دوربین های دید در شب؛ از آلمان نازی تا نسل چهارم! (+تصاویر)

عصرایران؛ مجله تصویری سلاح- دستگاه دید در شب که به اختصار NVD گفته می شود، یک ابزار نوری است که می تواند تصاویر نسبتا واضحی را در سطوح نور پایین نزدیک به تاریکی مطلق، در اختیار اپراتور قرار دهد. این دوربین ها اغلب استفاده نظامی دارند و توسط نیروهای مسلح و یا مامورین اجرای قانون به کار برده می شوند. البته مقصود از یک دوربین دید در شب معمولا واحدی کامل است که شامل یک لوله تقویت کننده تصویر، محفظه مقاوم و ضد آب و نوع خاصی از سیستم نصب نیز خواهد شد. شماری از آنها هم ممکن است به لنزهای تلسکوپی و نشانگر فروسرخ مجهز باشند. از آن جایی که فناوری طراحی و تولید دوربین های دید در شب طی سالیان سال دستخوش تغییرات زیادی شده و پیشرفت هایی شایانی داشته است، نسل های مختلفی از این تجهیزات وجود دارد که از نظر عملکرد و قیمت با یکدیگر متفاوت هستند.

روزهای نخست، نسل صفر

یکی از اولین فناوری هایی که به تقویت دید شبانه سربازان منتج شد، به اواخر جنگ جهانی دوم باز می گردد. در واقع نخستین دستگاه های دید در شب توسط ارتش آلمان در اوایل سال 1939 معرفی شدند. سری اول از این دستگاه ها به وسیله کمپانی AEG در سال 1935 توسعه یافت. بدین ترتیب تا اواخر جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان حدود 50 تانک پانتر که در نبردهای مختلف در هر دو جبهه شرقی و غربی حضور داشت را به دستگاه دید در شب مجهز کرد. سیستم قابل حمل Vampir برای پیاده نظام نیز به همراه اس تی جی 44 (اولین تفنگ تهاجمی دنیا) مورد استفاده قرار گرفت.

در این دوران، آمریکا هم به صورت موازی مشغول توسعه سیستم های دید در شب ویژه خود بود. دستگاه های دید در شب مادون قرمز M1 و M3 نمونه هایی از تلاش این کشور محسوب می شوند. در ادامه دوربین های مذکور طی جنگ جهانی دوم به ارتش آمریکا معرفی شدند تا به به وسیله نیروهای تک تیرانداز استفاده شوند. گفتنی است که این سیستم ها در جنگ کره نیز به کار برده شدند. آنها دستگاه هایی فعال بودند که از یک منبع بزرگ نور مادون قرمز برای تشخیص هدف استفاده می کردند.

نسل یک

دوربین های دید در شب نسل اول که طی جنگ ویتنام معرفی شدند به جای استفاده از یک منبع نور مادون قرمز، نور محیطی را چندین برابر تقویت و بدین ترتیب تصویری نسبتا واضح در تاریکی به دست می دهند. تقویت کننده تصویر در این نسل نور را حدود 1000 برابر تشدید می کند اما تصاویر همچنان از وضوح بالا برخوردار نیستند. از این رو دستگاه های نسل یک به منظور عملکرد دقیق نیازمند نور مهتاب هستند.

نسل دو

در دوربین های نسل دو به علت وجود قطعه ای به نام صفحه میکرو کانال که به اختصار MCP خوانده می شود، تصاویر از وضوح و شفافیت قابل توجهی برخوردار هستند. MCP متشکل از میلیون ها فیبر نوری کوتاه است. عبور الکترون ها از این شبکه منتج به برانگیختگی هزاران الکترون دیگر نیز می شود و به همین دلیل تقویت نور در دستگاه های دید در شب نسل دو بسیار قوی تر از نسل یک است. این دوربین ها به خصوص در محیط های کم نور مانند شب های بدون مهتاب، عملکرد بهتری را به نمایش می گذارند. تشدید نور 20000 برابر است و تصاویر از ضریب اطمینان بالاتری برخوردار هستند. البته لازم به ذکر است که به دنبال تکامل تکنولوژی در نمونه های جدیدتر، یک نسل II+ نیز معرفی شده است که از لنزهای قوی تر و تفکیک پذیری بالاتر بهره می برد.

نسل سه

در نسل سوم نیز MCP حاضر در نسل دوم حفظ شده اما وجه تمایز آن با نسل قبلی، ماده شیمیایی حساس گالیم آرسنید است که تصویری شفاف تر با تکفیک پذیری بالاتر را در اختیار اپراتور قرار می دهد. علاوه بر این، MCP با استفاده از یک محافظ یونی پوشیده شده است که عمر استوانه را افزایش می دهد. تشدید نور در این نسل حدود 30000 الی 50000 برابر شده که مقدار قابل توجهی است.

نسل چهار

بدون شک پیشرفته ترین دوربین های دید در شب به این نسل تعلق دارند. در نسل چهارم با حذف محافظ یونی، سعی شد که اختلالات زمینه کاهش و در مقابل نسبت سیگنال به نویز (معیاری برای نمایش میزان سیگنال مفید به سیگنال مزاحم) افزایش یابد. با وجود آن که حذف محافظ یونی مزایای متعددی را به همراه داشت، اما دوربین های پیشنهادی این نسل نتوانستند از پس یک سری از آزمایشات مورد نظر ارتش آمریکا برآیند. بدین ترتیب تصمیم گرفته شد که به جای حذف کامل، یک پوشش نازک روی لوله دوربین های نسل سه اعمال شود. در ادامه با حفظ لایه یونی و کاهش قابل توجه ضخامت آن نه تنها ضریب اطمینان دوربین های نسل سه فراهم شد، بلکه به الزامات عملکردی ارتش از یک دید در شب نسل چهارمی نیز پاسخ داده شد.

مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.

سفر تاریخی چائوشسکو به ایران؛ از دیدار با رفسنجانی تا سقوط در رومانی

تماشاخانه

قهوه ترک یا اسپرسو کدام برنده واقعی هستند؟ دو سبک، دو تجربه (فیلم)

آنچه از بم برجای ماند / ۲۱ سال بعد، هنوز برخی زخم‌ها باز هستند (فیلم)

فیلم های دیگر