بازخوانی وقایع 18 تیر 78 به روایت شورای عالی امنیت ملی

 

 

حادثه تلخ کوی دانشگاه تهران که رهبر معظم انقلاب اسلامی، ریاست محترم جمهوری و ملت شریف ایران را متاثر کرد و اتفاقات بعدی آن که زمینه حضور برخی افراد مزدور، بی‌هویت و فرصت‌طلب را فراهم نمود، از  جمله حوادثی بود که ملت ما را یک بار دیگر از وجود دشمنان به کمین نشسته داخلی و خارجی علیه انقلاب اسلامی و نظام اسلامی ـ مردمی آگاه نمود. این بار نیز همچون گذشته، رشد سیاسی و هوشیاری بی‌نظیر مردم همیشه در صحنه ما،‌حماسه عظیم ۲۳ تیر ماه را آفرید و امید واهی ناآگاهان، مزدوران و دشمنان اسلام را به یأس تبدیل نمود.

همانگونه که ملت شریف ایران استحضار دارد، پس از حادثه تاسف‌بار و تلخ حادثه کوی دانشگاه و حوادث بعدی آن و پایان فضای مشوش موجود و استقرار آرامش کامل در تهران، شورای عالی امنیت ملی با توجه به اهمیت مسئله و خواست عمومی ملت شریف بخصوص دانشجویان عزیز و تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی و ریاست محترم جمهوری مبنی بر پیگیری جدی و دقیق حوادث کوی دانشگاه، تصویب نمود کمیته ویژه‌ای جهت تحقیق در این زمینه تشکیل و حادثه مذکور را از ابعاد مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار داده و نتایج آن را اعلام نماید. بر این اساس و به منظور روشن شدن «ابعاد مسئله»، «عوامل موثر در تکوین حادثه»، «عملکرد و رفتار دانشجویان»، دستگاه‌های سیاسی و اداری، افراد نیروی انتظامی، گروه‌های غیررسمی و همچنین عوامل مؤثر دیگر، شورای عالی امنیت ملی تشکیل کمیته تحقیق را با ترکیب ذیل مورد تصویب قرار داد:

اعضای کمیته:

۱ـ آقایان ابراهیم رئیسی، رئیس سازمان بازرسی کل کشور ۲ـ مرتضی رضایی، رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۳ـ عباسعلی فراتی، دادستان دادسرای نظامی استان تهران ۴ـ احمد وحیدی، رئیس اداره اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۵ـ غلامرضا ظریفیان، نماینده وزیر فرهنگ و آموزش عالی ۶ـ مصطفی تاج‌زاده و غلامحسین بلندیان (به تناسب موضوع) از وزارت کشور ۷ـ جمال شفیعی، نماینده وزارت اطلاعات.

این کمیته با مسئولیت علی ربیعی عضو دبیر خانه شورای عالی امنیت ملی در محل دبیرخانه مستقر گردید.

این کمیته که به تأیید مقام معظم رهبری و ریاست محترم جمهوری رسید، روز یکشنبه مورخ ۲۷/۴/۷۸ کار خود را آغاز نموده و مجموعه حوادث و عوامل موثر در واقعه کوی دانشگاه را در مقطع زمانی از ساعت ۳۰/۲۱ مورخ ۱۷/۴/۷۸ الی ۱۰ صبح روز جمعه ۱۸/۴/۷۸ مورد بررسی و تحقیق همه‌جانبه قرار داده است. بررسی حوادث روز جمعه به بعد، به عهده وزارت اطلاعات می‌باشد.

٭ کمیته در اولین جلسه خود، محورهای ذیل را به عنوان محورهای تحقیق و بررسی تصویب نمود:

الف) نحوه شکل‌گیری تجمع و راهپیمایی اولیه دانشجویان.

ب) نقش گروه‌های سیاسی اعم از گروه‌های شناخته شده دانشجویی یا گروهک‌های ضدانقلاب.

ج) نحوه حضور، رفتار و عملکرد افراد نیروی انتظامی در مراحل مختلف حادثه.

د) سلسله مراتب تصمیم‌گیری و همچنین نحوه تصمیم‌گیری ناجا در خصوص حادثه.

هـ) نقش گروه‌های غیررسمی و میزان تأثیرگذاری آنها در روند حادثه.

و) سایر عوامل مؤثر و میزان تأثیرگذاری آنها بر حادثه.

٭کمیته به منظور سرعت بخشیدن به کار و حصول نتیجه در کوتاه‌ترین زمان نمایندگانی را از ارگان‌های مختلف شامل سازمان قضایی نیروهای مسلح  ۱ نفر، بازرسی کل کشور ۲ نفر، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۱ نفر، اداره کل امنیتی وزارت کشور ۲ نفر، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ۳ نفر (که در جلسات دعوت نموده است) و گروه‌های تحقیقاتی (فرعی) را به طور ترکیبی از این نمایندگان تشکیل داد.

چهار روش برای پیگیری ماجرا

٭ هر یک از این گروه‌های کاری موضوعات مختلفی در محورهای فوق‌الذکر را مورد تحقیق قرار داده و نتیجه را به دبیرخانه منعکس می‌نمودند. کمیته به منظور تبیین کارشناسانه موضوع، با استفاده از چهار روش:

۱ـ تحقیقات میدانی

۲ـ مطالعه اسناد و مدارک

۳ـ مصاحبه حضوری با افراد

۴ـ بازداشت و دستگیری برخی از مظنونین و بازجویی از آنها،‌تحقیقات خود را آغاز و به پایان رسانیده است.

٭ اعضای کمیته و گروه‌های کاری آن به طور متناوب و بدون اطلاع قبلی در کوی حاضر و با دانشجویان ساکن کوی دانشگاه مصاحبه و اظهارات آنها را ثبت نموده‌اند. همچنین نمایندگان کمیته، نیروهای عمل‌کننده ناجا را در سازمان مربوط مورد مصاحبه قرار دادند. در این راستا دبیرخانه از دستگاه‌های ذی‌ربط درخواست نمود که مجموعه گزارشات و اسناد (مکتوب تصویری) خود را به کمیته ارسال نمایند. وزارتخانه‌های اطلاعات، کشور، فرهنگ و آموزش عالی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان صدا و سیما، استانداری تهران، حراست وزارت فرهنگ و آموزش عالی، خبرگزاری جمهوری اسلامی و دانشجویان (به طور مستقل) و ناجا از جمله نهادهایی بودند که اقدام به ارسال گزارش نمودند.

مصاحبه با افراد مظنون

٭ گزارش‌ تهیه شده حاصل ده‌ها ساعت جلسه کمیته اصلی تحقیق، ۲۵ جلسه گروه‌های کاری شامل مصاحبه با دانشجویان، شاهدان، مظنونین، مسئولین مربوطه و ۶۰ نفر، احضار و مصاحبه با افراد مظنون و حاضر در صحنه، دستگیری و بازداشت گروه‌ها و افراد مرتبط با واقعه توسط وزارت اطلاعات و مطالعه بیش از ۱۰۰۰ صفحه طی ۲۲ روز کار مداوم و شبانه‌روزی اسناد رسمی و نوارهای پیاده شده از مذاکرات، مصاحبه، جلسات و… می‌باشد.

٭ نتایج به دست آمده این کمیته، نهایتاً طی ۵ جلسه با حضور نمایندگان کمیته مورد بحث و بررسی دقیق قرار گرفته و بر این اساس، یافته‌های حاصله مورد توافق اعضای جلسه می‌باشد.

٭ از آنجا که مدت زمان کار کمیته تناسبی با پیگیری برخی از ریشه‌های موجود واقعه نداشته (علی‌رغم اینکه کمیته در همه موارد به یافته قابل توجه و مستندی دست یافته است) و از سویی به منظور روشن شدن همه ابعاد و زوایای ناشناخته حادثه مذکور، کمیته تصمیم گرفت موضوعاتی از قبیل «نحوه شکل‌گیری هسته اولیه راهپیمایی»، «نحوه حضور عناصر مهاجم غیررسمی در دانشگاه»، و… را جهت حصول نتیجه نهایی به وزارت اطلاعات محول نماید. وزارت اطلاعات، بر اساس تحقیقات به دست آمده و درخواست‌های کمیته، تحقیقات خود را کماکان ادامه می‌دهد و نتایج نهایی را به اطلاع عموم خواهد رساند.

