بحث اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به شرکت‌های مختلف برای واردات کالا در روزهای اخیر بسیار حاشیه‌ساز شده، تا جایی که در مواردی گفته‌های مسئولان مختلف در دولت با هم متفاوت بود و همین امر سبب شد تا برخی رسانه‌ها از آن به عنوان اختلاف در میان دولتی‌ها نام ببرند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در حالی مدعی ارائه آمار لحظه‌ای واردات و صادرات روی سایت گمرک از عصر روز گذشته شده است که آخرین آمار ارائه شده از سوی سایت گمرک مربوط به هفتم تیرماه است.

به گزارش ایسنا، بحث اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به شرکت‌های مختلف برای واردات کالا در روزهای اخیر بسیار حاشیه‌ساز شده، تا جایی که در مواردی گفته‌های مسئولان مختلف در دولت با هم متفاوت بود و همین امر سبب شد تا برخی رسانه‌ها از آن به عنوان اختلاف در میان دولتی‌ها نام ببرند.

در هفته‌های گذشته نرخ ارز با سرعت سرسام‌آوری رو به افزایش گذاشت و افزایش قیمت بخش عمده‌ای از کالاها را در بازار رقم زد تا این اتفاق، نارضایتی مردم و کسبه بازار را سبب شود و این در حالی بود که دولت برای تثبیت نرخ ارز، قیمت ۴۲۰۰ تومان را برای دلار دولتی مصوب کرد و برخی واردکنندگان در این میان توانستند از این نوع ارز برای واردات اقدام کنند.

اما مشکل از آن‌جایی آغاز شد که به رغم اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالاهای وارداتی، قیمت بسیاری از کالاها در بازار با رشد چشم‌گیری مواجه شد که دولت در واکنش به این اقدام تصمیم بر شفاف‌سازی اطلاعات گرفت تا واردکنندگان نتوانند از ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده کرده و در عین حال کالای خود را به قیمت ارز آزاد در بازار بفروشند.

در همین راستا، حسن روحانی، رئیس جمهوری بر اهمیت شفاف‌سازی اطلاعات و برخورد با متخلفان تاکید کرد.

در ادامه این اتفاقات روز گذشته، مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در یادداشتی گفت: بر اساس قولی که هفته قبل در نشست خبری در جمع اهالی رسانه داده بودم، از صبح روز (نهم تیر ماه) عموم مردم و فعالان اقتصادی می‌توانند میزان واردات انواع کالاها و ارزش آن را به لحظه روی سایت گمرک مشاهده کنند.

وی با بیان اینکه دولت به مردم قول داده بود نگران تامین مایحتاج‌شان نباشند، گفت: این لیست و آمارها شفاف می‌سازد که مبتنی بر نیازهای روزانه جامعه، انواع کالاها به کشور با حمایت منطقی دولت وارد می‌شود.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: مطمئن هستم دستگاه‌های نظارتی مانند سازمان تعزیرات و سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بازارها را رصد می‌کنند و اگر واردکننده یا فروشنده‌ای که با ارز رسمی، کالا به کشور وارد کرده، آن کالا را با قیمت دلار آزاد بفروشد، به معنای پشت کردن به منافع ملی، مصلحت کشور و زندگی عموم شهروندان است و دولت با نهایت جدیت با این افراد برخورد خواهد کرد.

کرباسیان یادآور شد: مردم عزیز کشور می‌توانند لیست کالاها را ببینند و اگر در هنگام خرید با گرانفروشی مواجه شدند، اول آنکه از خرید آن کالا خودداری کنند و دوم اینکه با توجه به مسولیت شهروندی‌شان بی‌درنگ موضوع را به سازمان تعزیرات اعلام کنند.

اظهارات وزیر اقتصاد در حالی است که محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت در همان روز، در نشستی اظهار کرده بود که دولت نمی‌تواند اسامی واردکنندگان کالا با دلار ۴۲۰۰ تومانی را اعلام کند، زیرا این به معنی به مقابله برخاستن با بخش خصوصی است که البته همین موضوع سبب واکنش و انتقادهای زیادی شد و بسیاری آن را خلاف سخنان چند روز پیش رئیس جمهوری در راستای ضرورت شفاف‌سازی ارزیابی کردند. شریعتمداری گفته بود که اطلاعات این افراد در صورت لزوم به نهادهای نظارتی داده می‌شود.

این یکی از مواردی بود که از آن با عنوان اختلاف نظر در میان مسئولان دولتی یاد شد.

اما در ادامه این روند، امروز شهباز حسن‌پور، رئیس فراکسیون اصناف مجلس شورای اسلامی گفته است که قرار است وزیر صنعت و معدن، لیست اقلام وارداتی توسط هر فردی که صورت گرفته را تهیه کند تا تمامی این واردکنندگان و رقم ارز دریافتی توسط آنان، در سامانه گمرک منتشر شده و در دسترس عموم مردم قرار گیرد.

وی همچنین اعلام کرد: از عصر روز ۹ تیرماه مردم از طریق سامانه گمرک می‌توانند کلیه کالاهای وارداتی را رصد کنند.

به نظر می‌رسد که پس از جلسه نمایندگان مجلس و مذاکرات آن‌ها با محمد شریعتمداری، وی متقاعد شده است که اسامی و میزان ارز گرفته شده توسط واردکنندگان را برای انتشار از طریق گمرک اعلام کند.

این در حالی است که مشاهده سایت گمرک ایران نشان می‌دهد که آخرین آمار روزانه تجارت خارجی ایران مربوط به هفتم تیرماه است و این برخلاف گفته‌های وزیر اقتصاد و رئیس فراکسیون اصناف مجلس مبنی بر ارائه اطلاعات لحظه‌ای واردات توسط گمرک است.

از سوی دیگر، گمرک ایران در این گزارشات خود، تنها میزان واردات از هر گمرک، از کشورهای مختلف و تعرفه‌های مختلف کالایی در هر روز را نشان می‌دهد و گزارشی از محموله‌های مختلف وارداتی وجود ندارد.

وزیر اقتصاد حتی مدعی شده بود که مردم می‌توانند با مراجعه به سامانه گمرک از واردات لحظه‌ای کالا مطلع شوند و در صورت مغایرت قیمت، این موضوع را با سازمان تعزیرات در میان بگذارند، این در حالی است که نه آماری از سوی گمرک ایران به صورت لحظه‌ای ارائه می‌شود و نه مشخص است که کدام کالاها با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد ایران شده تا مردم بتوانند تفاوت کالاها را تشخیص دهند.

به این ترتیب پرسش اصلی اینجاست که چرا وزیر اقتصاد از ارائه آمار لحظه‌ای از سوی گمرک سخن گفته و در بهترین حالت می‌توان گفت که کرباسیان در به کار بردن واژه "لحظه‌ای" دچار اشتباه شده است.

از همه این‌ها گذشته، یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می‌تواند جلوی تمامی رانت‌های وارداتی، تخلفات احتمالی گمرکی، قاچاق‌های احتمالی رسمی و ... را بگیرد، ارائه آمار شفاف و لحظه‌ای از واردات و صادرات کالاهاست، به طوریکه وزن کالای تجاری، نام واردکننده یا صادرکننده آن، ارز تعلق گرفته به آن کالا، ارزش کالای مذکور، میزان مالیات و تعرفه گمرکی هر کالا و ... به صورت کاملا شفاف توسط گمرک در معرض دید عموم قرار گیرد.