«مهمانداری»، شغلی خسته کننده اما پرطرفدار

به گزارش ایسنا، برخی از مردم تصور می‌کنند که مهماندار یک گارسون بوده و هدف از استخدام آن پذیرایی از مهمانان است؛ در حالی که مهماندار برای برقراری ایمنی هواپیما تلاش می‌کند و نقش بسزایی در نجات جان مسافران در مواقع اضطراری دارد.

مسعود خمسه یکی از مهمانداران با سابقه است که زمانی به عنوان سرمهماندار در شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کرد و اکنون مدیر خدمات پرواز هواپیمایی آتا است. او در این گفت‌وگو از محاسن و سختی‌های شغل مهمانداری می‌گوید.

*یک روز کاری یک مهماندار چگونه می‌گذرد؟

یک مهماندار یک‌ونیم  ساعت  قبل از پروازهای داخلی و دو ساعت قبل از پروازهای خارجی در فرودگاه مستقر می‌شود و سپس در یک دفتر کاری به نام «بریفینگ» حضور پیدا می‌کنند تا قبل از پرواز توجیهات لازم به آنان ارائه شود و براساس سابقه کار، پوزیشن‌های حساس و ساده بین مهمانداران تقسیم می‌شود. بعد از آن مدارک پروازی مهماندارن چک می‌شود و برای ایمنی سفر باید همیشه مدارک پروازی یک مهماندار به‌ روز بوده و دوره‌های بازآموزی را سپری کند.

مهمانداری یک کارتیمی بوده و مهمانداران باید به صورت زنجیروار به یکدیگر کمک کنند؛ چرا که اگر بخشی از کارشان به کندی پیش رود با مشکلاتی روبرو می‌شوند و در صورتی که کار یکی از آن‌ها لنگ شود، سایر مهمانداران به کمک هم می‌آیند تا در یک تایم معینی کارهای خود را به اتمام برسانند.

بعد از طی مراحلی، با اجازه از خلبان به کوردیناتور پرواز برای سوار کردن مسافران اعلام آمادگی می‌کنند، سپس آمار مسافران چک می‌شود و در صورت اطمینان از آمار، درب‌ها بسته می شود. باید هنگام پرواز درب‌های هواپیما به صورت اتوماتیک باشد تا اگر مشکلی پیش آید مسافران تخلیه شوند، از آنجایی که حادثه خبر نمی‌کند و هرلحظه ممکن است موقع اوج گرفتن هواپیما با مشکلاتی مواجه شویم، باید مهمانداران آمادگی این را داشته باشند تا تمامی مسافران را ظرف 90 ثانیه تخلیه کنند. 

*دوره‌های آموزشی مهمانداری چه مدت طول می‌کشد؟ 

دوره‌های آموزشی یک مهماندار حدود شش ماه طول می‌کشد که در این زمان دوره‌های مختلفی را اعم از آشنایی با سیستم‌های کنترل هواپیما، آشنایی با کالای خطرناک برای هواپیما، دوره‌های کمک‌های اولیه، زبان آموزش اطفای حریق، فرود اضطراری روی آب و ... را سپری می‌کنند و هر دو سال یکبار باید این دوره‌ها تمدید شود .

پیش از استخدام یک مهماندار، چند بار بدون مسئولیت به پرواز اعزام می‌شود، هدف از انجام این پروازها پیاده کردن آموزش های تئوری و از سوی دیگر ارزیابی توانایی انجام کار یک مهماندار است.

مهماندار در عین حال باید یک بازاریاب خوب برای شرکت باشد که یکی از این راه‌های بازاریابی خوش‌رویی است، همچنین ذهن یک مهماندار باید کاملاً آماده باشد؛ چراکه هر لحظه خطر بیخ گوش ماست و باید با آمادگی ذهنی کامل جان مسافر را از خطرات احتمالی نجات دهیم.

*از نظر شما مهمانداری چگونه شغلی است؟

مردم فکر می‌کنند که مهمانداران جوانان خوش قیافه، شیک و خوش هیکل هستند که یونیفرم‌های شیک به تن دارند، مثل مدل ها در هواپیما راه می‌روند، دائم در سفر هستند، ماشین دم در خانه‌شان می‌آید و آن‌ها را به فرودگاه می‌برد، حقوق‌های آنچنانی دارند و... برخی از تصورات حقیقت دارد چون ظاهر این شغل باید به گونه‌ای باشد که بتوانیم مسافر را جذب کنیم و مسافر حتی مدل راه رفتن یک مهماندار را نیز زیر ذره بین دارد و نقاط مثبت و منفی آن را ارزیابی می‌کند؛ بنابراین بایستی همیشه ظاهری تمیز و آراسته داشته باشند.

اما واقعیت این است که این شغل جزو شغل‌های سخت و زیان آور است و مهمانداران در طول انجام پروازها چه در زمین و چه در فضا اشعه جذب می‌کنند و روی فیزیک، جسم و سلامتی افراد تاثیر می‌گذارد و از سویی نیز پرواز آب بدن را کم می‌کند و اکثراً غلظت خون کادر پرواز بالا است؛ چراکه فشار هوا منجر به غلیظ شدن خون مهمانداران می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود از مایعات بیشتر استفاده کنند تا دچار سکته قلبی نشوند.