اینک که کار کمیته تحقیق با تلاش شبانه‌روزی همه دستگاه‌ها و افراد ذی‌ربط خاتمه یافته است، نتایج آن جهت استحضار ملت شریف ایران تقدیم می‌گردد.

امید است رضایت خداوند متعال و ملت شریف ایران حاصل شده باشد.

 

در این رابطه لازم است به چند نکته اشاره شود:

۱ـ حادثه کوی دانشگاه تهران از حوادث روزهای بعد، کاملاً متمایز است. این موضوع از ابتدا مورد تأکید مقام معظم رهبری و ریاست محترم جمهوری بوده است و مقامات نظام معتقد بودند علی‌رغم وقوع حوادث بعدی، اصل ماجرا نباید در کوران حوادث بعدی فراموش گردد و با توجه به اهمیت حیاتی مسائل فرهنگی کشور به ویژه مسائل نسل جوان و پرنشاط دانشجو و نیز با عنایت خاص مقامات عالی‌رتبه نظام، حساسیت‌های خاص دولت و شخص رییس‌جمهوری، این کمیته با حمایت و پشتوانه همه‌جانبه مسئولان، کار خود را آغاز و به اتمام رسانیده است.

قابل ذکر است مقام معظم رهبری در نامه‌ای جداگانه به کمیته، تأکید فرمودند که اصل ماجرای کوی دانشگاه به هیچ وجه نباید فراموش شود و این کمیته را به پشتیبانی‌ها و راهنمایی‌های خود مستحضر ساختند.

۲ـ از آنجا که برخی از افراد دستگیر شده در حال حاضر بازداشت می‌باشند و هنوز محکومیت آنها قطعی نشده است و همچنین به منظور حفظ و رعایت حقوق و حریم خصوصی و احترام به حقوق اجتماعی افراد و مظنونین مرتبط حادثه، در این گزارش از ذکر اسامی افراد خودداری شده است و فقط در برخی موارد به عناوین و سمت‌های افراد اشاره گردیده است. بدیهی است مشخصات دقیق مشارالیهم جهت رسیدگی به قوه قضاییه اعلام شده است و این قوه پس از مراحل قانونی نتیجه را به اطلاع مردم خواهد رساند.

علاوه بر تلاش‌های انجام شده مذکور، به منظور کسب اطمینان و دقت بیشتر، در این راستا طی سه نوبت و بدون اطلاع قبلی، اعضای کمیته تحقیق در کوی دانشگاه حاضر شده و با دانشجویان مصاحبه و از نزدیک مسائل آنها را مطالعه و بررسی نموده‌اند.

همچنین با همه افراد مرتبط از نیروی انتظامی در این حادثه مصاحبه گردید. کمیته همه تلاش خود را به کار گرفت تا در نهایت بی‌طرفی، حقایق و واقعیات موجود کشف و بر مبنای عدل و انصاف گزارش گردد. بدین جهت علی‌رغم آنکه انتظار می‌رفت این گزارش بسیار زودتر به نتیجه رسیده و به آگاهی عموم برسد، با عنایت به موارد فوق و نیز گزارش‌های جدیدی که به کمیته واصل گردید، ارایه این گزارش به طول انجامید.

اینک شرح و توصیف ماجرا که به طور خلاصه در چند بخش تقدیم می‌گردد.

بخش اول: زمینه‌های وقوع حادثه

الف: پیشینه

بررسی گزارش‌های رسیده به دبیرخانه در خصوص پیشینه موضوع در کوی دانشگاه به شرح ذیل می‌باشد:

بنابر گزارش سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامی ۱۰۴ مورد تجمع، راهپیمایی و درگیری از تاریخ ۴/۳/۷۶ الی ۲۲/۱۰/۷۷ رخ داده است که دو مورد آن به خارج از کوی کشیده شده است و همچنین گزارش‌های موجود در نیروی انتظامی، وزارت کشور، وزارت اطلاعات وحراست دانشگاه حاکی از وقوع تجمع و راهپیمایی در کوی دانشگاه (قبل از حادثه اخیر)، به طور کلی می‌باشد.

یافته‌های دبیرخانه حاکی است که ۱۴ راهپیمایی در کوی دانشگاه تهران با توجه به اسناد موجود در طول سال ۷۶ منتهی به سال ۷۷ انجام شده که دو مورد آن به خارج از کوی کشیده شده است.

این موارد غالباً با یک هسته ۱۰ الی ۱۵ نفره، از مقابل ساختمان شماره ۲۲ بین ساعات ۲۲ و ۲۳ آغاز و پس از خروج از درب نگهبانی و ورود به خیابان کارگر شمالی،‌به سمت اتوبان جلال‌آل‌احمد طی مسیر می‌شده است.

جمعیت در این راهپیمایی‌ها به طور متوسط ۱۵۰-۱۰۰ نفر ثبت شده است. در مقابل این اقدامات غالباً کلانتری یوسف‌آباد راهپیمایی‌ها را متوقف و با شیوه‌های مناسب راهپیمایان را به سمت کوی هدایت می‌کرده است. شعارهای این راهپیمایی‌ها نیز غالباً در ارتباط با موضوع بوده است.

ب: نحوه شکل‌گیری تجمع و راهپیمایی حادثه اخیر

نحوه شکل‌گیری تجمع و راهپیمایی مورخ ۱۷/۴/۷۸ پس از مطالعه مجموعه گزارش‌های رسیده واصله (از نحوه شکل‌گیری) و استماع گزارشات شفاهی از مصاحبه‌شوندگان، اجماع نظرات و مشترکات و دریافت‌های کمیته به قرار ذیل است:

در پی تصویب لایحه اصلاح قانون مطبوعات در مجلس، همزمان با آن، توقیف روزنامه سلام با حکم دادسرای ویژه روحانیت، در حوالی ساعت ۳۰/۲۱ پنجشنبه مورخ ۱۷/۴/۷۸ اطلاعیه‌ای مبنی بر حضور دانشجویان در تابلوی اعلانات نصب می‌گردد.

 

 

(فردی که اقدام به نوشتن اطلاعیه دست‌نویس و نصب آن نموده بود از دانشجویان برای تجمع دعوت می‌نماید) نویسنده اطلاعیه به اتاق‌های دانشجویان مراجعه و درخواست حضور در تجمع و راهپیمایی را می‌نماید، از ساعت ۲۲ هسته اول شامل حدوداً ۱۵ نفر از دانشجویان همراه با نامبرده سایر دانشجویان را ترغیب و تشویق به راهپیمایی نموده‌اند، این حرکت با توجه به ویژگی ساختمان شماره ۲۲ کوی دانشگاه (استقرار بیش از ۶۰۰ نفر دانشجو و دارا بودن بیشترین تمرکز دانشجویی) از این ساختمان آغاز و با شعارهایی از ساکنین ساختمان مذکور می‌خواهند به جمع آنها ملحق شوند. در واکنش به این درخواست بعضی از ساکنین امتناع نموده و تعدادی به این افراد می‌پیوندند و به همین ترتیب دانشجویان مذکور از مقابل ساختمان‌های (۱۸-۱۹-۲۱) حرکت کرده و ساکنین آنها را جهت پیوستن به خود ترغیب می‌نمایند، به این شکل در ساعت ۳۰/۲۲ با نزدیک شدن به درب اصلی کوی، با شعار «نگهبان در را باز کن» جمعیتی حدوداً ۱۵۰ نفر از درب کوی خارج شده و مرحله اول ماجرای کوی دانشگاه را شکل دادند.

