض به دولت الجولانی (فیلم) رونالدو در سرمای قطبی؛ شیرجه در جکوزی یخ زده در دمای منفی ۲۰ درجه! (+عکس) ادارات و دانشگاه های استان تهران پنجشنبه تعطیل شد افتِ عجیب استقلال با موسیمانه؛ از ۶ گلِ نکونام تا ۵ گلِ موسیمانه دیدار پزشکیان با خانواده سه شهید بجنوردی (فیلم) انتشار پوستر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر با یادی از فیلم سینمایی «مادر» (عکس)