مهماندار تایم ثابت خواب ندارد و از طرفی اختلاف ساعت بین کشورها باعث به هم ریختگی در خواب‌شان می شود و بیدار ماندن روی ارتفاع و در هوا آسیب‌هایی را به بدن وارد می‌کند؛ همچنین موقع take off و یا landing هواپیما، بیشترین فشار بر روی بدن مهماندار وارد می‌شود و زمانی که از ارتفاع هواپیما کاسته می شود به دلیل حجم کاری زیاد که مهمانداران اکثرا سرپا هستند فشار بیشتری روی مهره‌های کمر و مفاصل پا وارد می‌شود و به مرور زمان باعث سائیدگی می‌شود؛ از سوی دیگر با به هم خوردن تایم خواب، تایم غذاخوردن هم به هم می‌ریزد.

*شغل مهمانداری از نگاه مردم چه طور شغلی است و مردم با این قشر چگونه رفتار می کنند؟

متاسفانه در جامعه ما برخی مردم تصور می‌کنند که مهماندار یک گارسون است و برای پذیرایی استخدام شده است و مهماندار را به حالت‌هایی فرا می‌خوانند که در شأن یک انسان نیست، اما نمی‌دانند که اگر مهماندار نباشد ممکن است جان آن‌ها در خطر باشد. برخی مسافران نیز فکر می کنند که هنگام اوج گرفتن هواپیما باید مهماندار بالای سر مسافر ظاهر شود در حالی که باید هنگام  Take off و Landing  مهمانداران هم همانند مسافران سر جای خود بنشیند و کمربند خود را ببندند؛ چراکه همان خطر پرت شدن نیز برای مهماندار وجود دارد البته اگر احساس کنیم که در هنگام  اوج گرفتن  یا فرود آمدن هواپیما جان مسافری در خطر است، رسیدگی‌های لازم را انجام می دهیم. حتی برخی مردم فکر می‌کنند که مقصر تاخیر در پروازها کادر پرواز هستند، اما از آنجایی که جان مسافران برای ما عزیز است تا زمانی که از ایمن بودن هواپیما اطمینان کافی نداشته باشیم، مجوز پرواز صادر نخواهد شد.

برخی افراد نیز مهمانداران را فردی بسیار مهربان تصور می‌کنند؛ چراکه زمانی که با مهمانداران هم صحبت می‌شوند به علاقه آن‌ها جهت خدمت به مردم پی می‌برند. مهمانداران آموزش‌های لازم را سپری کردند و زمانی که یک مسافر با پیراهن مشکی وارد هواپیما می‌شود سعی می‌کنیم ابراز همدردی کنیم.

مردم وقتی به ظاهر یک مهماندار نگاه می‌کنند اصلا فکر نمی‌کنند که او با وضو در هواپیما حضور داشته باشد، اما ما در پروازهای زیارتی با وضو در هواپیما حضور پیدا می‌کنیم؛ چراکه مسافران آن پرواز خاص هستند و خداوند و ائمه آن‌ها را برای خانه و زیارتگاه‌های خود دعوت کرده است.

*آیا این همه در آسمان‌ بودن کسل کننده نیست؟

مهمانداری شغلی خسته کننده است و آسمان هم به تبع کسل می‌کند، ولی پرواز شادابی خاصی خود را دارد به عنوان مثال کسانی که برای مدت طولانی مرخصی می‌روند، هفته اول برایشان خیلی جذاب است، هفته دوم سر رفتن به پرواز و ماندن در خانه دو دل هستند اما هفته سوم مثل یک معتاد بدن نیاز به فشار هوا دارد و دلمان هوس پرواز می‌کند.

*شرایط پروازهای خارجی به چه شکلی است؟ آیا مهمانداران در سفرهای خارجی تفریح و گردشی دارند یا فقط پرواز انجام می‌دهند؟

در شرکت هواپیمایی آتا پروازهای اقامتی خارج از کشور نداریم و زمان پروازها کوتاه است و افراد نیز با همان پرواز برمی‌گردند، ولی در شرکت‌های دیگر که پروازهای طولانی دارند، طوری برنامه ریزی شده که اگر یک گروهی به یک منطقه دورتر بروند از لحاظ قانون کاری نمی‌توانند در همان روز بازگردند و هزینه غذایی و هتل پرداخت می‌شود تا در آن شهر اقامت داشته باشند.

*مشکلات شغلی مهمانداران را مطرح کنید؟

تصورات برخی مردم در ارتباط با حقوق مهمانداران زمین تا آسمان متفاوت است. مهماندارهواپیما یک پایه حقوق و یک تایم پرواز می‌گیرد و به نسبت اگر پروازهای یک مهماندار کم شود، مستقیماً روی حقوقش تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین یک مهماندار اگر مریض شود و یا به هر دلیلی از پرواز منع شود، تمام مزایای پروازیش قطع خواهد شد.