 

نکات مهم جمع‌بندی:

۱ـ طبق گزارش نیروی انتظامی، تعدادی نزدیک به ۷۰ نفر مهمان در شب حادثه (۱۷/۴/۷۸) در کوی ساکن بوده‌اند، لکن تحقیقات کمیته حاکی از این است که به طور معمول و مداوم هر شب نزدیک به ۱۰ درصد ساکنین مهمان می‌باشند.

یکی از دفترچه‌های نگهبانی کوی، ۱۷ مهمان را در شب حادثه ثبت نموده است و با احتساب همین مقدار در دفتر دیگری که مفقود شده است، می‌توان تعداد تقریبی مهمانان را پیش‌بینی نمود. در ضمن گزارشی مبنی بر اینکه حضور مهمانان مذکور با هماهنگی و سازماندهی قبلی در کوی بوده است، به این کمیته واصل نشده است.

۲ـ با عنایت به گزارش وزارت اطلاعات که در دو مرحله به کمیته ارائه گردیده است، دفتر تحکیم وحدت در جلسه روز پنجشنبه خود هیچگونه تصمیمی مبنی بر ایجاد تجمع و راهپیمایی نگرفته است و نسبت به اینکه آیا در میان دانشجویان در شب حادثه برنامه‌ریزی و سازماندهی خاصی وجود داشته است، کمیته به نتیجه‌ای نرسید. لیکن ادامه تحقیقات و پیگیری‌های بعدی با توجه به متهمین و منابعی که در اختیار دستگاه‌های ذی‌ربط می‌باشد، به وزارت اطلاعات محول گردید.

۳ـ نمایندگان وزارت علوم و افراد احضار شده از تشکل‌های دانشجویی هرگونه تصمیم‌گیری سازمانی را در این زمینه به شدت تکذیب کرده‌اند. تحقیقات صورت گرفته حضور رسمی تشکل‌های دانشجویی شناخته شده مذکور با تصمیم قبلی را برای کمیته اثبات ننموده است. با توجه به پاره‌ای گزارش‌های رسیده در خصوص وجود عناصر مشکوک و ماجراجو در هر دو طرف درگیری در شب حادثه و با عنایت به اینکه اظهارنظر روشن، شفاف و اطمینان‌بخش نسبت به این عناصر مستلزم زمان و تحقیقات بیشتر بود، کمیته تصمیم گرفت تحقیقات بیشتر در مورد حضور عناصر ماجراجو در شب حادثه در کوی دانشگاه را به وزارت اطلاعات واگذار نماید، تا پس از اقدامات لازم و کامل در قضیه و احراز نتایج روشن، موضوع به اطلاع عموم برسد. کمیته همچنین به اطلاع می‌رساند فردی که اقدام به تدوین و الصاق اطلاعیه تجمع نموده بود، توسط وزارت اطلاعات دستگیر شده است و تحقیقات بیشتر برای روشن شدن موارد مبهم در نحوه شکل‌گیری تجمع و زمینه‌های آن ادامه دارد. کمیته در زمینه حضور افراد مشکوک و وابسته به جریانات ضدانقلاب به وزارت اطلاعات مأموریت داد به بازجویی‌های خود از افراد بازداشتی و سایر افراد ادامه داده و چنانچه نتایج جدیدی حاصل گردید، اعلام نماید.

۴ـ علی‌رغم اینکه این قبیل راهپیمایی‌ها مسبوق به سابقه بوده است، لکن از اساس، این قبیل راهپیمایی‌ها غیرقانونی می‌باشند. جلوگیری نکردن از اینگونه حرکات در دوران گذشته توسط مسئولان، اقدامات مذکور را (راهپیمایی‌ها) به امری عادی تبدیل نموده است. به نظر می‌رسد برای جلوگیری از تبعات منفی اینگونه حوادث باید از کلیه راهپیمایی‌های غیرقانونی در سراسر کشور توسط هر جریانی جلوگیری شود.

۵ـ کمیته معتقد است با تشکل‌های غیرقانونی که به نام تشکیلات دانشجویی در خارج از دانشگاه و بعضاً داخل دانشگاه فعالیت می‌نمایند باید برخوردهای قاطع و اصولی صورت گیرد و جلو اینگونه تحرکات به شدت گرفته شود.

تحرکات این تشکل‌ها در ایجاد فضای ناآرام در محیط‌های دانشجویی بی‌تأثیر نبوده است.

۶ـ به اعتقاد کمیته، مقررات فعالیت‌های سیاسی در دانشگاه نیاز به بررسی و تدوین مقررات مناسب و جامع برای فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی قانونمند دانشجویان با توجه به شرایط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و نیازمندی‌های این شرایط را دارد.

۷ـ کمیته معتقد است فشار روانی ناشی از تنش‌های سیاسی میان جناح‌ها و مسائل مطروحه در مطبوعات و همچنین تعطیلی روزنامه سلام و قانون اصلاح مطبوعات و تقابل‌های موجود بین جناح‌ها به عنوان بستری مناسب برای بروز این حادثه عمل نموده است.

۸ـ کمیته معتقد است دستگاه‌های ذی‌ربط امنیتی ـ سیاسی ـ فرهنگی در پیش‌بینی وقوع حادثه فوق دچار ضعف و کاستی بوده‌اند.

بخش دوم: مراحل مختلف عملیاتی و عملی شکل‌گیری وقوع حادثه

اینک با توجه به مراتب فوق، مراحل عملیاتی و عملی شکل‌گیری وقوع حادثه مذکور تشریح می‌گردد:

مرحله اول: از ساعت ۴۵/۲۲ دقیقه پنجشنبه مورخ ۱۷/۴/۷۸ لغایت ۴۵ دقیقه بامداد مورخ ۱۸/۴/۷۸

فرایند شکل‌گیری و خاتمه مرحله اول، با بررسی مجموعه گزارش‌های رسیده و مباحث مطرح شده در کمیته به شرح ذیل می‌باشد:

ساعت ۴۵/۲۲ حدود ۱۵۰ نفر از دانشجویان کوی دانشگاه اقدام به راهپیمایی غیرقانونی می‌نمایند، راهپیمایی دانشجویان از کوی دانشگاه تا جلال آل‌احمد همانند روال گذشته انجام می‌گیرد. در این راهپیمایی نیز تعدادی از دانشجویان با لباس‌های راحتی (دمپایی ـ گرمکن) شرکت داشته‌اند.

راهپیمایی دانشجویان تا مقابل درب دانشکده فنی ادامه می‌یابد و پس از آن دانشجویان به سمت درب اصلی خوابگاه برمی‌گردند. حدود ساعت ۴۵/۲۲ دقیقه ۲ دستگاه اتومبیل نیروی انتظامی حوزه یوسف‌آباد (یک پاترول و یک بنز ۲۳۰) در محل حاضر می‌شوند. مأموران حوزه مذکور با استفاده از تجربیات گذشته از این نوع حوادث ضمن رفتار مسالمت‌آمیز با دانشجویان از آنها تقاضای  بازگشت به خوابگاه می‌نمایند که با عکس‌العمل مثبت از سوی دانشجویان مواجه و با شعار «نیروی انتظامی تشکر تشکر» اوضاع خاتمه می‌یابد.

تعدادی از دانشجویان پس از اتمام مسیر راهپیمایی و بازگشت به درب اصلی کوی در جلوی آن تجمع و با یکدیگر به بحث پرداخته و از رفتن به داخل کوی دانشگاه امتناع می‌نمایند. در اینجا مرحله اول ماجرای کوی دانشگاه به پایان می‌رسد و گشت حوزه انتظامی یوسف‌آباد نیز به مقر خود مراجعت می‌نماید.

 

 

نکات مهم و جمع‌بندی مرحله اول:

۱ـ این راهپیمایی ظاهراً در مراحل اولیه آن تفاوت چندانی با راهپیمایی‌های گذشته نداشته است. تعداد و نحوه حضور دانشجویان از نظر پوشیدن لباس و… فاقد تفاوت بوده است.

۲ـ کمیته در خصوص انجام راهپیمایی همراه با سازماندهی و برنامه‌ریزی خاص و قبلی، به نتیجه‌ای نرسید. لیکن ادامه تحقیقات به وزارت اطلاعات واگذار شده است.

۳ـ کمیته مقرر نمود وزارت اطلاعات تحقیقات تکمیلی را در خصوص هویت افراد یادشده (هسته اولیه) و انگیزه تداوم آنها در مقابل درب اصلی پس از پایان راهپیمایی، انجام و به کمیته ارائه نماید.

۴ـ کمیته معتقد است نحوه عملکرد مسئولان وقت حوزه انتظامی یوسف‌آباد در این مرحله با تدبیر لازم همراه بوده به نحوی که دانشجویان ضمن پذیرفتن عدم ادامه راهپیمایی شعار «تشکر تشکر نیروی انتظامی» را سر دادند. بر این اساس، کمیته درخواست تشویق مأموران مربوطه را دارد.

مرحله دوم: از ساعت ۴۵ دقیقه بامداد تا ۴۵/۲ بامداد ۱۸/۴/۷۸

حدود ساعت ۳۰ دقیقه بامداد روز جمعه راهپیمایی دانشجویان به اتمام رسید و به استثنای حدوداً ۱۵ نفر از دانشجویان که در مقابل درب اصلی کوی در حال بحث و مذاکره بوده و تمایلی برای رفتن به داخل کوی نداشتند، سایرین به داخل کوی مراجعت می‌کنند.

 

در همین زمان جانشین منطقه مرکزی ناحیه تهران بزرگ که از طریق یگان مربوط در جریان موضوع قرار داده شده بود، حدود ساعت ۴۵ دقیقه بامداد با لباس شخصی به محل می‌رسد.

 

وی قبل از رسیدن به محل و بررسی منطقه درخواست نیروی کمکی از کلانتری‌های مختلف می‌نماید. به محض ورود ایشان با لباس شخصی، یگان‌هایی از نیروی انتظامی نیز به محل می‌رسند.

 

وی بعد از ورود با دانشجویان محاوره نموده و این گفتگو نتیجه‌ای در بر ندارد. در همین حین مدیر کل خوابگاه کوی دانشگاه که توسط حراست مطلع شده بود، در کوی حاضر می‌ گردد و در محل با فرمانده مذکور به مذاکره می‌پردازد، وی درخواست ۵ دقیقه مهلت به منظور آرام نمودن دانشجویان را از فرمانده یاد شده می‌نماید و از نیروهای جدید انتظامی که وارد منطقه شده‌اند، تقاضای ترک منطقه را می‌نماید، نهایتاً این مذاکره بی‌حاصل مانده و به مشاجره لفظی فرمانده مذکور با مدیرکل خوابگاه منجرمی‌شود.

 

طبق بررسی‌های حاصله بین دانشجویان و نیروی انتظامی درگیری ایجاد می‌شود که دانشجویان نیز با پرتاب اشیا دم دست با آنها به مقابله می‌پردازند. یکی از سربازان در این نزاع پایش با جدول خیابان برخورد کرده به زمین برخورد می‌کند و توسط دانشجویان دستگیر و مورد هجوم برخی از دانشجویان قرار می‌گیرد. پس از انتقال نامبرده به کیوسک درب اصلی دانشگاه دقایقی بعد آزاد می‌گردد.

از این مرحله درگیری‌ها وضعیت جدیدی پیدا می‌کند و مواضع و شعارهای دانشجویان به تندی می‌گراید.

درگیری‌ها کماکان ادامه می‌یابد و بار دیگر نیروی انتظامی به دانشجویان حمله برده و آنان را به عقب می‌راند. در این شرایط اجتماع دانشجویان به ۵۰۰ الی ۶۰۰ نفر افزایش می‌یابد و نیروی انتظامی نیز به توان و استعداد خود می‌افزاید.

فضای داخل کوی در این مرحله کاملاً احساسی می‌گردد. سنگ‌پرانی از سوی دانشجویان و در طرف مقابل از سوی لباس‌ شخصی‌های همراه نیروی انتظامی آغاز می‌گردد.

بر اثر سنگ‌پرانی دانشجویان ساعت جلو درب دانشگاه و شیشه‌های مهدکودک روبروی خوابگاه شکسته می‌شود. دو تن از دانشجویان در این مرحله توسط نیروی انتظامی دستگیر می‌شوند.

متعاقب آن یکی از اعضای انجمن‌های اسلامی دانشگاه تهران اقدام به تهیه قطعنامه و خواندن برای دانشجویان و ماندن در داخل کوی می‌نماید که این امر نتیجه‌ای را در بر نداشته است.

معاونت دانشجویی دانشگاه تهران نیز با کسب اطلاع از حادثه از طریق مدیرکل خوابگاه پس از حضور در کوی برای دانشجویان سخنرانی می‌نماید که علی‌رغم جلوگیری برخی از دانشجویان وی به سخنرانی ادامه می‌دهد، هرچند نتیجه محسوسی در بر نداشته است.

مدیرکل سیاسی استانداری به محل می‌آید

مدیرکل سیاسی استانداری تهران توسط معاون سیاسی استانداری از حادثه مطلع می‌شود و ساعت ۱۵/۲ دقیقه به محل می‌رسد. وی اظهار می‌دارد: «خیابان خیلی شلوغ بود و مملو از سنگ و اشیا غیرعادی و بسیار متشنج و سنگ‌پرانی خیلی شدید بود، خصوصاً از ناحیه دانشجویان، ضمن اجازه، خودم را نماینده تاج‌زاده و وزارت کشور معرفی نمودم».

نامبرده تلاش نموده است با همکاری مدیرکل خوابگاه دانشجویان را به داخل مسجد و کوی هدایت نماید. بنا بر تحقیقات انجام شده علی‌رغم اینکه تعدادی دانشجویان با سخنرانی وی مخالفت می‌کردند، لکن صحبت‌های وی مؤثر بوده است، اواخر سخنرانی نامبرده صدای شلیک گلوله از جنوب خیابان کارگر شمالی فضا را مجدداً ملتهب و متشنج و موجب بی‌اثر ماندن اقدامات انجام شده می‌گردد.

 

در این زمان جنگ و گریز بین دانشجویان و نیروی ناجا موجب تشدید تنش شده و اقدام به روشن کردن آتش در وسط خیابان توسط دانشجویان می‌گردد. دانشجویان عمدتاً از کیسه‌های زباله و اشیا حاشیه خیابان برای افروختن آتش استفاده می‌کرده‌اند.

نکات مهم و جمع‌بندی مرحله دوم:

۱ـ بعد از حضور جانشین منطقه مرکزی ناحیه تهران بزرگ و رفتارهای غیرمدبرانه ایشان، درگیری‌ها، به طور پلکانی رو به اوج نهاده است. در این میان به نظر می‌رسد تعدادی از افراد که مایل به خاتمه این وضعیت نبوده‌اند از این فضا استفاده نموده و بر شدت آن افزوده‌اند.

۲ـ برخوردهای نامناسب نیروهای انتظامی از یکسو، عصبانیت دانشجویان و اقدام به فحاشی نسبت به پرسنل ناجا و پاسخ متقابل از سوی نیروهای شخصی و بازداشت موقت یکی از سربازان توسط دانشجویان از سوی دیگر، بر التهاب و عصبانیت طرفین بخصوص ناجا افزوده و زمینه را برای تصمیمات غیرمدبرانه فراهم می‌سازد.

۳ـ به اعتقاد اعضای جلسه نحوه اظهارات افراد مسئول، به خصوص مسئولان ذی‌ربط، در این گونه ناآرامی‌ها، به ویژه در آن شرایط خاص، می‌بایست حساب شده و دقیق بوده و به نوعی ابراز نگردد که باعث تحریک احساسات شود.

۴ـ نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که جانشین منطقه مرکزی ناحیه تهران بزرگ با توجه به وجود آثار عصبانیت در رفتار ایشان، فاقد تدابیر لازم در حل ماجرا بوده و بی‌تدبیری‌های نامبرده موجب انعقاد نطفه ناآرامی گردیده است. همچنین به نظر می‌رسد عدم رعایت دستورالعمل‌های موجود در اینگونه موارد و رفتار متناسب با سلایق ازجمله علل به وجودآورنده حادثه کوی بوده است.

۵ـ حضور برخی از افراد شخصی به عنوان گروه فشار از قبیل (…) در این مقطع محرز بوده و حضور این افراد در تشدید درگیری‌ها مؤثر بوده است.

(در خصوص این نیروها و چگونگی نحوه حضور آنان در بخش مربوط توضیحات لازم داده خواهد شد).

مرحله سوم: از ساعت ۴۵/۲ دقیقه ۱۸/۴/۷۸ بامداد تا ۹ صبح

در این مرحله درگیری دانشجویان با نیروهای انتظامی با یک فاصله کوتاه بین دو طرف به شکل زیر ادامه می‌یابد:

پرتاب سنگ از سوی دانشجویان و پاسخ متقابل نیروهای شخصی، در کنار نیروی انتظامی ادامه می‌یابد. در همین زمان سرپرست ناحیه انتظامی تهران در محل حضور می‌یابد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد دو دسته نیروهای شخصی متشکل از عناصر کادر و وظیفه نیروی انتظامی و دسته دیگر از نیروهای موسوم به گروه‌های شناخته شده و برخی افراد دیگر بوده‌اند.

در این مرحله معاون سیاسی استانداری تهران در محل حاضر می‌گردد و با سرپرست ناحیه انتظامی تهران بزرگ مذاکره می‌نماید که مشروح مذاکرات و نتایج آن در گزارش ضمیمه آمده است. مذاکرات میان مسوولان سیاسی با نیروهای انتظامی نتیجه‌ای نداشته و منجر به تفاهم نمی‌گردد.

از ساعت ۲۵/۳ دقیقه به تدریج جمعیت دانشجویان به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و پرتاب سنگ از سوی دانشجویان ادامه دارد. در همین اثنا یک شیء مشتعل (کوکتل‌مولوتف نبوده است) به سقف ایستگاه اتوبوس داخل خیابان کارگر پرتاب می‌شود.

 

عوامل نیروهای انتظامی به نزدیک درب خوابگاه حمله برده و مجدداً عقب‌نشینی می‌کنند. الفاظ رکیک عمدتاً‌ از سوی دانشجویان گزارش می‌گردد و متعاقباً ‌نیروهای شخصی و برخی از سربازان پاسخ می‌داده‌اند.

از نظر روحی وضع دو طرف بسیار ملتهب گزارش شده است. در همین زمان به تدریج نیروهای شخصی افزایش می‌یابند.

 

برخی از فرماندهان ناجا اظهار می‌دارند نیروهای شخصی ناجا را تشویق به حمله نموده و با الفاظی زشت مانند… آنها را به خاطر عدم حمله و کوتاهی در برخورد با دانشجویان مورد سرزنش قرار می‌دادند. فرمانده یادشده معتقد است بدین ترتیب فشار روانی از دو سو (دانشجویان و نیروهای شخصی) به ناجا وارد می‌شده است.

 

تعیین ضرب‌الاجل

یکی از مسئولین ناحیه انتظامی تهران بزرگ با یک دستگاه خودرو به سوی مجتمعین در مقابل درب کوی رفته و با بلندگو اعلام می‌نماید:

«دانشجویان عزیز! ما قصد نداریم با شما برخورد کنیم ولیکن از شما می‌خواهیم هرچه سریع‌تر منطقه را ترک کرده و به کوی برگردید و ما موظف هستیم اگر شما به حضورتان در منطقه ادامه دهید برخورد کنیم و به شما مهلت می‌دهیم».

پس از اتمام ضرب‌الاجل، سرپرست ناحیه انتظامی تهران بزرگ دستور پیشروی را صادر می‌کند. در این مرحله حجم استفاده از گاز اشک‌آور و روشن بودن آتش و سر دادن شعارهایی علیه نیروهای انتظامی کاملاً مشهود بود.

در این شرایط و با مقاومت دانشجویان جنگ و گریز بین نیروهای انتظامی و دانشجویان برای لحظاتی در مقابل درب انجام می‌یابد.

بر اساس گزارش‌های رسیده، نیروهای انتظامی که اسامی فرماندهان آنها مشخص شده است، به دنبال پاکسازی خیابان وارد کوی می‌شوند. در این مرحله سنگ‌پرانی از داخل خوابگاه به سوی نیروی انتظامی و از سوی نیروهای شخصی به سمت کوی دانشگاه شدت می‌گیرد.

مجموعه گزارش‌های رسیده و اظهارات بیان شده در کمیته تحقیق نشانگر آن است بین ۲۵ الی ۳۰ نفر نیروی شخصی غیروابسته به نیروی انتظامی از فرصت استفاده کرده و وارد کوی شده‌اند. سرپرست ناحیه انتظامی تهران بزرگ اظهار می‌دارد این افراد از درب دانشکده فنی وارد گردیده‌اند.

در این مرحله سه سرباز وظیفه جمعی یگان ویژه ناتب گروهان شهید دستغیب اظهار داشته‌اند، هنگامی که از طبقه سوم به پایین می‌آمدیم، مشاهده کردیم نیروها محل را ترک کرده‌اند و تعداد زیادی دانشجو در راه‌پله‌ها حضور دارند.

آنها مجدداً به سمت پشت‌بام برمی‌گردند و از آنجا حضور خود را به نیروهای انتظامی از بالای پشت‌بام اعلام می‌نمایند. تعدادی دانشجو، با مشاهده این سربازان، آنها را به گروگان می‌گیرند. نامبردگان اظهار می‌دارند تعدادی دانشجوی عصبی به سمت آنان حمله‌ور شده قصد ضرب و شتم آنها را داشته‌اند و آنها را با خشونت به سمت طبقات پایین منتقل می‌نمایند.

 

در این هنگام تعداد ۱۰ الی ۱۵ دانشجو به محافظت از سربازان می‌پردازند. این افراد به زیرزمین ساختمان ۱۴ که متعلق به انبار خوابگاه کوی بوده انتقال داده می‌شوند.

ورود یکی از افراد وابسته به گروه‌های شناخته شده

در این زمان،‌ آقای موسوی لاری از طریق معاون سیاسی استانداری نسبت به ورود نیرو به داخل کوی اطلاع یافته است. در این فاصله مذاکرات میان مسئولان سیاسی و انتظامی صورت می‌گیرد.

 

از جمله وزیر محترم کشور تدابیری را به جانشین ناجا اعلام می‌کند و نامبرده نیز این تدابیر را به فرمانده حاضر در صحنه ابلاغ می‌نماید. ورود نیروهای شخصی غیررسمی و ضرب و شتم دانشجویان توسط این افراد بر هیجانات و عصبانیت دانشجویان فوق‌العاده افزوده است.

حضور آقای (…) از افراد شاخص وابسته به گروه‌های شناخته شده غیررسمی، در محوطه کوی با توجه به شناخته شدن وی نزد دانشجویان محرک‌زا بوده است.

نکات مهم و جمع‌بندی مراحل سوم:

۱ـ یافته‌های کمیته نشان می‌دهد علی‌رغم برخی شبهات در مورد این که نیروی انتظامی با سبق تصمیم به ایجاد درگیری و ورود به کوی و تنش در جامعه وارد دانشگاه شده است، صحت ندارد و هیچ تصمیم‌گیری قبلی در رده‌های فرماندهی ناجا برای ایجاد درگیری از قبل وجود نداشته است. روند حضور در محل و تصمیم‌گیری برای اقدامات، وجود تصمیم و برنامه‌ریزی قبلی را تأیید نمی‌نماید.

۲ـ آنچه که مشخص است معاون سیاسی استاندار، پس از حضور در صحنه اعلام می‌نماید که نیروهای انتظامی از محل دور شده و در مکان غیرقابل رؤیت مستقر گردند. این دستور از نظر وزارت کشور و استانداری لازم‌الاجرا اعلام شده است، لکن نیروی انتظامی آن را کافی ندانسته است. چون بررسی این موارد قابل تفسیر و مجادله‌برانگیز بود کمیته از ورود به این بحث اجتناب نموده و بر شفاف نمودن وظایف در این گونه موارد تأکید می‌نماید.

همچنین نگاهی به روند اطلاع‌رسانی در این ماجرا حاکی از ضعف در سیستم اطلاع‌رسانی نیروی انتظامی می‌باشد.

 

 

۳ـ یافته‌های کمیته از میزان تخریب‌های به عمل آمده حاکی است: آمارهای ارائه شده در خصوص تخریب با واقعیات موجود تطابق ندارد و میزان واقعی تخریب کمتر از موارد اعلام شده می‌باشد. در این حادثه به ده ساختمان خوابگاه، ۱۳ اتاق نگهبانی کوی و یک سلف سرویس به شرح ذیل خسارت وارد شده است:

۱ـ ورود خسارت کلی و جزیی به ۲۹۰ درب اتاق و ۹۲ درب کمد.

۲ـ شکسته شدن ۶۹۰ جام شیشه در متراژهای مختلف.

۳ـ شکسته شدن ۵ دستگاه یخچال.

۴ـ شکسته شدن ۶ دستگاه لوازم صوتی از قبیل کامپیوتر، تلویزیون و…

۵ـ و برخی خسارات جزیی به سایر امکانات کوی.

تخریب انجام شده توسط گروه‌های زیر صورت گرفته است:

٭نیروهای در اختیار ناحیه انتظامی تهران بزرگ

٭نیروهای پلیس شخصی

٭نیروهای شخصی غیررسمی حاضر در صحنه

٭گروه‌هایی از میان دانشجویان به منظور (روشن کردن آتش جهت خنثی نمودن حجم آلودگی گاز اشک‌آور، ایجاد مانع و مقابله با نیروها).

۴ـ کمیته معتقد است مجموعه دستگاه‌های سیاسی، فرهنگی، امنیتی و انتظامی کارآمدی لازم برای پیش‌بینی این حادثه را نداشته‌اند و لذا تذکر به دستگاه‌های ذی ربط ضروری است.

۵ـ یافته‌های کمیته حاکی است نیروهای شخصی غیررسمی از ساعت ۲ بامداد به بعد به مرور از طریق یک نظام ارتباطی هماهنگ، درمحل حاضر شده‌اند. در میان این نیروها افراد شناخته شده‌ای ازقبیل آقایان (…) مشاهده شده‌اند.

به نظر می‌رسد نیروی انتظامی می‌بایست برخورد قاطع‌تری برای جلوگیری از دخالت این افراد در مجموعه ماجرا و به خصوص ورود به کوی به خرج می‌داده است.

۶ـ کمیته اعتقاد دارد ضرب و شتم و تخریب، صرفاً توسط ناجا صورت نپذیرفته است و نیروهای شخصی غیررسمی نیز در ضرب و شتم دانشجویان دخالت داشته اند.

۷ـ در خصوص سلسله مراتب تصمیم‌گیری و دستوردهنده نهایی برای ورود به کوی، کمیته تحقیقات مفصلی را انجام داده است. این تحقیقات نشان می‌دهد از سوی فرماندهی ناجا تیمسار هدایت‌الله لطفیان، دستوری برای ورود به کوی صادر نشده است. ضمناً جانشین فرماندهی ناجا بعد از ورود اول، خودداری از ورود خود به خوابگاه را از جانب جانشین فرماندهی کل قوا (وزیر کشور) ابلاغ نموده است.

 

 

 

۸ـ در مورد عملکرد نیروی انتظامی پس از بحث و بررسی زیاد جمع‌بندی کمیته به شرح ذیل است:

الف: عملکرد نیروی انتظامی : عملکرد این نیرو از ساعت ۲۲ مورخ ۱۷/۴/۷۸ تا قبل از ورود جانشین منطقه مرکزی ناحیه انتظامی تهران بزرگ عملکردی همراه با تدبیر بوده است.

از ساعت ۴۵ دقیقه بامداد تا ۱۵/۴ دقیقه بامداد نیروی انتظامی، عملیاتی خلاف قانون نداشته، لکن بی‌تدبیری درعملکرد فرمانده مذکور محرز گردیده است. پاکسازی خیابان و جلوگیری از گسترش حادثه از وظایف ذاتی نیروی انتظامی در این مرحله بوده است.

به طور مشخص از ساعت ۱۵/۴ دقیقه بامداد، نیروی انتظامی وارد خوابگاه شده است و در ساعات بعدی نیز بدون رعایت دستورات جانشین فرماندهی کل قوا مبنی بر عدم ورود و… در صحنه عمل کرده است.

ب: مجموعه خصوصیات سرپرست ناحیه انتظامی تهران بزرگ نشان می‌دهد وی توانایی و مهارت‌های لازم برای فرماندهی شهری همانند تهران را نداشته است.

ج: علی‌رغم اینکه کمیته معتقد است فضای قبل از ورود نیروی انتظامی به کوی، فضایی ملتهب همراه با خستگی و عصبانیت نیروها، به دلیل رد و بدل شدن الفاظ رکیک، درگیری‌های فرسایشی و غیره و اهانت از سوی عده‌ای از داخل کوی همراه با فشارها از سوی نیروهای شخصی غیررسمی، فشار روحی و شرایطی نامناسب برای تدبیر و تصمیم‌گیری را برای نیرو فراهم آورده بود، لکن ورود نیروها به خوابگاه‌ها و تخریب و ضرب و شتم دانشجویان خلاف بوده و عوامل تصمیم‌گیرنده و اجرا کننده آن، مقصر می‌باشند.

 

بر این اساس کمیته پس از بررسی‌های لازم مقصران را به طور مشترک و با هماهنگی بازرسی ناجا شناسایی نموده و افراد ذیل را به مراجع قضایی ذی‌صلاح معرفی می‌نماید.

۱ـ سرپرست ناحیه انتظامی تهران بزرگ

۲ـ فرمانده یگان ویژه ناحیه انتظامی تهران بزرگ

۳ـ فرمانده نوپو و نیروی پلیس شخصی یگان ویژه

۴ـ جانشین فرمانده نوپو

۵ـ دو تن از فرماندهان گروهان از یگان ویژه ضداغتشاش

۶ـ جانشین ناحیه انتظامی منطقه مرکزی (صرفاً به علت بی‌تدبیری و تصمیم، لکن در ضرب و شتم مشارکت نداشته است)

۷ـ نیروهای کادر نوپو و سایر افراد که توسط بازرسی ناجا مشخص گردیده‌اند.

بخش سوم: بررسی علل و نحوه حضور نیروهای شخصی در حادثه کوی دانشگاه

یکی از اهداف مصوب کمیته، بررسی علل و نحوه حضور و میزان دخالت و هویت افرادی که با لباس شخصی (غیروابسته به نیروی انتظامی) در درگیری‌ها مشارکت داشتند، می‌باشد.

بر این اساس کمیته، یک گروه کاری ویژه با محوریت وزارت اطلاعات و اطلاعات ناجا تشکیل داد. برخی از عناصر شناخته شده نیروهای شخصی توسط کمیته مورد احضار و بازجویی قرار گرفتند و برخی دیگر از آنها نیز به خاطر امکان عدم حصول نتیجه، به دلیل اظهارات متناقض و مبهم آنان به وزارت اطلاعات معرفی و به طور موقت بازداشت شده‌اند.

نظر کمیته بر آن بود که این افراد پس از تحقیقات لازم در اسرع وقت آزاد شوند.

نکات مهم و جمع‌بندی

۱ـ بررسی مجموعه گزارشات رسیده و تحقیقات انجام شده برای اعضای کمیته، وجود افرادی با لباس شخصی و غیروابسته به نیروهای انتظامی در ماجرای کوی دانشگاه و درگیری‌های آن مسلم شده است.

۲ـ وجود این افراد از ساعت ۲ بامداد جمعه مورخ ۱۸/۴/۷۸ آغاز شد و به تدریج به تعداد آنان افزوده شده است. آمارهای متناقض در خصوص تعداد این افراد به کمیته ارائه گردید. لکن بررسی‌های دقیق مشارکت آنها در سنگ‌پرانی متقابل به کوی، درگیری با دانشجویان و ورود به کوی را نشان می‌دهد.

۳ـ بررسی‌های حاصله حاکی است، تعدادی از این افراد با یک مکانیزم ارتباطی مطلع شده و در محل حضور یافته‌اند و تعداد کمی از این افراد به روش‌های دیگر در محل حضور یافته‌اند. کمیته در دو مورد نحوه حضور این افراد را تحقیق نمود و در مراحل اولیه به نتایج خاصی نرسید.

 

به عنوان مثال وقتی از یکی از این افراد در کمیته سئوال شد که چگونه مطلع شده‌اید، نامبرده اظهار می‌نماید شخصی ناشناس روی تلفن همراه به بنده اطلاع داد و من هم بر اساس همان تلفن ناشناخته حضور یافتم، همچنین یکی دیگر از این افراد نیز در بازجویی‌های مقدماتی به همین مضمون نحوه حضور خود را اعلام داشته است.

همچنین فرد دیگری که مشروح گزارش وی ذیلاً خواهد آمد، نحوه حضور خود را «اطلاع‌گیری» در هنگام گشت در خیابان اعلام نموده است. لذا پیگیری بیشتر در این زمینه توسط وزارت اطلاعات و اطلاعات ناجا مورد تأکید قرار گرفت. معاونت اطلاعات ناجا نیز به نحوی بر حضور با برنامه این افراد تأکید می‌کند.

۴ـ علی‌رغم حضور تعدادی از افراد شناخته شده از تشکل‌های معروف غیررسمی کمیته به این نتیجه نرسید که افرادی تحت عنوان اینگونه تشکل‌ها با برنامه‌ریزی و تصمیم قبلی، در ضرب و شتم ورود به کوی شرکت داشته‌اند.

۵ـ ناجا فهرستی هفت نفره از این افراد را که در درگیری‌ها مشارکت داشته‌اند به کمیته ارائه نمود. کمیته اسامی افراد یاد شده را با هماهنگی قضایی مورد نیاز به معاونت ویژه وزارت اطلاعات ارجاع نمود.

 

تعدادی از این افراد تاکنون بازداشت شده و حضور خود را در کوی و خوابگاه پذیرفته‌اند، لکن هرگونه مشارکت در ضرب و شتم و تخریب را انکار نموده‌اند. تحقیقات بیشتر در این زمینه تا حصول نتیجه نهایی به وزارت اطلاعات محول گردید.

۶ـ بررسی‌ها نشان می‌دهد وجود برخی از افراد مشکوک و ماجراجو در دو طرف این حادثه محرز می‌باشد. به عنوان مثال آنچه برای کمیته محقق گردید وجود عناصری ماجراجو و بعضاً ناصالح که تحت پوشش اسامی مقدس فعالیت نموده‌اند، در ماجرای کوی وجود داشته‌اند.

۷ـ با توجه به اینکه موضوع تیراندازی از جمله موارد ابهام‌زا و پراهمیت برای روشن شدن ابعاد قضیه بود، کمیته بخشی از فعالیت‌های خود را معطوف به شناسایی عوامل و عناصر مرتبط نمود. بررسی‌ها نشان می‌دهد در ماجرای کوی، سه بار تیراندازی مشکوک رخ داده است.

 

اما به هر حال در شب حادثه هیچ فردی از دانشجویان کشته نشده است. در یک مورد در حدود ساعت ۴ صبح در ماجرای ورود به کوی، ۳ تیر شلیک شده است. و در مورد دوم آقای (…) از نیروهای شخصی حاضر در صحنه مورد اصابت گلوله قرار گرفته و در مورد سوم در روز جمعه یک افسر پلیس مضروب و لیسانس وظیفه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصدوم و پس از انتقال به بیمارستان فوت می‌نماید.

 

در مورد اول در بررسی‌ فیلم‌های واصله به کمیته چهره شخصی که یک کلت در دست دارد و سه تیر شلیک می‌نماید، مشخص گردید.

معاونت اطلاعات ناجا در کمیته حاضر شده و فیلم‌های یادشده همراه با درخواست پیگیری به ایشان اعلام می‌گردد.

 

بنا به گزارش رسیده از ناجا تصویر فرد یادشده از فیلم استخراج و نهایتاً فرد مذکور در ماجرای یک سرقت مسلحانه بازداشت می‌گردد.

 

نامبرده فردی است به نام آقای (…) که به همراه سه نفر بازداشت می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد جملگی این افراد در ماجرای ورود به کوی شرکت داشته‌اند.

گفتنی است این شلیک منجر به مبهم شدن فضا و تحریک بیشتر دانشجویان شده است. نامبرده اکنون برای تحقیقات بیشتر در بازداشت نیروی انتظامی به سر می‌برد.

در مورد دوم با توجه به اینکه آقای (…) از نیروهای شخصی حاضر در صحنه که مضروب شده است، فردی را به عنوان ضارب معرفی نموده است و فرد ضارب نیز پس از مدتی متواری شدن، دستگیر می‌گردد.

 

در ابتدا ضارب این عمل را انکار می‌نماید، لذا مقرر گردید هر دو فرد مضروب و ضارب توسط معاونت ویژه وزارت اطلاعات بازداشت و تحقیقات لازم در این زمینه صورت پذیرد.

 

گفتنی است با توجه به سوابق آقای (…) که در ماجرای درگیری با دو تن از وزرای دولت دارای سابقه بوده و سپس به عنوان عنصر جداشده از یک گروه شناخته‌شده معروف شده است، در صورت کشته شدن وی قطعاً موضوع بسیار پیچیده می‌گردید.

در مورد سوم، حادثه‌ای که روز جمعه رخ داده بود، با مساعدت‌های نیروی انتظامی و با تحقیق از شهود و چهره‌نگاری، به شناسایی فرد ضارب نزدیک شده‌اند. نامبرده یک بار در خیابان مشاهده شده که موفق به فرار می‌گردد. پایان گزارش

 

 

___________________________

اطلاعیه‌های دبیرخانه شورای امنیت ملی پس از حوادث 18 تیر
 

 

اطلاعیه شماره (۱)

در پی تشکیل جلسه شورای عالی امنیت ملی دبیرخانه این شورا شنبه شب با صدور اطلاعیه‌ای حادثه کوی دانشگاه تهران و برخورد با دانشجویان را محکوم کرد. در این اطلاعیه آمده است:

به دستور رییس محترم جمهوری اسلامی، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با تشکیل جلسه فوق‌العاده پیرامون حوادث اخیر کوی دانشگاه تمامی جوانب حادثه تأسف‌بار برخورد با دانشجویان و ورود به حریم کوی دانشگاه را بررسی و تصمیمات مهمی اتخاذ نمود.

در این رابطه وزیران فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت و درمان، وزیر کشور و مقام‌های امنیتی گزارش‌های مشروح درگیری‌ها، خسارات و برخورد با دانشجویان را طرح کردند و مقرر شد:

۱ـ این حادثه تأسف‌بار به هیچ‌وجه قابل قبول و گذشت نیست و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی این حرکت را محکوم کرده و با دانشجویان، مجروحان و حادثه‌دیدگان اظهار همدردی می‌کند.

۲ـ دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی گروه ویژه‌ای را برای بررسی همه جانبه و رسیدگی دقیق به ابعاد، علل و عوامل پیدا و پنهان واقعه و شناسایی دقیق و برخورد قاطع با گروه‌های فشار که با حرکت‌های غیرقانونی خود منشاء مشکلات فراوانی هستند، تعیین و مقرر داشت مقام دستوردهنده ورود نیروی انتظامی به کوی دانشگاه عزل و برابر مقررات جاری با او رفتار شود.

۳ـ کلیه خسارت‌های مادی و معنوی وارده به دانشجویان جبران و خرابی‌های حاصله ترمیم گردد.

۴ـ کلیه بازداشت‌شدگان آزاد شده‌اند و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی گروهی را برای پیگیری رسیدگی به مجروحان حادثه تعیین و ترتیبات مداوای فوری آنان را معمول داشته است.

۵ـ دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از عزیزان دانشجو می‌خواهد که با حفظ آرامش و با تکیه بر روش‌های قانونمند، این شورا را در پیگیری این حادثه تأسف‌بار یاری نمایند.

۶ـ جمع‌بندی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به استحضار مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا رسید و ایشان مصوبات دبیرخانه را مورد تأیید قرار داده و بر ضرورت پیگیری امر تأکید فرمودند.
 
اطلاعیه شماره (۲)

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با انتشار بیانیه شماره دو خود اعلام کرد:

۱ـ در راستای تحقق بند ۲ اطلاعیه قبلی، مبنی بر رسیدگی دقیق به ابعاد، علل و عوامل پیدا و پنهان واقعه و برخورد قاطع با گروه‌های فشار و حرکت‌های غیرقانونی مصوب نمود وزارت اطلاعات اقدام به شناسایی و برخورد قانونی با این دسته از افراد نماید.

در نخستین اقدامات انجام شده تاکنون تعداد هفت نفر از این جریان شناسایی و بازداشت شده‌اند.

۲ـ بر اساس تحقیقات انجام شده و بررسی صورت مذاکرات شورای تأمین استان تهران و اظهارات مسئولان امر مشخص گردید، سرتیپ دوم احمدی و معاون وی در این حادثه مقصر می‌باشند.

لذا ضمن عزل، نامبردگان در اختیار مقامات ذی‌صلاح قضایی قرار خواهندگرفت.

همچنین عدم تدبیر فرمانده ناحیه انتظامی تهران مشخص گردید و ضمن توبیخ، برای اقدامات بعدی مراتب به وزیر کشور اعلام گردید.

۳ـ تمامی بازداشت‌شدگان که تعداد آنها ۲۰۰ نفر بودند، آزاد شدند و در حال حاضر هیچ فردی در بازداشت نیست.

۴ـ بودجه لازم در اختیار وزارت فرهنگ و آموزش عالی و وزارت بهداشت و درمان قرار گرفت تا نسبت به رفع ضرر و زیان و خسارت‌های وارده اقدام شود.

۵ـ طبق تحقیقات کامل به عمل آمده تنها فردی که در این حادثه فوت کرده است افسر وظیفه مرحوم عزت ابراهیم‌نژاد اهل پل‌دختر می‌باشد.

نامبرده روزهای تعطیل را در خوابگاه دانشجویی و در کنار دوستان خود می‌گذرانده است و بررسی‌های کامل نشان می‌دهد شایعات و گزارش‌های غیررسمی دیگر به هیچ عنوان صحت ندارد.

۶ـ امید است دانشجویان عزیز و همه دلسوزان نظام، این دبیرخانه را در جهت انجام وظایف محوله پشتیبانی نمایند.

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بر اساس اطلاعات واصله اعلام می‌دارد متأسفانه عده‌ای با شعارهای غیرمعقول و افراطی نمودن حرکت سالم دانشجویی و از طرف دیگر به صحنه کشاندن مخالفین این حرکت قصد ایجاد زمینه درگیری و ایجاد جو شایعه و بدبینی در جامعه را دارند.

یافته‌های دبیرخانه در پیگیری تیراندازی نیمه‌شب جمعه مورخ ۱۸/۴/۷۸ بیانگر این حرکت کاملاً مشکوک می‌باشد.

در این تیراندازی که با شلیک سه تیر از یک کلت کمری صورت گرفته یک افسر نیروی انتظامی، یک دانشجو و یک شهروند مجروح شده‌اند که تحقیقات در این زمینه به وزارت اطلاعات سپرده شده است.

دبیرخانه شورای عالی، ضمن ادای احترام به تمامی دانشجویان و سایر آحاد مردم، انتظار دارد در چارچوب‌های قانونی و با مجوزهای وزارت کشور تجمعات خود را صورت دهند، بدیهی است وزارت کشور در این زمینه همکاری‌های لازم را به عمل خواهد آورد.
 
اطلاعیه شماره (۳)

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی یکشنبه شب در اطلاعیه شماره ۳ خود بر ضرورت حفظ آرامش و امنیت تأکید کرد و از دانشجویانی که به صورت قانونی و با حفظ آرامش از سوءاستفاده عوامل فرصت‌طلب جلوگیری کرده‌اند، تشکر کرد. متن اطلاعیه به این شرح است:

۱ـ دبیرخانه شورای عالی امنیت امشب در جلسه‌ای با بررسی کلیه گزارش‌های واصله از سوی دستگاه‌های مسئول بر ضرورت حفظ آرامش و امنیت تأکید نمود و به گروه‌های کار متشکله ابلاغ کرد که مصوبات این دبیرخانه را همچنان تا تحقق کامل در چارچوب تدابیر رهبری و ابلاغیه‌های رییس‌جمهوری دنبال نمایند.

۲ـ دبیرخانه شورا از دانشجویانی که به صورت قانونی و با حفظ آرامش از سوءاستفاده عوامل فرصت‌طلب پیشگیری کرده‌اند، تشکر می‌نماید.

۳ـ دبیرخانه تأکید می‌نماید هرگونه اجتماع و راهپیمایی صرفاً با کسب مجوز برابر قوانین امکانپذیر بوده و نیروهای انتظامی از آنان حفاظت لازم را به عمل خواهند آورد و هرگونه تجمع فاقد مجوز، غیرقانونی بوده و با متخلفین برابر مقررات رفتار خواهد شد.

۴ـ دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی همچنان مسایل مربوط به حوادث تأسف‌بار اخیر را پیگیری کرده و در اطلاعیه‌های بعدی نتایج حاصله را به اطلاع مردم شریف خواهد رساند.
 
اطلاعیه شماره (۴)

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با انتشار چهارمین اطلاعیه خود، به عناصر فرصت‌طلب، اخلالگر و ضدانقلاب که با سوءاستفاده از شرایط، به دنبال اغتشاش و آزار مردم هستند، هشدار داد.

متن کامل این اطلاعیه به شرح زیر است:

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی طی دو جلسه گزارش‌های بخش‌های گوناگون دانشجویی، دستگاه‌های اجرایی، نیروی انتظامی و امنیتی را بررسی و بر جمع‌بندی‌های زیر تأکید کرد:

۱ـ از قاطبه ملت، دانشجویان، استادان، روحانیون و بسیجیان به جهت تلاش ملی در حفظ آرامش و امنیت اجتماعی تقدیر نموده، حفظ قانون و وحدت شعار و کلمه در راهپیمایی سراسری روز چهارشنبه را توصیه می‌نماید.

۲ـ دبیرخانه و گروه‌های کاری متشکله همچنان به ریشه‌یابی و بررسی دلایل شکل‌گیری حادثه کوی دانشگاه می‌پردازند و از تمامی دستگاه‌های مسئول انتظار دارند در راستای وظایف محوله کوشا باشند تا این دبیرخانه قادر گردد توطئه‌های پشت پرده شکل‌گیری این حادثه و حرکت‌های مشکوک خیابانی پس از آن را بررسی و برخورد نماید.

۳ـ دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به عناصر فرصت‌طلب، اخلالگر و ضدانقلاب که با سوءاستفاده از شرایط به دنبال اغتشاش و آزار مردم هستند، هشدار می‌دهد که حرکات ضدانقلابی، مزاحمت و تخریب اموال مردم را تحمل نکرده و نیروهای انتظامی و امنیتی موظف شده‌اند با قاطعیت انقلابی کامل عناصر ماجراجو، شرور و اغتشاش‌گر را شناسایی و دستگیر نموده و در اختیار محاکم قضایی قرار دهند.

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی گزارش وضعیت امنیتی تهران و نیز نتایج پیگیری‌های معموله را به تناسب به اطلاع افکار عمومی خواهد رساند.